Providers stunten met abonnementen, zelfs inbellen hoeft straks niets meer te kosten
Internet wordt steeds meer gratis
Door ANDRÉ HORLINGS
(4 september 1999) Héél Nederland moet binnen de kortste keren aansluiting krijgen
op het internet. Het is niet duidelijk of er sprake is van planning
of van toeval, maar sinds vorige week buitelen internet-aanbieders
over elkaar heen, soms al bij aankoop van een computer, met één
gemeenschappelijke leuze: 'Bij ons is toegang gratis!'. Ze willen
snel een zo groot mogelijk deel van de Nederlandse markt veroveren,
allemaal tegelijk. Het gemeenschappelijke geheim ligt in het
genereren van telefoontikken. Maar ook internet zónder
telefoontikken is al aangekondigd; inbellen gebeurt daar via een
gratis 0800-nummer. Het wachten is alleen nog op de gratis computer
bij een internet-abonnement, zoals CompuServe in de VS al levert:
bij een drie-jaars contract van $ 20 per maand.
De markt voor 'gratis' internet is al geruime tijd in beweging.
Vorig jaar september bood kabelexploitant Castel als eerste
gratis toegang aan tot het Web in Noord-Nederland (en aangrenzende
telefoondisctricten in bijvoorbeeld Noord- en Oost-Gelderland). Dat
kon door een bijdrage van KPN Telecom, die voor elke gegenereerde
tik een bepaald bedrag overmaakte.
Onlangs ging WISH van start,
met landelijke dekking.
Vorige week zocht de Nederlandse
internetprovider WorldOnline op luidruchtige wijze het nieuws
met de leuze: ,,WorldOnline maakt definitief een einde aan alle
onduidelijkheid over abonnementsprijzen: onbeperkt toegang tot
internet zonder abonnementskosten''.
Intussen meldde zich ZonNet, van telecom-bedrijf Versatel, Radio 538 en Free Record Shop;
CD's zijn bij de shop verkrijgbaar.
En KPN stopte bij al zijn
klanten een folder in de brievenbus over Freeler, een
samenwerkingsverband van ING Bank, Postbank en
Nationale-Nederlanden; de (internet)telefoon stond daarna niet meer
stil. De aanmeldingskosten variëren van gratis (ZonNet) tot f. 19,95 (WISH).
Ook computerleveranciers, zoals Packard Bell, leveren hun producten
intussen aan inclusief gratis internetabonnement, voor de levensduur
van de computer. Dell wil voor het einde van dit jaar met een gratis
Dellnet beginnen. Kabelexploitant Casema, verzekeraar Achmea en
provider Compuserve reserveerden inmiddels de domeinamen freexs.nl,
gratis-access.nl en freeinternet.nl, maar hebben nog niet
bekendgemaakt of en wat ze hiermee willen doen.
Zonder telefoontikken
De aanbiedingen hebben allemaal één overeenkomst: ze genereren
telefoontikken, en dat kan in de praktijk aardig oplopen. Ze worden
daarvoor door KPN of andere telecomaanbieders beloond.
Maar per
1 oktober meldt zich de Rotterdamse internetprovider SuperWeb op
de markt, met internettoegang zónder telefoontikken. Bellen gebeurt
via een gratis landelijk 0800-nummer. Een abonnement kost 35 gulden
per maand. ,,Samen met reclame-inkomsten is dat bedrag voor ons
voldoende om internettoegang te realiseren en rendabel te kunnen
draaien'', verwacht algemeen directeur Martijn Eier. Uit de 'veel
gestelde vragen' blijkt overigens dat het contact na twee uur wordt
verbroken, 'om te voorkomen dat mensen de verbinding onnodig
vierentwintig uur per dag open laten staan', maar 'u kunt gewoon
opnieuw inloggen en verder internetten'. Alleen gaat het bestand
verloren dat u net langdurig aan het downloaden was....
Doel is het verkrijgen van een zo groot mogelijk marktaandeel.
Volgens WebWereld, een internet-magazine van IDG Communications
Nederland, wil ZonNet de eerste worden met meer dan één miljoen
gebruikers, volgend jaar al. Freeler mikt voor eind 1999 op 300.000
abonnees. Superweb ,,wil zich meten met de grootste drie à vier
providers'' en meldt vaag dat er nu al '30.000 à 40.000
aanmeldingen' zijn. WorldOnline afficheert zichzelf als 'de grootste
Internet Provider van Nederland' en wil dat graag zo houden. Met de
'gratis' actie wordt het bedrijf z'n eigen concurrent, maar ook
worden klanten vastgehouden die anders mogelijk naar de concurrent
waren overgestapt. Naast het gratis 'lite'-abonnement blijft de
'regular'-overeenkomst, met mail, homepage en extra's, voor f. 90
per jaar; ook al fors minder dan nog maar kort geleden. Het bedrijf
had in december 1998 150.000 betalende abonnees.
