Uncle Meat is sort of the missing link between the early albums which were basically songtype things, into what we're doing now which is a lot more like serious music, if you want to use that expression, and a verly little of it is vocal music, you see. (FZ-1969)

"Here's an interesting thing about this album: A lot of it was written in the studio. While they were recording one section of a song I'd be in the control room writing the next score and then copy the parts. The album was put together basically by me, Bunk, Ian and Art Tripp. Because we did most of the overdubbing, 'cause they're the ones that read best in the group." (FZ-1969)

This is a group of 8 musicians who can play all kinds of music (Varese, Stockhausen, Coleman, Beatles, Fanfare- and Barbershop, traditional jazz) and still succeed in establishing their own musical identity, using all kinds of jokes, gimmicks and skills at their disposal in the studio. Popularity, synthesis, the power both to charm and shock. (Jazz Magazine-1969)

"A lot depends on how well Uncle Meat sells as to whether or not we're going to be able to even survive continuing in that direction. Because if you stop singing, the audience stops listening. You have to either talk to them or sing to them but they are not prepared to listen to music at all, they just want sit through it. They have a bad interest span for instrumental music unless it happens to be glandular music, you now those loud blues. They can dig it because they can tap their feet to it. But you whip a bunch of atonal 5/8 en 7/8 on 'em and THAT they can't uh... groove with and that they have to think about. Then you're in dangerous territory when you consider that next week you're going to have to pay your rent." (FZ-1969) *

1. Een van de belangrijkste punten is de sterke, collage-achtige opbouw. Op zich is dat niet zo bijzonder, omdat we dat min of meer al kennen van We're Only In It For The Money, maar op Uncle Meat is Zappa daarin verder gegaan door gesprekken met een documentair karakter toe te voegen en dat is iets dat hij later veelvuldig zou gaan doen, zelfs tot en met Civilization Phase III. Daarnaast is er sterker dan voorheen de mengeling van allerlei muziekstijlen en als meest essentiële punt, ook onderdeel van de documentaire-achtige opbouw: live-opnamen.

2. Live-opnamen geven Uncle Meat het 'rommelige', maar zeer authentieke karakter dat de meeste volgende lp's van Zappa zal kenmerken. Worden op Uncle Meat live-stukken nog afgewisseld met studio-tracks, later zal Zappa live-opnamen steeds vaker gebruiken als basis of onderdeel voor studio-opnamen en/of overdubs. Als je Zappa's werk bekijkt blijkt dat het grootste deel van zijn oeuvre live-werk is.

3. Een ander belangrijk item is de voor het eerst duidelijk hoorbare nadruk op het slagwerk, niet alleen bestaande uit drums, soms zelfs een dubbele set, maar ook percussie in de vorm van voornamelijk marimba en vibrafoon; op Uncle Meat vooral bespeelt door slagwerker Art Tripp, daarin bijgestaan door Ruth Komanoff (de toenmalige vriendin van Ian Underwood en later beter bekend onder haar huwelijksnaam Ruth Underwood). De nadruk op percussie komt op twee manieren in Zappa's werk - tot aan de Yellow Shark toe - tot uiting, enerzijds door zijn preoccupatie met het instrument als ex-drummer en als serieuze componist (met de belangrijke invloed van Varese) met een voorkeur voor het geluid van slagwerk als kenmerk van de 20e eeuw (machines/industrie/lawaai/enz), anderzijds als ondersteunend/begeleidend medium bij zijn gitaarsolo's (daar heb ik het in een eerder artikel al over gehad: zie BP 32/33).

4. Dubben; iets wat Zappa altijd al graag deed, maar dat op Uncle Meat wel heel erg ver doorvoert, zo ver dat hij het zelfs trots - gezien de primitieve opname-apparatuur uit de jaren '60 - op de hoes vermeld:

Het fenomeen komt na Uncle Meat steeds vaker voor en op een bepaald moment zo vaak dat hij zelfs - in eerste instantie als grap bedoeld - op zijn hoezen laat drukken: 'contains no overdubs'. Onder dit punt valt ook het elektronisch versnellen/vertragen van instrumenten, o.a. door het gebruik van de voorloper van de Moog Synthesizer (op de lp-hoes wordt Robert Moog nog bedankt voor z'n filters), met als reden het aanpassen van de klankkleur van de instrumenten.

