เพื่อนร่วมเล่นกอล์ฟคนหนึ่งของดิฉันถามไถ่ถึงประสิทธิภาพของยาปลูกผม ขนานใหญ่ชื่อ "Propecia" (ตัวยาจริงชื่อ Finasteride) ซึ่งผลิตในสหรัฐอเมริกา โดยบริษัท Merck ยาตัวนี้แรกเริ่มจริงๆ เพื่อใช่ในการลดขนาดต่อมลูกหมากที่โตขึ้น ในชายสูงอายุจนก่อให้เกิดอาการปัสสาวะกะปริบกะปรอย ปัสสาวะขัด ต้องลุกขึ้นมา ปัสสาวะกลางดึกบ่อยๆ จนบางครั้งเกิดกระเพาะปัสสาวะอักเสบ ต่อมลูกหมากและ ขุมขนขุมผมปกติอยู่ใต้อิทธิพลของฮอร์โมนเพศชายเหมือนกัน แต่ผลตรงกันข้ามกับ ยาดังกล่าว คือ ฮอร์โมนเพศชายทำให้ต่อมลูกหมากมีขนาดโตขึ้น ดังนั้น ต่อมลูกหมากจะขยายขนาดตามจำนวนปีอายุที่เพิ่มขึ้นของผู้ชายผู้นั้นแต่ขุมขนขุมผม ในบุคคลที่มีความโน้มเอียงทางกรรมพันธุ์ด้านศีรษะล้าน ไม่ว่าจากทางมารดาหรือ บิดาก็ตาม ฮอร์โมนเพศชาย โดยเฉพาะตัวที่ชื่อ 5-alpha-dlhydrotestosterone หรือเรียกย่อว่า DHT นั้น ไปกดขุมขนขุมผมส่วนหน้าผาก ข้างขมับหรือกลาง กระหม่อมให้ฝ่อลีบเล็กลงจนผลิตเส้นผมน้อยลง หรือยุติการสร้างเส้นผมไปในที่สุด ยังผลให้ศรีษะล้าน แท้จริง ผมร่วงมากในบริเวณดังกล่าวเกิดขึ้นได้ทั้งในบุรุษและสตรีสภาพนี้ เรียกว่า Androgenic alopecia เพราะนอกจากมีต้นเหตุที่สำคัญคือ ทางกรรมพันธุ์ แล้ว ปัจจัยที่มาร่วม คือ ฮอร์โมนเพศชาย บรรดาขันทีที่ได้รับการตัดอวัยวะเพศตั้งแต่ ยังไม่ทันย่างเข้าวัยหนุ่มเสียงแตกพานคือ ลูกอัณฑะยังไม่ผลิตฮอร์โมนเพศชาย ขันทีเหล่านี้จะไม่มีปัญหาเรื่องศีรษะล้าน แต่ถ้าเป็นขันทีที่ได้รับการตัดตอน อวัยวะเพศหลังจากเป็นหนุ่มใหญ่แล้วต่างมีปัญหาเรื่องศีรษะล้าน ถ้ามีเหตุทาง กรรมพันธุ์ชี้บ่งอยู่ ฝ่ายสตรีนั้นร่างกายของเธอโดยเฉพาะรังไข่ และต่อมหมวกไต ผลิตฮอร์โมนเพศชายด้วย แต่เป็นปริมาณน้อย นอกจากแหล่งผลิตดังกล่าวเกิด ภาวะผิดปกติผลิตฮอร์โมนเพศชายสูงขึ้น เธอย่อมมีปัญหาเรื่องขนตามใบหน้าหรือ ลำตัวเพิ่มมากขึ้น สตรีผู้สูงอายุบางคนมีระดับฮอร์โมนเปลี่ยนสัดส่วนไปจึงอาจจะ เกิดปัญหาแบบเดียวกันนี้ได้ ปลายปี ค.