Bijna vier jaar geleden lag de negen maanden oude baby Florina zonder toekomst in een Roemeens bedje. Ze leek blind; dus onbehandelbaar in het land waar het dictatoriaal regiem van Ceausescu nog maar net een bloedig einde had gevonden en waar het zelfs aan de allernoodzakelijkste levensbehoeften ontbrak. Toen ze haar eerste speeltje kreeg bleek ze echter althans iets te kunnen zien. Ze werd in Nederland geopereerd. Haar pleegouders wilden haar niet meer missen en startten een adoptieprocedure. Deze week ging in Haarlem de vlag uit. Maurice en Jacqueline Vlegels hadden er officieel een zusje bij.

Nederlandse operatie redt Roemeense bijna blinde Florina van uitzichtsloze toekomst

'Ik dacht meteen: die gaat nóóit meer weg'

Door ANDRÉ HORLINGS

(25 augustus 1994) In het bedje lag Florina; een meisje met een uitzichtsloze toekomst. Blind; dat was althans de boodschap geweest van haar ongehuwde moeder, die vond dat men in het kinderziekenhuis beter voor haar kon zorgen, zich had omgedraaid en nooit meer belangstelling had getoond. De diagnose was bevestigd met een aantal simpele proeven. Daarna had niemand meer gelet op signalen die zouden kunnen wijzen op het tegendeel. Want niemand had méér tijd voor Florina gehad dan hoogstnoodzakelijk was voor wassen en verschoning. Al negen maanden lag ze in het bedje; naar Oosteuropese gewoonte als in een cocon in doeken gewikkeld. En het zag er naar uit dat dat wel altijd zo zou blijven. Want blind, dat betekende 'irecuperabili' (onbehandelbaar); een lot dat ze zou hebben gedeeld met die duizenden Roemeense kinderen, die jarenlang hun bedje niet verlieten, totdat zou worden vastgesteld dat ze krankzinnig waren geworden.

Het was Roemenië, december 1990. Nauwelijks een jaar eerder had het dictatoriale regiem van Ceausescu een bloedig einde gevonden. Daarna waren in het gehele land honderden totaal verwaarloosde kindertehuizen ontdekt, en dat gebeurde toen nog bijna dagelijks. Ze waren het produkt van Ceausescu's 'bevolkingspolitiek', waardoor het bevolkingstal van 23 naar 40 miljoen meost groeien. Van vrouwen werd een liefst doorlopende zwangerschap verlangd, die door een strenge gynaecologische controle werd gewaarborgd. Iedere vorm van geboortebeperking, inclusief abortus, was verboden. Maar vaak ontbrak het aan opvangmogelijkheden in het gezin. Dan gingen de kinderen naar een tehuis.
Eén van die kindertehuizen stond in Viseu de Sus, een stadje van 26.000 inwoners in het noorden van het land. De ijzige wind had door de kapotte ruiten vrij toegang tot de de schamele behuizing, waar de verwarming nauwelijks werkte en het sanitair door en door verrot was. Op initiatief van Ton de Lange, directeur van de Engelenburg in Brummen, namen rond 25 bouwvakkers uit Apeldoorn, Vaassen en omgeving in december 1990 een weekje vrij om het totaal verpauperde gebouw weer enigszins leefbaar te maken.

Hopeloos

Er gingen ook speelgoedjes en knuffeldieren mee, voor de rond 25 baby's en peuters in het kinderziekenhuis. In het bedje van het blinde meisje werd een simpel tuigje met speledingetje gehangen. En toen gebeurde het wonder. ,,Ze kan kijken'', riep De Lange uit, die bij het kindje zat. Tot ieders verbazing nam de baby het apparaat boven haar hoofdje rustig in ogenschouw. Daarna.... greep ze trefzeker een beugeltje vast.
,,Ik las het verhaal in de Nieuwe Apeldoornse Courant en ik dacht: daar moet wat aan gebeuren. Een oogoperatie moet mogelijk zijn.'' Dat zegt Pauly Grotens uit Apeldoorn, vrijwilligster bij de Vereniging Wereldkinderen in Den Haag. Die organisatie geeft mondiaal hulp aan kinderen in nood door middel van projecten, financiële steun en eventueel adoptie. ,,Wij waren toen betrokken bij de uitvoering van een hulpactie voor kindertehuizen in Roemenië, die op gang was gezet door de TROS. Ik kende er al een beetje de weg en ik besloot contact op te nemen met haar kinderarts, Andrea Bartoczi. Ik kreeg enige medische gegevens en gaf die door aan deskundigen. Artsen aan de Vrije Universiteit in Amsterdam gaven te kennen het kindje graag te willen onderoeken om te zien wat er gebeuren kon. Het duurde bijna een half jaar voordat alle bureacratische problemen waren overwonnen, maar uiteindelijk arriveerde Florina op 19 mei 1991 op Schiphol.''

