AKİKA
KURBANI
Yeni doğan bebeğin başındaki ilk saçlarına akîka; bu
çocuğun doğumundan yedi gün sonra başındaki, tüyleri kısmen veya tamamen traş
edip adını koyduktan sonra Allah'u Teala'ya şükür için kesilen kurbana akîka
kurbanı denir.
Hz. Aişe (r.a.)'den şöyle rivayet edilmektedir."Resul-i Ekrem
(s.a.s.) bize erkek çocuklar için iki, kız çocukları için bir koyun
"akîka" olarak kurban etmemizi emretti." (İbn Mace hadis no:
3163,Zebâih,no: 1515). Yine Hz. Aişe validemizin rivayetine göre, Peygamber Efendimiz
(s.a.s.), torunları Hasan ile Hüseyin'in doğumlarının yedinci günü akika
kurbanlarını kesmiş ve adlarını koymuştur. (Tecrid-i Sarih Tercümesi, XI, 401)
İslam'dan önceki cahilî Arap toplumunda sadece erkek çocuklar için
kurban kesilirdi. Kız çocukları için böyle bir merasim söz konusu değildi. İslam
bu değişikliği yaparak kız çocuklarına da değer verilmesini sağlamıştır
Akîka kurbanında aranan şartlar
Kurban edilecek hayvan tek veya iki gözünden kör olmamalı;
dişlerinin ekserisi düşmüş olmamalı; kulakları kesik olmamalı; boynuzlarından
biri veya ikisi kökünden kırılmış olmamalı; kulağı veya kuyruğunun yarısından
çoğu, memelerinin uçları kesik olmamalı; yahut yaratılıştan kulak ve kuyruğu
olmayan bir hayvan olmamalıdır. Akîka kurbanı Hanefi mezhebine göre mubah ve
dolayısıyla menduptur. Diğer üç büyük imama göre sünnet, Zahiri mezhebine göre
ise farzdır.
Hz. Peygamber bu kurbanın kesilmesi sırasında bir örf olarak başa
kan sürülmesi adetini yasaklamış, (Ebu Davud, Edahî, 20) kesilen saçların
ağırlığınca altın veya gümüş tasadduk edilmesini emretmiştir. Akîka kelimesi
anne-babaya isyan anlamına geldiği için Resulullah bu kurbanın adını "itaat ve
ibadet" anlamına gelen "Nesike" kelimesi ile değiştirmiştir. (İbn
Hanbel, II, 182)
Bu kurban çocuğun doğduğu günden balîğ olacağı güne kadar
kesilebilir. Ancak doğumun yedinci gününde kesilmesi daha çok sevap kazanmaya
sebeptir. Kesilen kurbanın kemikleri çocuğun sıhhatli olmasına sebep olsun niyetiyle
kırılmayıp eklem yerlerinden sıyrılır ve öylece pişirilir. Sonra bu kemikler bir
yere gömülür. Akîka kurbanının etinden bunu tasadduk eden kimsenin yiyebileceği
gibi ev halkı da bu etten istifade eder. Bir kısmıda ihtiyaç sahiplerine
dağıtılır.