TÜMÖR ve
KANSER
Kanser, bir tümör hastalığıdır; kalp ve dolaşım
bozukluklarından sonra öldürücü nitelikteki hastalakların ikinci sırasında yer
alır. Tümör hastalıklarının giderek yaygınlaşması, hastalığın ilk
belirtilerini konusunda bilgilenmeyi gerektirir. Çünkü, ancak ilk belirtilerin
zamanında farkedilebilmesiyle gerekli ve etkili tedbirler alınabilmektedir,
Tümörler selim ve habis olarak ikiye aynlır
Zararsız, yani selim tümörler yapı ve sıralanışlarına göre ana
dokuya çok benzerler. Gelişimleri yavaştır ve belirli bir büyüklüğü
ulaştıklarında gelişimleri durur. Boynuzsu tabakaya benzer bir kapsül, selim
tümörleri çevreler. Çevredeki sağlam dokular yanlara doğru itilirler, ama bundan
başka bir değişme görülmez. Eğer çevre dokuları genişleyecek yer bulamazsa
(mesala kafatası içi) bu tümörler de öldürücü olabilirler. Yağ dokusu tümörleri
(lipom), kas müköz zarından türeyip büyüyen oluşumlar (polip) ve damarlarda oluşan
tümörler (anjiyom) selim tümörler sınıfına girerler.
Habis tümörleri gelişmemiş hücreler oluştururlar ve hızla
çevredeki sağlam dokulara doğru yayılırlar. Habis tümörler şu vasıfları
gösterirler:
- Durmadan gelişir. Komşu dokulara yayılır.
- Çevre dokuları yıkar.
- Yavru tümörler oluşturur. Lenf ve kan damarları yoluyla ikincil odaklar yaparlar.
Buralarda da büyümelerini sürdürürler.
Habis tümörler yayılarak hayati önem taşıyan vücut
fonksiyonlarının önlenmesine ve önemli organların yıkımına yol açarak ölüme
sebep olurlar.
Epitel dokuda oluşan habis tümörler kanser adını alırlar.
Kanserin Teşekkül Sebepleri: Bu konuda söylenenlerin çoğunluğu
yalnızca ihtimallerdir. Ancak bazı kanser cinslerinin, özellikle meslekle ilgili
kanserlerin teşekkül sebeplerini tespit etmek mümkündür. Kati olan tek şey, kanserin
oluşumunda birçok faktörün rol oynadığıdır.
KANSERİN UYARICI İŞARETLERİ
Amerikan Kanser Derneği'ne göre eğer bu yedi uyarıcı işaretlerden
birine sahipseniz, hemen doktorunuza danışın.
* Büyük abdeste veya küçük abdeste çıkma alışkanlıklannda değişiklik.
* İyişlemeyen yaralar.
* Alışılmasın dışında kanama ve akıntılar.
* Göğüste veya vücudun Herhangi bir başka yerinde sertleşme veya kitle.
* Hazımsızlık veya yutma güçlüğü.
* Herhangi bir siğil veya bende belirgin bir değişme.
* Rahatsız edici öksürük veya ses kısıklığı.
Kansere sebep olabilecek çevre etkileri üç grupta toplanabilir
1. Kimyasal Faktörler: Katran, pas, zift, mineral yağlar,
anilin ve türevleri, parafin, benzol ve bileşikleri sayılabilir. Büyük şehirlerde
görülen çok miktardaki akciğer kanserlerinde, sigara dumanı ile alınan tütün zifti
veya içinde ziftli maddeler bulunan havanın solunması sebep olarak gösterilmektedir.
Hava kirliliğinin mesul etkenleri asfaltlar, kömür dumanları, egzoz gazlarıdır.
2. Fiziksel Faktörler: Görünmeyen ışınlar (röntgen ve radyum)
sayılabilir.
3. Mikroorganizmalar: Virusların kanser yapabileceği iddiası
ispatlanmamıştır.
