Werkgroep universiteit Groningen 'vertaalde' Unesco-informatie naar Web
Top-100 van Nederlandse monumenten op Internet
Door ANDRE HORLINGS
(21 juni 1997) Nederland telt rond 43.000 rijksmonumenten die voor het jaar 1850 zijn verrezen. Daarvan heeft Unesco, de culturele organisatie van de Verenigde Naties er vier a vijfduizend, zo'n tien procent, tot Unesco-monument verklaard, waarmee ze als 'belangrijk' en 'beschermenswaardig' worden gekwalificeerd. Het Instituut voor Kunst- en Architectuurgeschiedenis van de Rijksuniversiteit Groningen heeft een beschrijving van honderd van deze onroerende goederen op Internet gezet, als onderdeel van een project Documentatie top-100-objecten Cultuurbescherming op WWW'.
Het project had niet ten doel om een van de bezienswaardigheden in ons land uit te roepen tot 'het mooiste monument van Nederland'. ,,Het ging er om de Unesco-lijst naar Internet toe te vertalen'', zegt drs. Eric Kleijn, een van de begeleiders van het project. ,,Wij hebben ook niet zelf bepaald welke objecten tot de top-100 behoren. Dat is al vastgelegd door de Rijksdienst voor de Monumentenzorg. Ze worden beschouwd als de meest representatieve monumenten uit het Nederlands bouwkundig erfgoed. Ze komen in aanmerking voor een bijzondere subsidie om het behoud te waarborgen: voor brandmelders en andere voorzieningen die extra bescherming bieden.''
Vier Groninger studenten Kunst- en architectuurgeschiedenis en drie van de richting alfa-informatica hebben de informatie verzameld, uitgewerkt en op het Web gezet. Ze hadden de opdracht in het bijzonder aan te geven wat de ligging en spreiding van de objecten is in Nederland, per provincie en wat betreft een aantal stedelijke concentaties ook per stad. Per object moesten afbeeldingen, beschrijvingen en informatie over de beschermingsmaatregelen worden toegevoegd.
Top-100
Het resultaat is indrukwekkend. De informatie wordt op verschillende manieren toegankelijk gemaakt. Er kan worden gevraagd om een overzicht van de gehele top-100, maar ook kan per provincie worden gezocht. Het zal niet verwonderlijk zijn dat het nog splinternieuwe Flevoland op die lijst ontbreekt, maar Drentse monumenten blijken evenmin tot de top-100 te zijn doorgedrongen.
Amsterdam is - niet verrassend - het rijkst voorzien van waardevolle culturele objecten. De lijst telt dertien stuks, waaronder het Koninklijk Paleis op de Dam (1655), de Portugese synagoge (1675), Hotel Americain (1900), het Spaarndammerplantsoen (1920) en het gebouw Keizersgracht 123 (1622). Bij alle monumenten wordt het bouwjaar vermeld. Door een click op de naam verschijnt nadere informatie, zoals een kleine foto en een beschrijving van de bijzonderheden. Vaak zijn nog meer details te vinden, zoals een plattegrond en het interieur. De foto kan worden uitvergroot.
De belangrijkste monumenten in de provincie Gelderland blijken paleis Het Loo in Apeldoorn, landhuis De Schaffelaar in Barneveld, kasteel Middachten in De Steeg, Slangenburg in Doetinchem, jachtslot Sint Hubertus op de Hoge Veluwe (Otterlo), de schelpengalerij van het kasteel in Rozendaal, de molen van Zeddam en de librije van de Sint Walburgiskerk in Zutphen. Het meest onbekende monument is ongetwijfeld de 16e eeuwse boerderij De Meesterkok E 96 in Ratum, oost van Winterswijk. In Overijssel geldt de bijzondere waardering kasteel Twickel in Delden, de Grote of Sint Lebuinuskerk en het stadhuis in Deventer, het stoomgemaal Mastenbroek in Genemuiden, het stadhuis van Kampen, de Sassenpoort in Zwolle en de voormalige villa Rams Woerthe in Steenwijk.
Top-10
Zoals al eerder vermeld is het niet de bedoeling om aan de hand van de lijst tot een soort waarderings-top-10 te komen. Wel is viermaal een top-10 samengesteld van objecten die aard- en nagelvast met de monumenten verbonden zijn, zoals glas-in-loodvensters, luid- en slagklokken, orgels en uur- en speelwerken. Zo blijkt onder meer de voormalige villa Rams Woerthe in Steenwijk over bijzonder glas-in-loodramen te beschikken, rond 1920 vervaardigd door A. Le Comte. Wat luid- en slagklokken betreft is er een bijzondere vermelding voor de hervormde kerk van Hattem, die uit 1455 dateert. Daar bevindt zich ook een van de mooiste orgels van Nederland, vervaardigd in de 16e eeuw door de orgelbouwers Slegel. En bij de uur- en speelwerken bestaat er gote waardering voor het smeedijzeren torenuurwerk in de hervormde kerk van Dodewaard.
Unesco
Over de doelstellingen van Unesco is uitgebreide informatie te vinden op de site van Unesco. Tot de belangrijkste activiteiten behoort de bescherming van het kostbaarste culturele erfgoed ter wereld. De Unesco World Heritage List telt op het ogenblik 506 objecten in de hele wereld, waaronder twee in Nederland: Schokland en de defensielinie rond Amsterdam. Een andere lijst geeft aan welk van die monumenten ernstig gevaar looopt op korte of langer termijn zodanig te worden aangetast dat ze dreigen te zullen verdwijnen.
visitors |
horlings@chello.nl
Sign My Guestbook
OF