ศ. 1997 องค์กรอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกา (FDA) ได้อนุมัติให้จำหน่ายยา Propecia ชนิดรับประทานวันละหนึ่งเม็ด (ห้ามิลลิกรัม) สำหรับป้องกันผมร่วงชนิดที่ทำให้ศีรษะล้านตรงกลางกระหม่อมและข้างขมับตลอดจน หน้าผากเถิก เพราะคุณสมบัติของยานี้คือสกัดกั้นการสร้างฮอร์โมนเพศชาย DHT นั้นเอง ดังสรุปจากผลการทดลองในบรรดาบุรุษที่ผมเริ่มบางลงมากแล้ว กลุ่มที่ได้ รับประทานยาตัวนี้เป็นเวลา 12 เดือน และ 24 เดือน นั้นปรากฏว่า เมื่อนับเส้นผม บนหนังศีรษะ (ภายในวงกลมเส้นผ่านศูนย์กลางหนึ่งนิ้ว) ของชายหนุ่มกลุ่มนี้มีจำนวน เส้นผมมากกว่ากลุ่มที่ไม่ได้รับประทานยาในปริมาณถึง 107 เส้น ในเวลา 12 เดือน และ 138 เส้นในเวลา 24 เดือน ในช่วงเวลาดังกล่าว กลุ่มที่ไม่ได้รับประทานยามี ผมร่วง 58% (ใน 12 เดือน) และ 72% (ใน 24 เดือน) แต่กลุ่มที่รับประทานยามีผมร่วง เพียง 14% และ 17% ตามลำดับ นอกจากนี้ กลุ่มที่รับประทานยามีผมเพิ่มมากขึ้น 65% และ 81% ตามเวลา 12 และ 24 เดือน ขณะที่กลุ่มที่ไม่ได้รับประทานยามี ผมงอกเพิ่มขึ้นเพียง 37% และ 46% ที่สำคัญคือยาตัวนี้ไม่มีฤทธิ์ต่อขนตามส่วนอื่น ของร่างกาย แต่การใช้ยาต้องอยู่ในความดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิด เนื่องจากยา อาจมีผลเป็นพิเศษต่อตับและอาจทำให้สมรรถภาพทางเพศลดลง รวมทั้งทำให้ทารก เพศชายในครรภ์มีการเจริญเติบโตของอวัยวะเพศผิดปกติ (hypospadlas) ดังนี้ สตรีวัยเจริญพันธุ์ไม่ควรใช้ยานี้นอกจากใช้วิธีคุมกำเนิดที่แน่นอน ยาตัวนี้เมื่อให้ ในปริมาณมาก (23 ถึง 228 เท่าที่ใช้ในคน) ทำให้หนูทดลองเกิดมะเร็งของ ลูกอัณฑะได้ ยาอีกชนิดหนึ่งคือ minoxidil มีผลกระตุ้นการเจริญเติบโตของเส้นผมเช่นกัน แต่ผลไม่แน่นอนชัดเจน และเส้นผมที่ขึ้นมาเส้นบางเล็ก อย่างไรก็ตามได้มีการเสนอ ให้ใช้ยา Minoxidil ซึ่งผลิตออกมาในรูปของยาทา หรือน้ำยาสเปรย์ คือ Rogaine Extra Strength (โรเกน) โดยบริษัท Pharmacia และ Upjohn ร่วมกับยารับประทาน Propecia พร้อมกัน ตัวยา Minoxidil เองมีคุณสมบัติ ช่วยทำให้กล้ามเนื้อเรียบขยายตัว คือทำให้เส้นเลือดขยายตัว ใช้รักษาโรคความดันโลหิตสูง ส่วนประสิทธิภาพทาง กระตุ้นผมให้งอกงามนั้นไม่ชัดเจนว่ามันออกฤทธิ์ทางด้านไหน แต่ตัวสาร Minoxidil sulfate เป็นสารที่สามารถช่วยให้ผมงอกขึ้นใหม่ได้