. ..   

 

Terma Latine dhe Angleze me Origjine Arabe

Dr. A.Zahur dhe Dr. Z. Hak

Konceptet e zhvilluara nga astronomet dhe shkencetaret muslimane kane qne studiuar gjeresisht ne Europe dhe u bene baza e astronomise moderne dhe shkences.

Shumica e emrave te yjeve ne gjuhet europiane jane me origjine arabe sipas tabeles me poshte.

Termat Latine/Angleze Emrat Arabisht
Achernar Akhir el-Nahr
Acreb Akrab (akrep)
Phurked Farqad (pulpa)
Altair Nasr el-Tair
Aldebaran Ad-Dabaran
Daneb Dhanab el-Dujajah
Denebola Dhanab el-Asad
Fomal Haut Famm el-Hut
Aega Nasr el-Uaqi

 

*          *          *

 

Ne fjalorin matematikor fjale si Algjeber, zenit, Nadir dhe cipher jane huazuar nga Arabishtja.

 

Termat Latine/Anglisht Termat Arabisht
Algebra El-Xhabr
Algorism, Algorithm El-Hauarizmi
Zenith Zenit
Nadir Nadir, Nazir
Atlas Atlas
Azimuth El-Sumut
Cipher, Zero Sifr

 

*         *         *

 

Shembuj te termave me origjine Arabe me te perdorur ne gjuhet europiane jane; Eliksir, Alkohol, Antimonio, dhe Alkanfor (kamfor).

 

Termat Latine/Anglisht Termi Arabisht
Elixir El-Aksir
Alcohol El-kohl
Alchemy El-kimija
Antimonio, Antimun Antimun, Ithmid
Alcanfor, camphor Kafur
Zircon Azraq
Collige El-kulljat
Anima Kitab el-Nefs
Sufficentia Kitab el-Shifa

 

*        *         *

 

Fjale te tjera te perdorura, origjina e te cilave eshte Arabe jane: Alembic, Alkali, Alum, Aludel, Athomor, Azymum, Cinnabar, Tutia, Usefur, and Ziniar.

 

Termi Latin/Anglisht Termi Arabisht
Admiral Amir-ul Bahr
Earth (toke) Eardh, Earz
Adobe El-tub
Alcove El-kubba
Monsoon (muson) Mausim
Magazine (reviste) Makhazin
Rice (oriz) Ruzz
Coffe (kafe) kahua
Banana (banane) Banana
Lemon (limon) Limun
Orange (portokall) Naranxh
Sugar (Sheqer) Sukkar
Syrup (shurup) Shurb, Sharab
Artichoke El-Kharshuf
Jasmine Jasemin
Musk Musk
Safron Za'faran
Amber (qelibar) Anbar
Cotton (pambuk) Kutun
Cable (tel, kabell) Habl
Safari Safara
Lute (lahute) El-'ud
Canon (top lufte) Kanun
Cipher Sifr

 

*        *         *

 

 Terma Anatomike

 

Termi Latin/Anglez Termi Arab
Aorta Avarta
Pancreas Bankras
Colon Kolon
Cornea Kornea
Corn Korn
Basilie Baslik
Epidemis Agadidus
Cephallie Kifal
Sephenous Safan
Diafragm Dajafergma
Menniges Mennigies
Mesentry Masarike
Peritoneum  Baratene
Trochanter Trakamter

 

*         *          *

 

 Shkencetare te famshem

Emri Arab Emri Latin/Anglez
Jabir Ibn Haiyan Geber
El-Khauarizmi Algorism, Algorithm
El-Battani Albategnius
El-Fargani El-Fraganus
El-Razi Rhazes
El-Kindi Alkindus
El-Farabi El-Pharabius
Abu El-Kasim El-Zahravi Albucasis
El-Haitham  Alhazen
Abu el-Hasan el-Mauardi Alboacen
Ibn Sina Avicenna
Ibn Zuhr Avenzoar
Ibn Rushd  Averroes
El-Zarkafi Arzachel
El-Bitruxhi Alpetragius
El-Sufi Azophi
Ibn Baxhah Avempace
Ali Abbas Hale Abbas

 

*        *         *

Perkthyesit e dijes shkencore ne mesjete.

Reference:

1. Xhorxh Sarton, "Parathenie e Historise se Shkences, Vol. 1-111," Uilliams and Uilkins, Baltimore, 1927-31, also 1950.

2. Robert Briffault, "Krijimi i Njerezimit" Londer, 1938.

3. Tomas Arnold, "Vazhdimesia e Islamit," Oksford University Press, 1931.

4. E.G.Broun, "Mjekesia Arabe" Cambridge, 1921.

5. D.Campbell, "Mjekesia Arabe dhe Influenca e saj ne Mesjete," Londer, 1926.

6. P.K.Hitti, "Historia e Arabeve," Londer, MacMillan, 1956.

7. De Lacy O'Leary, "Mendimi Arab pergjate Historise.".

8. A.A. Khairallah, "Kontributi Arab ne Mjekesi" Beirut, 1946.

9. S.H Nasr, "Nje Parathenie e Doktrines Kozmologjike Arabe," Harvard university press, Cambridge, MA, 1964.

10. Joseph Hell, "Civilizimi Arab"

 

 

Index | - | Informacion | - | Dijetare | - | Shkence | - | Civilizim | - | Religjion | - | Te tjera | - | Kontakt | - | Lidhje

Copyright © Civilizimi Islam 2000