De traditionele zuivelindustrie in Nederland verzet zijn bakens. Wessanen en Numico hebben hogere verwachtingen van de gezondheidsmiddelenindustrie.
Het Amstelveense Wessanen ontstond bijna 250 jaar geleden als handelaar in zaden. Het bedrijf breidde zijn productie uit met zuivel, vleeswaren, snacks en sterke drank. Twee jaar geleden werden daar reformproducten aan toegevoegd. Met de overname dit jaar nam het bedrijf van drie bedrijven in Duitsland en Franrijk werd Wessanen Europees marktleider in reform en exotisch voedsel, biologische voedingsmiddelen en vitaminesupplementen. Het bedrijf heeft nu besloten zich volledig toe te leggen op de speciale producten en natuurvoeding. De Europese en Amerikaanse zuivelactiviteiten worden afgestoten. De Leerdammer kaas ligt in de etalage. Koninklijke Numico in Zoetermeer kwam voort uit de ruim een eeuw oude zuivelfabriek Nutricia en bracht bekende merken voort als Chocomel, Nutroma, Fristi en Extran. In 1998 werd de naam gewijzigd. Door miljardenovernames in 1999 en 2000 van twee grote Amerikaanse producenten binnen tien maanden, General Nutrition Companies en Rexall Sundown, werd Numico wereldmarktleider op het gebied van voedselpreparaten, maar de activiteiten waren in Europa tot nu toe nog 'verre van succesvol'.
Nederland moet massaal aan de vitaminepreparaten en de voedingssupplementen. De pillenindustrie lijkt lucratiever dan de verkoop van traditionele producten. Gezonde voeding is genoeg, zeggen de sceptici. Veel mensen zijn zich er echter van bewust dat ze lang niet voldoen aan het gezondheidsideaal dat hen voortdurend door de reclame wordt voorgehouden. Ze zijn 'grazende' jongeren, jachtige tweeverdieners of behoren tot een groeiende groep ouderen die nog lang fit en actief wil blijven. De pillen bieden de mogelijkheid schuldgevoelens te compenseren.
Wereldmarktleider Numico importeert Amerikaanse doe-het-zelf-gezondheidsmarkt
Europa moet aan de compensatiepil
Door ANDRÉ HORLINGS
(23 oktober 2000) Gezondheid is een ideaal marketingproduct. Zeker in de VS, waar jaarlijks voor 45 miljoen gulden aan vitamines en pillen wordt geslikt. Natuurproducten vormen een groeimarkt. Zuivelfabrikant Wessanen schakelt volledig over op natuurvoeding. Concurrent Numico, het voormalige Nutricia, nam voor bijna tien miljard dollar twee grote Amerikaanse producenten over, werd daarmee wereldmarktleider op het gebied van voedselpreparaten en bereidt nu een grootscheepse introductie van de middelen voor op de Europese markt. Apotheken en supermarkten ruimen de schappen al leeg voor pillen en drankjes als 'bijdrage aan de gezondheid'. Volgens Consumentenbond en Vereniging tegen de Kwakzalverij scheppen ze echter 'een illusie'.
In Nederland voert Numico onderhandelingen met grootwinkelbedrijven als Albert Heijn en Super de Boer over de verkoop in de supermarkten van 70 nieuwe Sundown-producten voor een groot aantal verschillende doelgroepen. In de apotheek, waar de consument deskundig advies mag verwachten, zullen onder de merknaam Nutricia 20 nieuwe, 'ingewikkelde' vitamines worden geïntroduceerd.
De Europese operatie is zorgvuldig voorbereid. In alle landen waar Numico opereert is een medisch directeur aangesteld. Met artsen en apothekers wordt voortdurend 'overleg' gezocht. Medici krijgen sinds 1998 het Nutricia Life Magazine toegestuurd met informatie over de producten. Volgens de Vereniging tegen de Kwakzalverij onderscheidt het blad zich echter niet van 'kwakzalversblaadjes' met ,,reclameboodschappen over de waarde van extra vitamines, aminozuren, anti-oxidanten voor astmatici, sporters en mensen waar niets mee aan de hand is".
Proef
Ziekenkostenverzekeraar Achmea (Zilveren Kruis, FBTO, Avero, Groene Land) ondersteunt een proef in drie ziekenhuizen in Noord-Holland om te bekijken of patiënten ermee voor een operatie in een betere conditie kunnen worden gebracht. Volgens woordvoerder René Visser betekent de test nog geen erkenning van de alternatieve voedingsindustrie. ,,Als de middelen inderdaad helpen en mensen kunnen na een operatie eerder naar huis, dan worden er kosten bespaard. Daarna kan tot een eventuele vergoeding worden besloten.'' De proef richt zich op patiënten die wachten op een knie- of heupoperatie en duurt 'tot ver in 2001'.
Sceptici vrezen echter 'overmedicalisering' van de samenleving. Een groeiende groep wil niets weten van geknutsel aan vitamines en schakelt over op biologische producten. Anderen waarschuwen tegen het 'misverstand' dat je bij gebruik van voedselvervangers geen verse groenten en fruit meer hoeft te eten. De Consumentenbond pleit voor controle, omdat ,,juist in kruidenmiddelen de werkzame stof sterk kan variëren'' en een overdosis levensbedreigend kan zijn.
