ERKEĞİN
ÖRTÜNMESİ
Erkeklerin kendi eşleri dışındaki kimselerin yanında ya da
namazda, göbekle diz kapağı arasını örtmeleri farzdır. Sağlam görüşe göre diz
kapağı da avret yeri kapsamına girer. Allahü Teala, "Irzlarını da
korusunlar." (en-Nur, 24/30) buyurur. Burada "ferc, çoğulu furûc" sözcüğü
kadının cinsel organı anlamına geldiği gibi, her iki cins için
"apışarası" anlamım da kapsar. İffet yerini en iyi koruma, örtme ile
mümkün olacağı için "avret yerini örtme" de bu kapsama girer.
Elmalılı Hamdi Yazır (ö. 1358/1939) erkeğin avret mahalli ile
ilgili olarak şöyle der: "İnsanın avret mahalli, bilinen cinsel organdan ibaret
değil, apışarası denilen açıklık boyunca uzar ki, bunun azamisi topuklara kadar
varırsa da en
yakın bilinen azı, diz üstü oturulduğunda belirleneceği üzere göbek altından
dizlere kadardır. Bunun için erkeklerde korunması ve örtülmesi farz olan bir avret
mahalli bu bilinen en az miktarıdır. Fazlasını örtmek ise müstehaptır." (Elmalılı, a.g.e., VI, 12, 13)
Erkeğin avret yerinin sınırları hadisle belirlenmiştir: "Sizden
biriniz kölesini veya işçisini evlendirince artık onun göbekle dizleri arasına
bakmasın." (Ebu Davud, Salat, 26, Libas, 34) Başka bir rivayette; "Göbekle
iki diz arası avret yeridir" ilavesi vardır." (Ahmed b. Hanbel, II, 187) Darekutnî'nin
naklettiği şu hadisle diz kapakları da kapsama girer: "Diz kapakları avret
yerlerindendir." (ez-Zeylai, Nasbu'r-Raye,
2. baskı, Kahire 1357/1938, I, 297)
Malikîlere göre, erkekler için avret yeri yalnız ön ve arka, yani
"galiz avret" sayılan yerlerdir. Onlara göre uyluk kısmı avret sayılmaz.
Delil Enes b. Malikten (ö. 91/709) nakledilen şu hadistir: "Hz. Peygamber Hayber
günü izarını (alt peştemal) uyluğunun üzerinden kaldırdı, öyle ki ben onun
uyluğunun beyazlığını görür gibiyim." (eş-Şevkani,
Neylü'l-Evtar,II, 64) Şu hadis de aynı anlamı
desteklemektedir: "Rasülullah (s.a.s) uyluğunu açmış olarak oturuyordu. Ebu
Bekir, yanına girmek için izin istedi, ona bu durumda iken izin verdi. Ömer izin
istedi, ona da izin verdi. Sonra Hz. Osman izin isteyince, uylukları üstüne elbisesini
örttü." (eş-Şevkani, a.g.e., II, 63)
Ancak Hanefilerin de içinde bulunduğu çoğunluk fakihlere göre ön
ve arka ile diz kapakları arasında kalan uyluklar da avret yeri kapsamına girer.
Çünkü uyluğun avret yeri olduğunu bildiren başka hadisler de vardır. (bk. Buhari, Salat, 12; Ebu Davud, Hammam, 1; Tirmizi, Edeb, 40;
İbn. Hanbel, III, 478, 479, V, 290.)