DONMA
Kışın uzun zaman soğukta kalmış bir kimsede önce uç noktalardan
(burun-kulak-yanak-parmak) başlayarak dokuların içindeki sıvı donar. Donmuş
bölgedeki kan damarları iyice büzülmüş olduğundan dolaşım durur ve derinin rengi
mum görüntüsü verecek şekilde solar.
Dikkat: Burun, kulak ve yanak donmaları ağrı yapmadığı
için, donmakta olan şahıs bunun farkına varamaz. Ancak el ve ayak parmakları donarken
şiddetli bir ağrı verir. Donma ilerledikçe dokular uyuşur. Kazazede halsizlik
hisseder. Aynı zamanda şiddetli bir uyku bastırır. Bu uyku -donan şahıs farkına
varıp tedbir almadığı takdirde- ölüm uykusudur.
Ne Yapmalı?
* Soğuk karlı havalarda, tek başınıza, yaya olarak uzun yola çıkmayınız.
* Çıkmak zorunda kaldığınız durumlarda mutlaka sıkı giyininiz. Külahsız ve boyun
atkısız çıkmayınız.
* Boyun atkısı ile ilk donacak olan burun, kulak ve yanak gibi yüz bölgelerini
sarınız.
* Ayakkabı yerine bot veya üstten boğdurmalı bir çizme giyiniz. Eldivensiz
çıkmayınız.
* Fazla üşüdüğünüzü hissettiğiniz an burun ve kulaklannızı ellerinizle
oğuşturarak ısıtınız.
* Elleriniz fazla üşüdüğü takdirde koltuk altlarına sokarak ısıtınız.
DONMUŞ BİR KAZAZEDEYE İLK YARDIM
* Yolda donmuş birini gördüğünüz zaman onu derhal arabanıza alıp üzerini sıkıca
örtünüz. Eğer yaya iseniz ve kazazede de baygın bir halde ise, onu derhal sırtlayıp
meskun bir yere taşıyınız.
* Donmuş bir kimseyi sakın sıcak sobanın yanına yatırmayınız. Sobasız serin bir
odaya alınız.
* Evvela soğuk suya batırılmış bezlerle donmuş yerleri fazla bastırmadan
oğuşturunuz.
* Dokular yumuşayıp kan deveranı başlayınca ılık suya batırılmış bezlerle
masaja devam ediniz.
* Kazazede kendine gelince onu ılık bir küvete oturtabilirsiniz. Banyonun suyunu yavaş
yavaş ısıtarak şahsın iyice kendine gelmesini sağlayınız.
* Banyodan çıkardığınız kazazedenin vücudunu kuruladıktan sonra ona sıcak süt
veya çay içiriniz.
* Yatağa yatırıp istirahat ettiriniz.
Dikkat: Donmuş bölgeye birden bire sıcak tatbik ettiğiniz
zaman damarları zedeleyip kangrene sebeb olacağınızı unutmayınız.