การเลือกซื้อเครื่องสำรองไฟ (UPS)

         UPS มีอยู่ด้วยกันสองแบบหลักๆคือ Off-Line UPS และ On-Line UPS แบบที่เป็น Off-Line นั้นจะสำรองไฟอย่างเดียวเมื่อไฟดับ ซึ่งจะไม่ช่วยปรับสภาพไฟฟ้า เช่น ไฟตก ไฟเกิน แต่ในเมืองไทย UPS ที่มีขายเกือบทั้งหมดก็จะเป็นแบบ On-Line ซึ่งจะมีส่วนประกอบสำคัญคือ Stabilizer ที่ช่วยปรับแรงดันไฟฟ้าให้เหมาะสม

         ความจุของ UPS นั้นจะบอกเป็น VA ซึ่งทำให้เราๆท่านๆสับสนเพราะไม่สามารถคำนวนได้ว่ามันจุเท่าไหร่ ผมจะแนะนำวิธีการที่จะใช้ดูความสามารถของ UPS โดยการดูที่ Power Factor ซึ่งแทบทุกยี่ห้อจะบอกไว้ เมื่อเราได้ค่า Power Factor ของ UPS ตัวนั้นแล้วให้นำมาคูณกับค่า VA จะทำให้ได้หน่วยเป็น Watt ที่ UPS ตัวนั้นๆสามารถรองรับได้

ตัวอย่างที่ 1 UPS ยี่ห้อหนึ่งขนาด 500 VA มี Power Factor 0.6
                  UPS ตัวนี้จะสามารถรองรับเครื่องใช้ไฟฟ้าได้ 500 x 0.6 = 300 Watt

ตัวอย่างที่ 2 UPS ยี่ห้อหนึ่งขนาด 500 VA มี Power Factor 0.8
                  UPS ตัวนี้จะสามารถรองรับเครื่องใช้ไฟฟ้าได้ 500 x 0.8 = 400 Watt

         ในการเลือกที่ Watt นั้นจะทำให้เราทราบความสามารถของ UPS แต่จะต้องคำนึงถึงรายละเอียดอื่นๆด้วย เช่น ความสามารถในการปรับแรงดันไฟฟ้า ความสามารถในการสำรองไฟฟ้า ความถี่ของไฟฟ้า ฯลฯ

ความสามารถในการปรับแรงดันไฟฟ้า
         จะต้องดูในส่วนของ Protection ว่าจะสามารถปรับแรงดันไฟฟ้า (Volt) ให้เราได้ในระดับไหน เมื่อไฟตกหรือไฟเกิน จะบอกเป็นค่า ? เช่น ? 20% ซึ่งหากไฟตกหรือไฟเกินในช่วง ? 20% นี้ UPS จะปรับแรงดันไฟฟ้าให้เราที่ 220 Volt โดยใช้ Stabilizer ซึ่งความสามารถของ Stabilizer จะต้องดูที่ Output ในส่วนของ Voltage Stabilizer ว่าจะปรับ Volt ให้คงที่ในระดับไหน เช่น ? 10%

ความสามารถในการสำรองไฟฟ้า
          หากเกิดไฟดับหรือเกินความสามารถที่ UPS จะทำการปรับแรงดันไฟฟ้า UPS จะทำการจ่ายไฟฟ้าจากแบตเตอรี่ ซึ่งความสามารถในการจ่ายไฟด้วยแบตเตอรี่นั้นจะต้องดูที่ Output ในส่วนของ Voltage Backup จะบอกไว้เป็นค่า ? เช่นเดียวกับ Voltage Stabilizer แต่อาจจะมีค่า ? ไม่เท่ากับของ Voltage Stabilizer

ความถี่ของไฟฟ้า
          ในบ้านเรานั้นใช้ไฟฟ้าความถี่ 50 Hz ซึ่ง UPS จะต้องสร้างความถี่นี้ขึ้นมาเพื่อให้เหมือนไฟฟ้าจริงๆ โดยจะบอกไว้เป็นค่า ? อีกเช่นกัน ที่สำคัญอีกอย่างเกี่ยวกับความถี่นั้นคือรูปคลื่น (Wave form) ในเครื่อง UPS ระดับทั่วไปนั้นจะใช้ Simulate Sinewave แต่ในระดับสูงๆจะสร้างรูปคลื่นแบบ Pure Sinewave

ข้อแนะนำ
          ในการพิจารณาค่า ? ต่างๆนั้นในส่วนของ Output ยิ่งน้อยเท่าไหร่ก็จะยิ่งดี เพราะจะสามารถปรับไฟฟ้าขาออกให้เหมือนไฟฟ้าจริงๆมากที่สุด ค่า Voltage ในส่วนของ Protection ยิ่งมากเท่าไหร่ก็จะยิ่งดี เพราะจะช่วยปรับแรงดันอันเกิดจากไฟตกหรือไฟเกินโดยไม่ต้องใช้แบตเตอรี่ ส่วน Wave form นั้นใน UPS ระดับทั่วไปจะเป็น Simulate Sinewave ซึ่ง Pure Sinewave จะมีราคาแพงกว่า ค่า Power Factor นั้นยิ่งมากยิ่งดี เพราะจะทำให้เราได้ Watt มาก ค่าต่างๆที่บอกไปแล้วยิ่งดีมากยิ่งทำให้ UPS แพงมากตามไปด้วย UPS ที่ดีๆขนาดแค่ 500 VA อาจจะมีราคาเป็นหมื่น