'Hoe nieuw is de nieuwe economie?' was deze week de vraag op een symposium van de Katholieke Universiteit van Nijmegen. In toenemende mate wordt de informatie- en communicatietechnologie gezien als een doorbraak zoals vroeger de stoommachine, elektriciteit en de auto zijn geweest. De overspannen verwachtingen werden echter danig getemperd. De ICT leidt weliswaar tot aanzienlijk meer werk, maar het aanzien van arbeid is verminderd en om status te verwerven moet je niet achter de computer nuttige dingen gaan doen.

'Wanneer je hogerop wilt komen is het niet verstandig om achter de computer nuttige dingen te blijven doen'

Status gaat ten koste van tijdwinst in nieuwe economie

Door ANDRÉ HORLINGS

(17 juni 2000) ,,De arbeidsmarkt is al sinds de industriële revolutie in beweging. In de jaren '50 voorspelden futurologen door arbeidstijdbesparing een verschuiving in de richting van een vrijetijdsmaatschappij. Maar die bleek in de jaren '70 te bestaan uit een massale werkloosheid. En de onmiskenbare tijdwinst die sinds de jaren '90 wordt geboekt door de opkomst van de informatie- en communicatietechnologie (ICT) wordt weer verspeeld door toename van improductieve activiteiten. Wanneer je hogerop wilt komen is het niet verstandig om achter de computer nuttige dingen te blijven doen.’’

Volgens drs. Paul de Beer, onderzoeker arbeid en sociale zekerheid van het Sociaal-Economisch Planbureau, levert deelname aan een overlegstructuur meer status en daardoor meer promotiekansen op. ,,De toepassing van nieuwe technologieën heeft weliswaar geleid tot het creeren van nieuw werk in de sfeer van dienstverlening, kennisverwerking en communicatie, maar niet tot een algehele verbetering van de kwaliteit en aanzien van arbeid. Vroeger moest een cassière alle prijzen in de winkel uit haar hoofd kennen. Nu is ze weliswaar hoger opgeleid, maar scant ze de streepjescode van artikelen.’’ Het verwerven van status binnen een onderneming is volgens De Beer noodzakelijk geworden doordat ‘iedereen’ tegenwoordig hoger is opgeleid. ,,Daardoor gaan bij het beoordelen van werknemers andere aspecten een rol spelen: een studie die ze doen, hun presentatie, hun ‘meedenken’ in het bedrijfsproces. Straks misschien ook weer hun sociale status.’’

Euforie

De euforie dat de aanhoudende economische groei, spectaculaire daling van werkloosheid en minimale inflatie te danken zouden zijn aan de opkomst van de informatie- en communicatietechnologie (ICT) werd op het symposium aanzienlijk getemperd, al werd tegelijk benadrukt dat de maatschappelijke gevolgen aanzienlijk zijn.
Hoogleraar kenniseconomie prof. dr. George Gelauff van het Centraal Planbureau schreef de doorbraak toe aan het internet. ,,De computer bestaat al sinds 1942, maar e-mail kon pas een succes worden doordat het massaal werd toegepast.’’
De ontwikkelingen bleven volgens hem aan de productiekant overigens beperkt tot het op de markt brengen van steeds weer knappere computers. ,,Maar het bedrijfsleven creëerde meer ruimte voor experimenten en aanzienlijke organisatorische veranderingen. Aan de andere kant ontstond de morele verplichting voor de werknemers om hun kennis door ‘levenslang doorleren’ op peil te houden.’’

Flexibilisering

Volgens De Beer verlopen veranderingen over het algemeen minder snel dan vaak wordt aangenomen en hebben ze een beperkter invloed.
Ook het huidige ’geloof’ in een verdere flexibilisering van de arbeidsmarkt is volgens hem een misvatting. ,,De gedachte heeft postgevat dat je mensen op alle noodzakelijke plaatsen in het bedrijf moet kunnen inzetten en dat je kennis die je niet ‘in huis’ hebt kunt inkopen. Maar gaat ten koste van het vertrouwen in het bedrijf van de ‘eigen mensen’. Extern verworven kennis geeft bovendien geen band met het bedrijf. Op den duur zal blijken dat een duurzame relatie belangrijker is.’’

© André Horlings (WUGO)

Terug naar Dutch Courage's Publicaties

Dutch Courage's Sites:
Live!: WORLD WEBCAM MONITOR Hundreds of webcams LIVE!
International: Index | Reference | 'Stop de persen' | History | Life | World | Year 2000 | Predictions | Internet
Nederlands: Nederland | Publicaties | Arnhem Spookstad (Boek)
Weblog: Dutch Courage's Curiousities
Special: Splashdown of MIR | Eclips '99

Zoek naar méér bij DUTCHCOURAGE:
PicoSearch


visitors | horlings@chello.nl

View My Guestbook Sign My Guestbook
(Please tell from what site you came)
See who's visiting this page. View Page Stats
See who's visiting this page.

DUTCH COURAGE IS A OF

See GeoCities | Build your OWN website