5. Het al zo vaak genoemde item: de 'sound' van Uncle Meat; heel anders dan de vorige lp's en daarna ook niet meer voorkomend op een jongere release. Uncle Meat staat wat dat betreft op zichzelf en vindt, op een andere manier weliswaar aansluiting bij het geluid van Burnt Weenie Sandwich. Dat laatste album echter wordt voornamelijk gekenschetst door overheersend klassieke klanken, terwijl je Uncle Meat, ondanks de aanwezigheid van klassieke klanken eerder plaatst in een jazzy-stramien, niet in het minst door de vele sax-solo's. Overigens is Hot Rats een direct gevolg van Uncle Meat, niet alleen door het kiezen van de partner die 'alles kan' (Ian Underwood), maar ook het verder uitgewerkte jazzy-geluid. Opmerkelijk is dat primaire jazz of jazzy-geluid(en) vanaf Uncle Meat een belangrijk aspect blijven vormen van Zappa's werk en soms zelfs de boventoon voeren, bv. in The Grand Wazoo of in het door blazers gedomineerde geluid van de '88 Broadway-band.

6. Tot slot: de vele 'hits' die Uncle Meat rijk is. Nummers als Pound For A Brown, Uncle Meat-theme, Dog Breath-theme, Cruisin' For Burgers en natuurlijk King Kong, dat rondom de release van Uncle Meat al live-uitvoeringen beleefde van rond de zeventig minuten(!), zijn gaan behoren tot de meest populaire en uitgevoerde werken. Kijk je naar de lijst van alle officieel gereleaste tracks, dan komen alle voornoemde nummers voor in de top 10 van vaakst uitgebrachte Zappa-werken. Dat FZ zelf ook graag een stukje vlees lust blijkt uit het feit dat maar liefst drie van de negentien tracks op de cd The Yellow Shark afkomstig zijn van Uncle Meat.

7. Alles samenvattend is Uncle Meat feitelijk het eerste werk waarbij Zappa zijn theorie van The Big Note voor het eerst volledig ontplooit. (De Theorie simpel uitgelegd: alles in het heelal is ontstaan uit één enkele trilling en in die zin feitelijk Een Grote Noot (immers geluid ontstaat door trilling); alles - in ieder geval alles wat Zappa doet - is te herleiden tot die Ene Grote Noot; aldus de basisgedachte achter Zappa's meesterplan voor zijn conceptuele continuïteit. De uitleg is o.a. te vinden op Lumpy Gravy). Met name het documentair gehalte op Uncle Meat maakt die lp in de zin van The Big Note een sterker geheel dan Lumpy Gravy, waar, op het essentiële live-aspect na, het merendeel van de genoemde onderdelen ook al aanwezig is.

"I like to play, but just got tired of beating my head against the wall. I got tired of playing for people who clap for all the wrong reasons." *

"We had a business meeting with the Mothers, just prior to the week of shooting, and there was a whole bunch of arguments and bullshit and hysteria. Four of the guys decided they wanted to have nothing whatsoever to do with any of the movie-projects."

"We had money to finish that picture, and all of a sudden, the people who gave us the money took the money back. I couldn't do anything more with it. I had 40 minutes of it cut at the time the money ran out."

(FZ-1971)

"I get kind of a laugh out of the fact that other people are going to try and interpret that stuff and come up with some grotesque, I mean really grotesque, interpretations of it (Uncle Meat). It gives me a certain amount of satisfaction. You can imagine how insane that must get on a song 'Electric Aunt Jemima', which was writen about an amplifier. Yes, it's a Standall, about this big, that I used on a couple of sessions." (FZ 1969)