Paar maanden

Paula Vlegels uit Haarlem schiet opnieuw vol, wanneer ze vertelt over die gedenkwaardige Tweede Pinksterdag. ,,Ik zag het kindje komen, samen met Andrea. Ze zat in een buggy, keek alleen maar naar haar handjes; het enige dat ze kennelijk kon onderscheiden. Maar in die allereerste seconde dacht ik: die gaat hier nóóit meer weg. Ik had haar in m'n hart gesloten. Het leek alsof ik op haar gewacht had.''
In februari 1991 had Paula in de Margriet een artikel gelezen over een kindje uit Afrika, dat bij gebrek aan medische mogelijkheden in Nederland werd geopereerd en na herstel weer naar huis was teruggekeerd. ,,Dat leek me leuk om te doen; een paar maanden voor zo'n kindje zorgen. Mijn man Martin, en de kinderen Maurice en Jacqueline, toen 15 en 12 jaar oud, vonden het ook een goed idee. We gaven ons op bij Terre des Hommes, maar men vertelde dat er veel reacties waren en we hoorden er niets meer over. In mei informeerde ik nog een keer. De volgende dag werd ik teruggebeld met de vraag of men onze naam door mocht geven aan de Vereniging Wereldkinderen. Daarna, op 9 mei, hing Marlies Bigot van die organisatie aan de lijn. Of wij een Roemeens meisje van 15 maanden op wilden nemen, blind of zeer slechtziend, dat onmiddellijk een operatie nodig had. Tien dagen later zou ze komen. En weer tien dagen later lag ze in het ziekenhuis.''

Vier operaties

Tijdens het onderzoek van prof. Tan van de VU bleek dat Florina last had van een veel te hoge druk in de oogbol; het overtollig water kon niet weg. De oogzenuwen waren daardoor al zo beschadigd dat glaucoom was ontstaan; groene staar, waardoor steeds meer 'blinde vlekken' het zicht ontnemen; een afwijking die voorkomt bij circa drie procent van de mensen boven de veertig jaar. Zonder behandeling zou onvermijdelijk totale blindheid volgen.
,,Het gaf een rotgevoel haar opnieuw achter te moeten laten in het ziekenhuis'', vertelt Paula Vlegels. ,,Ik dacht: nu word je alweer in de steek gelaten. Dat was onzin; ze kreeg in het ziekenhuis alle zorg die ze nodig had. Maar het was zo'n broos poppetje. Ze was dan wel al 15 maanden, maar ze oogde niet ouder dan zeven. Ze was achtergebleven in de groei; apatisch. Ze had nooit aandacht gehad. Andrea Bartoczi was de enige die zich nog enigszins om haar bekommerde.''
Het rechteroog, het slechtste, werd het eerst geopereerd. In augustus volgde het linker. Maar beide operaties mislukten. ,,De buisjes waardoor het traanvocht af moest vloeien slibden weer dicht. Er was een nieuwe ingreep nodig. De volgende twee hadden succes. Sindsdien is het de vraag of het wel goed blijft gaan. Er is voortdurende controle nodig. En dat was niet eenvoudig, want daar was ze als de dood voor. Ze verzette zich er enorm tegen; huilde vreselijk en dat belast het oog, zodat zo'n onderzoek steeds onder narcose plaats moest vinden. Tot de laatste keer, een paar weken geleden. Voor het eerst ging het zonder verdoving. De resultaten zijn veelbelovend. De sterkte van haar linkeroog is van -4 naar -2 gegaan. Rechts is -7, maar er is hoop dat dat ook verbetert.''