Kanser Belirtileri: Kanamalar (tükrükte, balgamda, dışkıda,
idrarda ve rahimde), organizma bozukluğu (yutma güçlüğü, kusma, ishal, idrar zoru ve
deri üzerindeki benlerin gelişim göstermeleri), bazı organlardaki sert oluşumlardır.
Bu belirtiler ortaya çıktığında hemen bir doktora başvurmalı ve gereken kontroller
yapılmalıdır. Günümüzde kesin teşhis ve tedavi imkanları oldukça arttığından,
erken tanınan birçok vak'a şifa bulabilmektedir.
İsanlarda en çok görülen kanser türleri; erkeklerde akciğer, mide
ve barsak, kadınlarda meme ve rahim kanserleridir. Kanser her yaşta görülebilirse de
en çok 40 yaşın üzerînde rastlanmaktadır.
Kanser Tedavisi: Habis tümörlerin ameliyatla çıkartılması
ve ışınlama tedavisi bugün için uygulanan en geçerli metodlardır. Yemek borusu,
mide, barsak, safra kesesi, böbrek bronşlar ve akciğer kanserlerinde ameliyat daha sık
uygulanır. Buna karşılık deri, dudak, gırtlak, idrar yolları, penis, dişi üreme
organlarında görülen kanserlerde ışınlama tedavisiyle müsbet neticeler
sağlanmaktadır. Ancak, tümörün yayılması halinde kanserli organın mutlaka
ameliyatla çıkarılması gerekir.
Kanserden korunma yolları: Kanserden korunabilmek için,
şüpheli durumlarda hiç çekinmeden doktora muayene olmak ve sağlıklı bir hayat
sürdürmek gereklidir. Kanser ne kadar erken teşhis edilirse, kurtulma şansı da o
kadar artar.
* Meslek kanserlerini önlemek için iş sağlığına dikkat etmek şarttır.
* Suni maddelerin katıldığı konserve yiyecekler kullanılmalıdır.
* Sigara içenlerde genellikle dudak, dil, gırtlak, yemek borusu ve mide kanseri
görülebilmektedir.
* Alkol ve çok sıcak yiyecek-içecekler de devamlı alındıkları takdirde, mide
kanserlerinin sebebi olabilmektedir.
* Aşırı beslenmeden kaçınmalıdır. Çünkü şişmanların kansere yakalanma
ihtimalleri daha fazladır.
* Yiyecekler, yararlı maddelerine zarar verilmemesi için fazla ısıltılmamalıdır.
* Pişmiş yemeklerden önce çiğ sebze veya meyve yenmelidir.
* Beyaz ekmek yerine kepeklisi tercih edilmelidir.
* Hayvanî yağlar yerine nebati yağlar yeğlenmelidir. Ayrıca yoğurt, ayran ve soya
esaslı besin maddelerine önem vermelidir.
* Açık hava, güneş, su ve hareketlilik metobolizmayı olumlu yönden etkiler. Sıcak
su banyoları hayat fonksiyonlarını arttırıcı bir araçtır.
* Ölçülü yapılacak egzersiz kan dolaşımım, solunumu düzenler ve metabolizmayı
canlandırır.
* Hormon salgısının düzenlenmesi için sessizlik ve istirahat şarttır. Şehir
yaşantısının sebep olduğu kronik yorgunluklar en önemli problemlerden biridir.
* Sağlıklı hayat için yeterli ve düzenli uyku, gezi ve gerginliklerin giderilmesi
önemlidir.
* Müslüman ülkelerdeki kadınlarda rahim kanseri, diğer memleketlere göre daha az
görülür. Bunun sebebi, müslüman erkeklerin sünnetli oluşudur. Yine çocuğunu
emzirmeyen kadınlarda meme kanseri, emzirenlere oranla çok daha fazla görülmektedir.
* Güneş ışığına aşırı ve devamlı maruz kalma da cilt kanserinin başlıca
sebebidir.