Sordel
Sordel, nascut a Gòt dins lo mantoan, foguèt de segur lo mai emportant entre tots los trobadors sortits da l'Itàlia. Passèt la màger part de sa vida en Provença, dins la cort de Berenguer IV e, après la mòrt del comte, de Charles d'Anjou.
Foguèt un dels darrièrs poëtas de cort, amb sa defença de las valors de la societat cortesa, lo fin'amor, lo pretz, lo paratge, mas sabèt tanben emplegar un lengatge fòrt e polemic, coma dins lo famós planh per la mòrt de Blacatz, ont prepausèt una denóncia dubèrta dels potents d'aquel temps.
Planh en mort d'En Blacatz
Planher vuelh En Blacatz en aquest leugier so
ab cor trist e marrit; et ai en be razo,
qu'en luy ai mescabat senhor et amic bo,
e quar tug l'ayp valent en sa mort perdut so;
tan es mortal lo dans qu'ieu non ai sospeisso
que jamais si revenha, s'en aital guiza no:
qu'om li traga lo cor e que.n manjo.l baro
que vivon descorat, pueys auran de cor pro.
Premiers manje del cor, per so que grans l'ops es,
l'emperaire de Roma, s'elh vol los milanes
per forsa conquistar, quar lo tenon conques
e viu deseretatz, malgrat de sos ties;
e deseguentre lui manje.n lo reys franses:
puey cobrara Castella que pert per nescies;
mas, si pez'a sa maire, elh non manjava ges,
que ben par, a son pretz, qu'elh non fai ren que-l pes.
Del rey engles me platz, quar es pauc coratjos,
que manje pro del cor; pueys er valens e bos,
e cobrara la terra, per que viu de pretz blos,
que-l tol lo reys de Fransa, quar lo sap nualhos;
e lo reys castelas tanh qu'en manje per dos,
quar dos regismes ten, e per l'un non es pros;
mas, s'elh en vol manjar, tanh qu'en manj'a rescos,
que, si.l mair'o sabia, batria.l ab bastos.
Del rey d'Arago vuelh del cor deia manjar,
que aisso lo fara de l'auta descarguar
que pren sai de Marcella e d'Amilau; qu'onrar
no-s pot estiers per ren que puesca dir ni far;
et apres vuelh del cor don hom al rey navar,
que valia mais com que reys, so aug comtar;
tortz es, quan Dieus fai home en gran ricor pojar,
pus sofracha de cor lo fai de pretz baysar.
Al comte de Toloza a ops qu'en manje be,
si-l membra so que sol tener ni sol que te;
quar, si ab autre cor sa perda non reve,
no.m par que la reven;ha ab aquel qu'a en se
e.l coms proensals tanh qu'en manje, si-l sove
c'oms que deseretatz viu guaire non val re;
e, sitot ab esfors si defen ni.s chapte,
ops l'es mange del cor pel greu fais qu'el soste.
Li baro.m volran mal de so que ieu dic be,
mas ben sapchan qu'ie.ls pretz aitan pauc quan ilh me.
Belh Restaur, sol qu'ab vos puesca trovar merce,
a mon dan met quascun que per amic no.m te.
A la pagina precedenta