Pillenslikkers
Geslikt wordt er door iedereen, rijk en arm, jong en oud, van hoog tot laag. Met name relatief hoog opgeleide, welvarende, jonge (30 tot 60 jaar) particulier verzekerde vrouwen met psycho-sociale klachten zouden gevoelig voor alternatieve behandelmethoden.
Dioxinecrisis en gekkekoeienziekte vergroten het wantrouwen. De dokter heeft weinig tijd en wil meestal niets weten van het middel dat de buurvrouw zo geweldig heeft geholpen. De 'natuurlijke' claim wekt vertrouwen. Op het laatst geldt: 'baat het niet dan schaadt het niet'.
Amerikanen zijn pillenslikkers bij uitstek. 'Gezondheid' is een rage. De 'doe-het-zelf-gezondheidsmarkt' groeit er met 15 procent per jaar. Er heerst een enorm 'schuldgevoel'. Maar liefst 55 procent van de Amerikanen is te dik.En ,,met sporten en goede voeding red je het niet.''
Vorig jaar werd er voor 18 miljard dollar (ruim 45 miljard gulden) aan vitamines en mineralen geslikt, exclusief sportdrankjes en kruidenpreparaten. Numico-dochter General Nutrition Company heeft er meer dan 4000 winkels waar alleen maar pillen worden verkocht; veertig miljoen per jaar. De verkoop wordt gestimuleerd door grootscheepse reclamecampagnes.
De markt voor gezondheidsproducten staat in Europa (40 à 50 procent te dik) nog in de kinderschoenen. De sportsector lijkt het spits af te bijten. Het aantal voedingssupplementen is al bijna niet meer te tellen.
Het assortiment bij apotheker, drogist en supermarkt en bijvoorbeeld de Hema is trouwens nu ook al indrukwekkend. Dat lijkt echter maar het begin.
Geen medicijn
In de Verenigde Staten loopt iedereen de kans zich voor een losliggende stoeptegel te moeten verantwoorden. Het is het land van de 'disclaimers'. Op elk pakje vitaminen, kruiden of andere supplementen staat dan ook al tien jaar: 'Dit product is niet bedoeld om welke ziekte dan ook te genezen', 'te veel slikken kan schadelijk zijn' en soms de raad om vóór gebruik een arts te raadplegen.
Nederlandse supplementen hebben zo'n disclaimer niet. De vitaminedranken, voedingssupplementen en natuurlijke extracten vallen onder de Warenwet. Fabrikanten hoeven de werkzaamheid en -kwaliteit niet aan te tonen. Gezondheidspreparaten mogen alleen niet pretenderen 'genezend' te zijn.
'Ontaard bedrijf'
De Vereniging tegen de Kwakzalverij beschuldigt Numico ervan ,,het publiek op nooit eerder vertoonde schaal kwakzalversmiddelen door de strot te duwen" en roept de overheid op ,,de consument te beschermen tegen dit ontaarde bedrijf".
In een brief in De Volkskrant (24 augustus) noemt voorzitter Cees Renckens - nu met vakantie - bestuursvoorzitter Hans van der Wielen van Numico ,,iemand die lak heeft aan wetenschappelijk onderzoek en onbeschaamd reclame maakt voor middelen waarvan het effect en de veiligheid allerminst vaststaan''. Twaalf dagen eerder zei Van der Wielen in de krant dat hij de werking van zijn multi-vitamines, anti-oxidanten en voedingssupplementen 'voorlopig' niet zou onderzoeken. Volgens Renckens bestaat ruim de helft van het assortiment van Numico uit ,,producten met een gezondheidsclaim, maar zonder overtuigende gegevens over effect en veiligheid''.
Een woordvoerdster van Numico wil niet op de beschuldigingen in gaan. ,,We vinden dat je zoiets niet kunt roepen voordat je het bedrijf kent. We doen juist veel research naar onze voedingssupplementen en hebben daar een speciaal laboratorium in Wageningen voor. We hebben de Vereniging tegen de Kwakzalverij uitgenodigd om daar een bezoek te brengen en zien uit naar de ontmoeting.''
100 jaar
'Pillie Willie', met een site met 'wetenschappelijke informatie over voedingssupplementen' op het internet, gelooft daarentegen dat zijn "kinderen, neefjes en nichtjes en hun vrienden en vriendinnen, door een gezonde voeding en de juiste supplementen, zoals veel wetenschappers nu reeds voorspellen, gezond, de leeftijd van 100 jaar ruim zullen passeren".
Volgens hem neemt het gebruik van vitaminesupplementen voor het verbeteren van de gezondheid een steeds grotere vlucht. Maar hij gelooft in een complot: ,,De pharmaceutische industrie wil dit verhinderen en heeft zich aangesloten bij een internationaal kartel dat streeft naar een wereldwijd verbod op gezondheidsuitspraken met betrekking tot vitaminen en andere natuurlijke therapieen.
visitors |
horlings@chello.nl
Sign My Guestbook
OF
