(11 december 1999) E-commerce, de handel via internet, wacht volgens vrijwel alle voorspellingen een grote toekomst. Het zijn allang niet meer vooral de goedkope cd’s uit Amerika - door de koersstijging van de dollar intussen trouwens fors in prijs gestegen - die via een bestelling per e-mail (en soms na tussenkomst van de douane) de muziekliefhebber bereiken. Intussen kan nagenoeg alles via de elektronische media worden besteld.
Het is al mogelijk via het internet te grasduinen in de catalogi van grootwinkelbedrijven als Wehkamp, de Bijenkorf en de Kijkshop. Per email aan Albert Heijn verzonden bestellingen kunnen s avonds worden opgehaald in een winkel in Amsterdam-Zuidoost.. En dat aanbod breidt zich voortdurend uit.
Er is een digitale revolutie aan de gang, met ingrijpende gevolgen. Het onderzoeksbureau Multiscope berekende dat tussen april 1998 en maart 1999 36 procent van de toen 2,3 miljoen internetgebruikers in totaal ruim één miljard gulden aan elektronische bestellingen deed. CD’s en boeken werden het vaakst gekocht, maar het meeste geld werd uitgegeven aan software, hardware en reizen. Voor dezelfde periode in 1999/2000 wordt een omzetstijging verwacht tot 1,8 miljard. Commercieel Nederland beseft dat het tijd wordt de bakens te verzetten, maar niemand weet zeker in welke richting dat moet.
Ook tal van ondernemers in het Midden- en Kleinbedrijf vragen zich af of het zin heeft om hun handel uit te breiden met een elektronisch filiaal en, als ze de sprong al durven wagen, hoe ze dat met enige kans op succes aan kunnen pakken. Het boek ‘E-commerce - Uw winkel op internet’ helpt hen daarbij een eind op weg. ,,Als u dit boek hebt doorgewerkt vindt u het niet zo moeilijk meer. U bent dan specialist genoeg om zelf te profiteren van de commerciële mogelijkheden van de digitale snelweg’’, belooft de flaptekst. Dat valt nog te bezien. Wel wijst het boek op een heldere manier de weg door het doolhof van de handel via internet, de (on)veiligheid van elektronische betaalsystemen, de mogelijkheden om de voetangels en klemmen van de fiscus te omzeilen en de marketing die nodig zal blijken om bezoek te trekken naar de eigen website.
Verschil in kennis
Probleem bij de samenstelling van een dergelijk boek is het enorme verschil in kennis van het internet bij de potentiële lezersgroep. De eerste vier hoofdstukken - wat is internet?, de keus van de provider, e-mail en surfen - kunnen door doorgewinterde internetters gevoeglijk worden overgeslagen, terwijl leken zonder ervaring zich nauwelijks voor kunnen stellen wat er eigenlijk bedoeld wordt. Het boek begint pas echt bij hoofdstuk 5: elektronisch winkelen; dat zich trouwens beperkt tot een kijkje bij enkele bestaande ‘digishops’.
De veiligheid van het elektronische betalen is doorslaggevend voor het succes van e-commerce; volgens Multiscope maakt 52,6 procent zich daar zorgen over. De onveiligheid van de creditcard en enkele mislukte experimenten passeren kort de revue. Het boek zet alle kaarten op het veelbelovende SET-protocol, de Secure Electronic Transaction, dat weliswaar aan alle voorwaarden lijkt te voldoen, maar waarvan de waarde in de praktijk nog moet blijken.
Nederlands keurslijf
Uitvoerig worden de fiscale aspecten van het elektronische zakendoen besproken, met veel aanwijzingen voor mogelijkheden om aan het ‘Nederlands keurslijf’ te ontkomen. De stand van zaken en verschillen op het gebied van inkomsten- en omzetbelasting binnen Nederland, de EU en wereldwijd worden duidelijk besproken, met als voorlopige conclusie ‘dat u, als gevolg van het gebrek aan duidelijke internationale afspraken, voorlopig goede kans maakt nog even uw slag te slaan’. Naar verwachting blijven echter op de lange duur ook vestigingen in belastingparadijselijke Zuidzee-eilanden niet buiten schot. Er zijn veel juridische procedures en onduidelijkheden te verwachten en ook daarom zal de ondernemer zijn administratie ‘meer dan op orde’ moeten hebben en ‘zich daarnaast terdege in de materie moeten verdiepen, om partij te kunnen geven aan de controlerende boekhouder’.
Aan het opzetten van een website zijn vier hoofdstukken gewijd. Ook wordt de marketing-stratiegie besproken; de methoden om vanuit dat aanbod van intussen tientallen miljoenen pagina’s bezoekers juist naar uw eigen website met al die voortreffelijke aanboedingen te trekken.
Gat in de markt
Intussen heeft het bedrijfsleven ook het opzetten van elektronische winkeltjes als gat in de markt ontdekt. Net zoals de particuliere computergebruiker intussen kan kiezen uit een hele reeks gratis aanbieders van internet kunnen nu ook ondernemers er kostenloos winkeltjes openen. Leden van de BiZZ Club van Elsevier Bedrijfsinformatie hoeven daarvoor alleen maar een cd-rom te installeren om lid te worden van e.Trade (3), dat ‘uw bedrijf voorziet van alle mogelijke producten en diensten voor elektronisch zakendoen’. PTT Telecom stelt daar zijn dienst Klik en Klaar tegenover, dat een eigen domeinnaam, een site van maximaal tien pagina’s en onder meer 125 standaard opmaakpatronen beschikbaar stelt.