ทรงประกาศอิสรภาพที่เมืองแครง พ.ศ. ๒๑๒๗ |
๏ เมื่อ พ.ศ. ๒๑๒๖ พระเจ้าหงสาวดีนันทบุเรง ยกทัพไปตีเมืองอังวะ และเกณฑ์ทัพไทยขึ้นไปด้วย สมเด็จพระมหาธรรมราชาโปรดเกล้าให้สมเด็จพระนเรศวรคุมทัพขึ้นไปช่วย แต่ยกไปไม่ทันตามกำหนด เป็นเหตุให้พระเจ้านันทบุเรงเกิดความระแวง จึงรับสั่งให้พระมหาอุปราชา หาทางกำจัดสมเด็จพระนเรศวร
เมื่อสมเด็จพระนเรศวรเสด็จถึงเมืองแครง ทรงพักทัพอยู่ใกล้วัดของพระมหาเถรคันฉ่อง สมเด็จพระนเรศวรได้เสด็จไปนมัสการพระมหาเถรคันฉ่อง พระมหาเถรคันฉ่องจึงได้ทูลเรื่องความลับ ที่พระมหาอุปราชาให้พระยาเกียรติ พระยาราม หาทางกำจัดพระองค์ สมเด็จพระนเรศวรจึงโปรดให้แม่ทัพนายกองมาประชุม และให้นิมนต์พระมหาเถรคันฉ่องพร้อมคณะสงฆ์ มานั่งเป็นสักขีพยานที่พลับพลา แล้วพระองค์ก็ทรงหลั่งน้ำลงเหนือแผ่นดินประกาศอิสรภาพ ไม่ยอมขึ้นกับหงสาวดีอีกต่อไป
( คำบรรยายภาพ จากหนังสือ : จิตรกรรมฝาผนัง วัดสุวรรณดาราราม โดย สุเทพ ชูมาลัยวงศ์ องค์การค้าคุรุสภา พ.ศ. ๒๕๒๘ )