Adoptie

,,Het was echt niet mijn bedoeling, maar ik was meteen verkocht'', zegt Paula Vlegels over haar besluit alles in het werk te stellen om het kind te kunnen adopteren. ,,Formeel moest ze na genezing terug naar Roemenië. Maar wat zou daar haar toekomst zijn? Waar moest ze heen, zonder moeder, zonder goede medische controle?''
Toen ze aankwam had Florina een verblijfsvergunning voor maar twintig dagen. Die moest so-wie-so verlengd, telkens met een paar maanden; door de operaties was er toch al meer dan een jaar nodig. De familie Vlegels startte een adoptieprocedure, overigens zonder veel kans op succes. ,,Wel werd Florina op in oktober 1992 officieel tot ons pleegkind verklaard, maar in januari 1993 kreeg de Vreemdelingendienst een brief uit Den Haag met de opdracht dat ze terugmoest. Men was daar zo vriendelijk die even voor ons weg te houden. En op 24 mei dat jaar kreeg ze een onbeperkte verblijfsvergunning. Toen kon de procedure in Roemenië beginnen, met een volstrekt onzekere uitkomst. Telkens als Marlies Bigot belde schoot ik in de stress; was ik bang dat ze toch weggehaald zou worden.''
Op 24 april dit jaar, zonder dat iemand in Nederland ervan op de hoogte was, werd de zaak van Florina behandeld voor de rechtbank in Boekarest. De adoptie werd goedgekeurd; het meisje kreeg de naam van haar nieuwe ouders. En de familie stond, volstrekt onwetend, op de camping toen Pauly Grotens de kostbare papieren op kon halen; het geboortebewijs, de uitspraak en het Roemeense paspoort met het definitieve uitreisvisum. Maar deze week ging in Haarlem de vlag uit; Maurice en Jacqueline Vlegels hadden er nu echt een zusje bij.
De intussen vierjarige Florina (of Florrie, Floor, Floortje en hoe ze verder wordt genoemd) is intussen een parmantige kleuter geworden. Sinds april zit ze in groep 1 van de basisschool. Brilletje op als ze tekent, maar ook zonder redt ze zich uitstekend. Met haar problematische, maar markante oogjes pakt ze iedereen in. Een 'dondersteen' volgens broer en zus, die overduidelijk beretrots op haar zijn, maar ook niet nalaten haar af en toe vermanend toe te spreken.

Eerste optie

,,Opvang in het land zelf is de eerste optie'', zegt Pauly Grootens over de activiteiten van Vereniging Wereldkinderen. ,,Ons uitgangspunt is dat het kind hoort in het land waar het geboren is. Wanneer adoptie nodig of wenselijk is, zoeken we dus ook bij voorkeur in het land zelf. Maar dan blijven er nog altijd kinderen waarvoor niemand kan worden gevonden.''
Intussen heeft zij zelf de overkomst van tien Roemeense kinderen naar Nederland begeleid, waarvan er één een levensreddende hartoperatie heeft ondergaan. ,,Het zijn lang niet allemaal wezen. Vele kinderen zijn gewoon in de steek gelaten; zijn slachtoffers van de bevolkingspolitiek van Ceausescu. Veel kinderen werden gewoon gedumpt, leven op straat of in de tunnels van de metro van Boekarest.'' Met grote regelmaat reist ze in Roemenië rond. ,,Er zijn enorme verbeteringen te constateren'', is haar ervaring. ,,De kindertehuizen zien er veel aantrekkelijker uit; hebben een verfje gekregen en leuke tekeningen op de wanden. Er is meer personeel, het is er schoner en de kinderen worden gewassen. Er is ook heel veel hulp geboden, door Nederland maar ook door tal van andere landen. Maar het belangrijkste is, dat de Roemenen hun eigen verantwoordelijkheid zijn gaan beseffen; de hulp verdwijnt niet in een bodemloze put.''

© André Horlings (WUGO)

Terug naar Dutch Courage's Publicaties

Dutch Courage's Sites:
Live!: WORLD WEBCAM MONITOR Hundreds of webcams LIVE!
International: Index | Reference | 'Stop de persen' | History | Life | World | Year 2000 | Predictions | Internet
Nederlands: Nederland | Publicaties | Arnhem Spookstad (Boek)
Weblog: Dutch Courage's Curiousities
Special: Splashdown of MIR | Eclips '99

Zoek naar méér bij DUTCHCOURAGE:
PicoSearch


visitors (Statistics since June 2000) | horlings@chello.nl

View My Guestbook Sign My Guestbook
(Please tell from what site you came)
See who's visiting this page. View Page Stats
See who's visiting this page.

DUTCH COURAGE IS A OF

See GeoCities | Build your OWN website