ตำนานแคคตัส

แคคตัสหรือกระบองเพชรมีถิ่นกำเนิดอยู่ในทวีปอเมริกา ตั้งแต่ช่วงปลายยุค Mesozoic ต่อกับยุค Tertiary แต่เดิมแคคตัสก็มีใบเหมือน ๆ กับต้นไม้ชนิดอื่น แต่เมื่อสภาพอากาศของถิ่นที่อยู่แห้งแล้งมากขึ้น แคคตัสจึงพัฒนาตัวเองให้ทนต่อความแห้งแล้ง โดยลดรูปใบให้เล็กลงจนกลายเป็นหนามเพื่อลดการคายน้ำ และพัฒนาลำต้นให้สะสมน้ำได้มากขึ้น ในลักษณะของการอวบน้ำ

สำหรับในประเทศไทยคาดว่าเริ่มมีการปลูกแคคตัสเมื่อ 30 กว่าปีมาแล้ว

ลักษณะทั่วไปของแคคตัส (จากหนังสือ "แคคตัส : ไม้ดอกไม้ประดับ")

. . . หลักพฤกษศาสตร์กล่าวว่า พืชที่จัดว่าเป็นแคคตัสหรือจัดอยู่ในวงศ์ (family) CACTACEAE นั้นเป็นไม้ยืนต้น และจะต้องมีบริเวณที่เรียกว่า "ตุ่มหนาม (areole)" บริเวณดังกล่าวนี้จะเป็นที่พบกลุ่มของหนามหรือขนแข็งขึ้นอยู่ และเรียงไปตามแนวซี่หรือสันสูง (rib) ของต้นอย่างเป็นระเบียบ อีกทั้งยังเป็นบริเวณที่เกิดตาดอกและแตกกิ่งใหม่ของต้นอีกด้วย ส่วนในไม้อวบน้ำประเภทที่มีหนามนั้น หนามจะขึ้นเดี่ยว ๆ กระจัดกระจายไม่เป็นระเบียบไปรอบ ๆ ต้น และไม่พบบริเวณตุ่มหนามเหมือนในแคคตัส อีกทั้งพืชทั้งสองกลุ่มที่มีหนามนั้นอยู่กันคนละวงศ์ สิ่งสำคัญคือ ในกลุ่มของ CACTACEAE นั้นดอกจะมีกลีบเลี้ยงและกลีบดอกแยกกัน รังไข่จะอยู่ต่ำกว่าส่วนอื่น ๆ ส่วนกลุ่ม EUPHORBIACEAE ดอกจะไม่มีทั้งกลีบเลี้ยงและกลีบดอก และรังไข่จะอยู่เหนือส่วนอื่น ๆ ซึ่งจะเห็นได้ว่ามีความแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง . . .
สายพันธุ์ของแคคตัส

กลุ่ม Cereus
สกุล : Armatocereus, Arrojadoa, Bergerocactus, Brachycereus, Browningia, Calymmanthium, Canegiea, Cephalocereus, Cereus, Corryocactus, Dendrocereus, Dendrocereus, Echinocereus, Erdisia, Escontria, Eulychnia, Harrisia, Jasminocereus, Lemaireocerous, Lophocereus, Machaerocereus, Micranthocereus, Monvillea, Mytillocactus, Neoraimondia, Nyctocereus, Pachycereus, Peniocereus, Pilosocereus, Rathbunia, stetsonia, Wilcoxia

กลุ่ม Echinocactus
สกุล : Ancistrocactus, ariocarpus, Astrophytum, Aztekium, Cochemiea, Coloradoa, Copiapoa, Coryphantha, Dolichothele, Echinocactus, Echinomastus, Echinofossulocsctus, Encephalocarpus, Epithelantha, Escobaria, Ferocactus, Gymnocactus, Hamatocactus, Homalocephala, Islaya, Leuchtenbergia, Lophophora, Mamillopsis, Mammillaria, Neobesseya, Neogomesia, Neolloydia, Ortegocactus, Pediocactus, Pelecyphora, Sclerocactus, Solisia, Strombocactus, Thelocactus, Toumeya, Utahia

กลุ่ม Echinopsis
สกุล : Acanthocalycium, AreQuipa, Arthrocereus, Borzicactus, Cephalocleistocactus, Chamaecereus, Cleistocactus, Denmoza, Echinopsis, Epostoa, Haageocereus, Hildewintera, Lobivis, Matucana, Mila, Oreocereus, Oroya, Rebutia, Sulcorebutia, Thrixanthocereus, Weberbauerocereus, Weingatia

กลุ่ม Hylocereus
สกุล : Aporocactus, Cryptocereus, Deamia, Disocactus, Epiphyllum, Heliocereus, Hylocereus, Mediocactus, Nopalxochia, Pfeiffera, Rhipsalidosis, Rhipsalis, Schlumbergera, Selenicereus, Weberocereus, Wittia, Zygocactus

กลุ่ม Melocactus
สกุล : Buiningia, Discocactus, Meleocactus

กลุ่ม Neopoteria
สกุล : Austrocactus, Blossfeldia, Eriosyce, Frailea, Neoporteria, Notocactus, Parodia, Uebelmania, Wigginsia

กลุ่ม Opuntia
สกุล : Opuntia, Pereskiopsis, Pterocactus, Quiabentia, Tacinga

กลุ่ม Pereskia
สกุล : Maihuenia, Pereskia

แหล่งข้อมูลเกี่ยวกับแคคตัสที่น่าสนใจ

. . . . . . . หนังสือ

  • แคคตัส : ไม้ดอกไม้ประดับ สำนักพิมพ์บ้านและสวน
  • แค๊คตัส, ชาง ตันสกุล, สำนักพิมพ์ฐานเกษตรกรรม
  • CACTI : The Illustrated Dictionary, Rod & Ken Preston-Mafham, Timber Press
  • The Complete Book Of Cactus & Succulents, Terry Hewitt, Dorloing Kindersley

. . . . . . . เว็บไซท์


[ ตำนานแคคตัส ] [ การปลูกเลี้ยง ] [ สมุดภาพ ]