'De Lesebanc' houdt kinderen met leesproblemen op niveau
Computerprogramma
helpt kind met dyslexie
Door ANDRÉ HORLINGS
(26 juni 1999) Kinderen met dyslexie, lees- of woordblindheid, lopen gemakkelijk
een leerachterstand op. Zij zijn slecht of niet in staat om
geschreven of gesproken taal te interpreteren. De stoornis heeft
niets te maken met de intelligentie of het gezichtsvermogen, maar
lezen vormt op school de basis voor veel andere vakken, zoals
rekenen, geschiedenis en aardrijkskunde. In de loop van de tijd zijn
tientallen methoden ontwikkeld om kinderen met dyslexie te
begeleiden. Nu schiet de computer te hulp. Hans Verschuren en Pol
Hoffman hebben een programma ontwikkeld dat per leerling kan worden
aangepast aan zijn of haar handicap. 'De Lesebanc' draait intussen
op meer dan 750 scholen.
,,Twee jaar geleden ontmoette ik op een feestje een oud-studiegenoot'', zegt Hans Verschuren (27) uit Veenendaal. ,,Ik
vertelde dat ik in de automatisering terecht was gekomen; ik werk
bij Raet Systems & Services. Hij zei dat z'n vader, orthopedagoog en
gedragstherapeut Piet Brouwer, een programmeur zocht voor een
computerprogramma tegen dyslexie. Dat ben ik niet, maar ik ben wel
gaan praten.''
Dyslexie doet zich in vele variaties voor. Sommige leerlingen keren
letters om (een 'b' wordt gelezen als 'p' of ''lip' wordt 'pil'),
anderen proberen van rechts naar links te lezen, of het lukt niet
overeenkomsten of verschillen in letters of woorden te zien of te
horen. Daardoor zijn ze niet in staat een onbekend woord te lezen of
uit te spreken.
Woorden en zinnen
Brouwer bleek al vijftien jaar bezig met dyslexie. Vroeger gebruikte
hij kaartjes met woorden en zinnen en hield juf of meester op een
papiertje ijverig bij hoeveel er 'goed' of 'fout' werden gelezen.
Later vertoonde men ze op dia's, die elke vijf tot acht seconden
werden gewisseld. Daarna verzorgde Brouwer een software-programma
met hetzelfde principe: 'Tempolezen' - uit onderzoek bleek dat de
meeste leerlingen goede vorderingen maakten. Nu wilde hij de
mogelijkheden uitbreiden in een computerprogramma, dat kon worden
afgestemd op het niveau van individuele leerlingen. ,,Een collega,
Pol Hoffman, wilde helpen. Hij deed negentig procent van het
programmeerwerk.''
Ze concludeerden dat er in het project 'weken' werk zou gaan zitten
en dat het geld zou gaan kosten. Al was het alleen maar omdat voor
de gebruikte teksten copyright zou moeten worden betaald, terwijl
een marketingcampagne nodig was om het programma bij de scholen
bekend te maken. ,,Het werden twee jaar'', vertelt Verschuren.
,,Raet betaalde de folders, 10.000 stuks, terwijl we hun apparatuur
mochten gebruiken. Zorgverzekeraar Amicon zorgde voor de handleiding
en het programma werd getest door het Dyslexie Netwerk Nederland van
De Freyter en Partners, die ook de website van De Lesebanc
onder zijn hoede nam.
'De Lesebanc'' is een Oud-Nederlands woord voor 'Lessenaar'. Het 'Aap, Noot Mies' van vroeger prijkt op de verpakking.
Lesebanc is
een Oud-Nederlandse woord, dat 'lessenaar' betekent: de plaats waar
werd (voor)gelezen of instructie werd gegeven.''
Verschuren demonstreert het programma, met standaard 6000 woorden
tussen ÀeÀen en vijf lettergrepen en 4000 zinnen, graag op z'n
laptop. Het niveau kan per leerling worden ingesteld en aangepast
aan de verschillende vormen van dyslexie. Het lettertype kan naar
keuze worden bepaald. ,,Ik geeft de voorkeur aan 'Comic Sans',
vanwege de kindvriendelijke open a-vorm.'' Het menu biedt een ruime
keuze uit woorden of zinnen met aa/ee/oo, oe/ei/oo/ie, ij/i/ee en
alle andere klinkervarianten. De woorden en zinnen verschijnen in
gevarieerde vormen op het beeldscherm: letter voor letter, als
lichtkrant, met verspringende letters, na het klikken op een 'aapje'
of achter een gordijn dat naar links en/of rechts en/of boven en/of
beneden open schuift. De tekst verdwijnt weer na een ingesteld
aantal seconden. ,,Het gaat er steeds om dat zo snel mogelijk
ontdekt wordt wat er staat. Per twintig vermeldingen wordt een score
bepaald. Is dat nog onvoldoende, dan volgt een nieuwe reeks; anders
gaat het programma verder met een volgende stap. Wanneer je stopt
onthoudt het precies waar het gebleven is.''
Een veelgestelde vraag is of het programma dyslexie kan helpen
genezen. Dat is volgens Verschuren niet het geval. ,,Het is een
hulpmiddel. Het helpt de kinderen op leesniveau te houden, zodat ze
binnen de groep mee kunnen.'' De scholen die met 'De Lesebanc'
werken zijn volgens hem positief. ,,We hebben al diverse malen te
horen gekregen dat dit precies is waar men op zat te wachten. Het
programma is erg gebruikersvriendelijk. Ook de 'leesmoeders' kunnen
er prima mee overweg.''
'De Lesebanc' is beschikbaar in twee varianten:
Professionele versie: voor scholen met database voor 1000 leerlingen. De computer houdt vorderingen, moeilijkheden en punt in programma bij. Prijs: f. 250 incl. schoollicentie.
Particuliere versie: voor thuis of kleine logopediepraktijk. Registratie van maximaal drie leerlingen. Prijs: f. 99.
Uitgeverij: VOF De Lesebanc, tel. 0318-589393, fax 0318-589394, email: lesebanc@dyslexie.net.
visitors |
horlings@chello.nl
Sign My Guestbook
OF
