Cymdeithas Carnhuanawc

Eisteddfod 2005

Anerchiad gan Dr. Mary-Anne Constantine

‘Iolo Morganwg – Casglwr Llên Gwerin’

 “ Do not forget the services of this poor old man” oedd geiriau Carnhuanawc ar ôl cyfarfod â Iolo Morganwg ac yn wir nid yw’r Dr Mari-Anne Constantine sy’n Bennaeth prosiect ‘Iolo Morganwg ar y traddodiad rhamantaidd yng Nghymru  wedi gadael  ‘services’ Iolo fynd yn angof.  Mae Dr Mary-Anne, sy’n un o dim yr Athro Geraint Jenkins yng Nghanolfan Uwchefrydiau Cymreig a Cheltaidd Prifysgol Cymru yn dal i gloddio drwy’r trwch llawysgrifau  adawodd Iolo ar ei ôl. 

Dr Mary-Anne oedd siaradwraig wadd y gymdeithas yn yr Eisteddfod Genedlaethol ym Mro Eryri eleni.  Trosglwyddodd yn ei hanerchiad ei brwdfrydedd heintus yn y cymeriad cymlheth â’r ‘meddwl anormal’ hwn i ni’r gynulleidfa. Siaradodd amdano fel dyn ei gyfnod - yr oes ramantaidd, dyn a chanddo gariad angerddol at ei fro ac yn barod i ‘wyrdroi hanes’ er mwyn dyrchafu ei Forgannwg hoff.  Dyn amlochrog, saermaen wrth ei alwedigaeth ond oedd a diddordeb mewn adeiladau o’r odyn i’r Castell, diddorai yng nghrefft a dysg y werin, cofnodai eiriau’r werin.  Roedd yn gerddwr diflino. Cerddai o’i gartref ym Mro morgannwg mor bell â Rhydychen a Llundain.  Diddorai ym myd natur, cofnodai’r planhigion a welai ar ei deithiau a rhoiai enwau Cymraeg iddynt.  Roedd ganddo ddiddordeb mewn amaethyddiaeth ac yn perthyn i’r Agricultural Society.  Gallai ganu’r ffliwt a chyfansoddodd ganoedd o emynau (er nad oes fawr o ganu arnynt heddiw!).

Bydd llyfr y Dr Mary-Anne Constantine The Truth Against the World: Iolo Morganwg and Romantic Forgery [GPC]  yn  Hydref 2006 ac wedi cael rhagflas o’r cymeriad hynod hwn yn y ddarlith bydd mawr edrych ymlaen i’w ddarllen.

Arddangosfa Carnhuanawc | Pwll Glo Pentre Berw | tudalen hafan