L-ewwel knisja dedikata lil Santa Venera kien itellghet ghal
habta ta' l-1550, izda maz-zmien regghet giet mibnija mill-gdid.
Il-Knisja Minn Gewwa.
Il-Knisja hija maghmula minn troll u ghandha sagristija wahda. Hija
ghandha tlett artali u kampnar wiehed fuq barra.
Billi l-bicca l-kbira tan-nies tal-parocca tinsab mixhuta iktar
lejn il-Hamrun, kienet ilha tinhass il-htiega li ghandha tinbena knisja
gdida li tkun fil-qalba tal-pajjiz.
Ghal habta tas-sena 1952, il-familja Apap taghat lil Patrijiet Karmelitani
l-arja maghrufa bhala x-Chateau Lonz bil-patt li juzawh ghal xi skop spiritwali.
Il-Knisja li nsibu llum, nbdiet fl-1659 u tlestiet kwazi tletin sena
wara. Ma' din il-knisja kien hemm kunvent li gie mibni bl-ghajnuna ta'
Fra Gwakkin Vivas, Naplitan eremit ta' San Calogero, li gie minn
Sqallija
flimkien ma xi Maltin li ghexu taht il-gurisdizzjoni ta' l-Isqof.
Snin wara Rafel Dorell offra somma, li ghenet sabiex dan il-kunvent
ikun jista jikber. Il-komunita kellha bhala Direttur lil Dun Pietro
Mifsud. Dan il-kunvent kien jifforma parti mill-parocca ta' Birkirkara.
Ghal habta tas-seklu XIX, il-knisja kien jiehu hsieb, Dun Xand Cortis.
Kif miet Cortis, il-knisja ghaddiet f'idejn il-Patrijiet Karmelitani
(1912).
Mal-moghdija taz-zmien, il-poplu beda jibni madwar il-knisja. Din il-Knisja
ma setghetx taqghdi d-dmirijiet ta' kulhadd, waqt li l-parocca ta'
Birkirkara kienet il-boghod. Ghalhekk il-Patrijiet talbu lil Isqof
jaghmilha Vici Parocca. Dan sehh fil-11 ta' Marzu 1913.
Il-poplu kompla jikber, u hames snin wara nhass id-dmir li ssir
Parocca Indipendenti. Kien l-Isqof Caruana, li b'digriet fil-4 Settembru
1918, waqqaf il-Knisja ta' Santa Venera f'parocca ndipendenti.
Din il-Knisja mhix nieqsa mill-arti. Fiha nsibu diversi kwadri
sbieh bhal ta' San Pawl, Sant'Antnin, il-Kurcifiss u dak titulari li
juri l-Martirju tal-Qaddisa. Dan il-kwadru aktarx hadmu Mattia Preti.
Fis-sagristija hemm pittura antika fuq l-injam li turi lil San Calogero.,
kif ukoll kwadru ta' Sant'Elija mpitter mill- famuz Giuseppe Cali.
Xoghlijiet ta' skultura nsibu wkoll. Il-vara ewlenija ta' Santa Venera
hadimha Karlu Darmanin. Il-vari ta' San Guzepp u tal-Madonna ta' Lourdes
huma xoghol ta' Guzeppi Cilia.
Partijiet minn dawn l-artijiet, illum jinsabu maqghudin mal-Parocca ta'
Fleur de Lys.
Il-Karmelitani ghazlu arja fi Triq Irjali u bnew kapella, li tkun
taht il-harsien taghhom.
Ghgal habta ta l-1959, l-Arkitett Guze D'Amato gie fdat ix-xoghol li
jhazzez pjanta ghal knisja gdida. Il-pjan kien stil romantiku, b'hames
artali. Pero tlesta' biss l-ewwel sular. Xejn ma tkompla sas-sena 1990.
Izda l-Komunita tal-Karmelitani ddecidiet li tkompli dan il-bini.
Fl-1989, Guzeppi Galea mir-Rabat, lesta l-pjanta l-gdida. Il-Knisja li ghada tinbena s'issa
ghanda pjan ta' stil Joniku.
Giet ukoll iffurmata kumissjoni, li kellha tiehu hsieb dan il-bini .
L-ewwel membri kienu Patri Frangisk Grech O.Carm. bhal Superjur,
P.Robert Farrugia O.C. bhala Prokuratur Finanzjarju u P.Giljan Calleja
bhala Prokuratur tal-Bini.
L-ewwel gebla tat-tieni fazi (l-ewwel fazi tlestiet fl-1969)
tqieghdet is-Sibt 06-10-90 mill-Provincjal tal-Karmelitani,
Patri P.L. Mahoney.
Il-Knisja se jkun fiha 176 pied tul u 50 pied wisa'.
Id-direzzjoni tax-xoghol qieghed taht il-Perit Louis A. Naudi u
Godwin Aquilina, waqt li x-xoghol tal-bini haditu Attard Bros. ta'
Ta'Qali.
Fil-genb ta' dan il-bini kien hemm troll twil hafna li fih il-Patrijiet waqqfu kapella taht it-titlu ta' Santa Venera. Hija kella artal wiehed faccata.
Ghal xi zmien, hafna mill-attivitajiet tal-Parocca kienu jsiru hawn.
Fiz-zmien il-gwerra, l-Patrijiet kienu krewh lil-Air Force.
*- Roderick Spiteri -*
Ghafas Hawn Biex Terga Tirritorna Ghal Pagna Principali Ta' L-ghaqdiet