olerkiak

 

 

 

 

 

 

Joxe Antonio Artze

gure herriko elizaren dorrea,
dena edergailuz apaindua;
zer dorre galanta!

edergailu bakoitza,
harri bakoitza,
zenbat izerdi, odol eta nigar
kosta ote zitzaizkien Ameriketako Inditarrei...

e, Etxebeste jauna...?

eta dorre luze hori
Usurbil-go
Eliza Nagusiaren
dorrea da.

Joxe Antonio Artze "Hartzabal"
(Isturitzetik Tolosa barne)

 

-"nire emazteak ez du
lanera joan beharrik,
nik neuk irabazten dudanaz
mantendu dezaket...

...katutxo bat bezala"

 

ez da
deserturik bakartienetan ere
erein
jendez betetako hiri haudi hoietan
biltzen den bezalako
bakardaderik

Joxe Antonio Artze "Hartzabal"
(...bide bazterrean hi eta ni kantari)

 

hegoak ebaki banizkion,
nerea izanen zen,
ez zuen aldeginen.

bainan,
honela
ez zen gehiago txoria izanen
eta nik...
txoria nuen maite.

Joxe Antonio Artze "Hartzabal"
(Isturitzetik Tolosan barne)

 

madarikatua

birjiñatasuna erlikitzat daukazuna
bainan, gero,
alaba agure aberats bati
erantsi diozuna

madarikatua

putetxetatik atera gabe bizitu
ta gero,
emazte-gaiari birjiñatasuna
beharrarazten diozuna

errukarria

Jainkoa begira daukazulakoz
zure gorputzaren edertasunaz
ahalgetzen zerana

madarikatua

heste erre ta birika lehertuakin
abezturuz lumak erosten ditukana

madarikatua

biotzaren tokian
makinak ipintzen saiatzen haizena

madarikatua

hildakoen odol zuriaz
sakela betetzen dukena

madarikatua

patxaragatik morrontza aukeratu duzuna

madarikatua

miñaren beldurrez gozatu nahi ez duzuna

madarikatua

bizitza guztian
heriotzako pakearen zai egon zerana

madarikatua

bizi nahi eza

madarikatua

zanpaketak

madarikatua

zurikeriak...

madarikatua
madarikatua
madarikatua
madarikatua
madarikatua
madarikatua
madarikatua
madarikatua
madarikatua
madarikatua
madarikatua
madarikatua
madarikatua
madarikatua
madarikatua
madarikatua
madarikatua
madarikatua
madarikatua

MA DA RI KA TU A MA DA RI KA TU BE HA RRRRRA

Joxe Antonio Artze "Hartzabal"
(Isturitzetik Tolosan barne)

 

askatuko zaituen
zai bazaude
zaude lasai
zaude ziur
askatuko zaituela

kateak itsusiak baitira hilotzen gorputzean!!

Joxe Antonio Artze "Hartzabal"
(Laino guztien azpitik...)

maite ditut
maite
geure bazterrak
lanbroak
izkutatzen dizkidanean

zer izkutatzen duen
ez didanean ikusten
uzten

orduan hasten bainaiz.
izkutukoa...
nere barruan bizten diren
bazter miresgarriak
ikusten

Joxe Antonio Artze "Hartzabal"
(... eta sasi guztien gainetik)

 

OTX! ATX! UTX!
HOTZAren HATSA ote da HITZA
ala HUTSAren aurka altxatako HOTSA
edo HITSA hauste arren UTZItako HATZA

Joxe Antonio Artze "Hartzabal"
(Isturitzetik Tolosa barne)

 

EZ egin horrelakorik
EZ maita halatan
EZ pentsa hartaz
EZ edan hortatik
EZ bete zure nahiak
EZ mintza gauza hoietaz
zezena atzetik
denak korrika,
anka-motzak deihadar:
"EZ korri, okerrago duzute-ta..."

Joxe Antonio Artze "Hartzabal"
EZAREN KORRIKA SAIOA
(Isturitzetik Tolosan barne)

 

txori ttikia nintzelarik
esan zidaten
kaiolan bizitzeko sortua nintzela.

orain

arrano bihurtu naizenean
kaiola hautsita
aldegingo dudan beldurrez,
libro naizela sinistarazi nahi didate;

horregatik

iriki dizkidate ateak
egin dezadan hegaz

bainan

luze gabe ohartu naiz
anka harkaitz bati
lotu didatela
kate motz eta astun batez.

Joxe Antonio Artze "Hartzabal"
(Isturitzetik Tolosan barne)

 

Joxe-ri emaztea ostu ziotenean
pakeagatik, ez zuen ezer esan
eta muuu! eginaz alde egin zuen.

bere alaba bortxatu ziotenean
pakeagatik, ez zuen ezer egin
eta kurrinkaz ospo egin zuen.

bere semeak goseak hil zizkiotenean
pakeagatik, ez zuen iñor jo
eta beee! eginaz izkutatu zen.

etxetik bota zutenean
pakeagatik, ez zuen ezer esan
eta kolkaren gisa zokoratu zen.

galtzak kendu ta atzea astindu zioten;
pakeagatik, ixilik gelditu zen
orduan, arratoi batek
"amen" batean irentsi zuen Joxe
zingurria zelakoan.

Joxe Antonio Artze "Hartzabal"

 

bakea,
bakea zuekin!

ez, nik ez dut nahi
zuen bakea

lurrean jendea
mila egarriz ihartzen den bitartean
ilargira joateko
eskatzen didan
bakea

hilekoak jeistea
bekatutzat daukatenen
bakea

ogiaren ordain
zin bat den
bakea

egia beren aldetik bakarrik dagoela
sinestarazi nahi digutenen
bakea

zorionekoan bakea
zintzoen bakea
guduzelaietako jabea

gosetien eskuetan
bum-bum egiten duten bonboiak
jartzen dituztenen
bakea

egunoro, segunduoro, noiznahi
nunahi
akxak-akxak kaollibaksok
mailuarekin goxatzen dizkiguten bitartean
ate utras naoluztrupi aolotop ztaheb
irrifar batez erantzuteko
kontseilatzen diguzuten
bakea

ez,
ez dut emandako bakea rik nahi;
esku zabalez emana izan zaie
eta aski dute
hilerritakoek
heuren bakea

Joxe Antonio Artze "Hartzabal"
(... eta sasi guztien gainetik)