Geld verdienen
Het algemene doel is geld verdienen. Gerichte emailtjes en
advertenties op de homepage vormen de eerste opbrengsten. Freeler
draait daar niet omheen: ,,Als www.freeler.nl aantrekkelijk is voor
klanten, trekt dit andere bedrijven aan. Dit levert inkomsten op.''
Het heeft zin om de 'kleine lettertjes' in de gebruiksvoorwaarden
goed na te lezen op voornemens als 'gegevens kunnen worden gebruikt
voor marktstudies en/of promotiecampagnes'. Wanneer dat niet
afschrikt kan een stroom van reclamemail, persoonsgerichte acties,
informatieve telefoontjes en pagina's vol al dan niet bewegende
'banners' worden verwacht.
De meeste providers bieden email via een brievenbus elders op
internet aan; vergelijkbaar met het in Nederland reeds lang
bestaande Freemail, wat qua telefoontikken bij lezen en
beantwoorden aardig op kan lopen. Bij sommige aanbieders kan
overigens een 'pop3-account', via de eigen computer, worden
gerealiseerd voor 50 Áa 60 gulden per jaar. Alleen bij Freeler
behoort deze voorziening bij het gratis abonnement.
Ook eigen paginaruimte ontbreekt vooralsnog, afgezien van vage
toezeggingen dat daar eventueel in de toekomst in kan worden
voorzien.
Maar wie bijzonderheden over z'n hobby, specialisme of
familie wereldkundig wil maken kan bijvoorbeeld terecht bij
GeoCities; de grootste, maar allang niet meer de enige aanbieder
van gratis webruimte op internet.
Wie vragen heeft of last van storingen is aangewezen op (de
deskundigheid van) een helpdesk, maar die kost wel rond een gulden
per minuut, wat zeker bij 'er zijn nog x wachtenden vóór u' heel
snel kan oplopen.
Wat de snelheid wordt van de internetverbindingen moet de praktijk
uitwijzen. ZonNet belooft een toegang 'die niet onderdoet voor die
van normale providers', SuperWeb 'verwacht geen bijzonderheden' en
Freeler belooft investeringen 'om kwaliteitsniveau te handhaven,
ongeacht het aantal klanten'. Zij moeten echter nog beginnen. Maar
FreeAccess klaagt op zijn website dat 'KPN Telecom onvoldoende
telefoon(interconnectie)lijnen beschikbaar stelt, waardoor tijdelijk
sprake was van slechte bereikbaarheid'. En WISH meldde woensdag dat
dat WishMail sinds 'afgelopen maandagavond' door een storing werd
geplaagd, waardoor het ,,voor de meeste Wish-gebruikers moeilijk zal
zijn om in te loggen op hun account''. Overigens wordt zelfs de
snelste provider weleens geplaagd door vervelende vertragingen.
Kwaliteit
Fred Eisner, voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Internet
Providers (NLIP), gelooft niet in 'gratis internet'. ,,Het bieden
van internettoegang is kostbaar. Je hebt gespecialiseerd personeel
nodig en PC's die bijna ieder jaar vervangen moeten worden. De enige
manier waardoor internet gratis kan worden aangeboden is door te
bezuinigen op kwaliteit. Sommige gratis internetaanbieders hebben
bijvoorbeeld geen helpdesk, of één waarvoor betaald moet worden.''
Hij vreest dat sommige bedrijven niet lang in staat zullen zijn om
de gratis service te handhaven. Als voordeel van de acties ziet hij
echter wel ,,dat de consumenten op deze manier sneller kennismaken
met de elektronische snelweg''.
Een medewerker van de helpdesk van Planet.nl, één van de grotere providers in Nederland, toont zich niet bang voor de ontwikkelingen.
,,Wij bieden onder meer een snelle verbinding, een emailvoorziening,
een homepage met 15 megabyte ruimte en een helpdesk waarvoor je niet
voor een gulden per minuut in de wachtrij hoeft te staan. Veel
weggelokte klanten zeggen teleurgesteld te zijn over de 'gratis'
voorzieningen en komen graag weer terug. Ze missen de kwaliteit.''