Het verdrag van Maastricht bracht de integratie verder, maar was berucht bij de Europese burgers vanwege zijn ongekende ingewikkeldheid. 'Amsterdam' heeft ons inmiddels laten zien, dat de technocraten van de lidstaten niet verder durven of kunnen.
De politici zijn bang voor de 'niet in Europa geinteresseerde' kiezer, en die kiezer ziet niet veel in Europa, omdat de politici zo weinig durf hebben als het gaat om werkelijk integreren van beleid. Waar is Europa in Bosnië en Kosovo; waar blijft het gemeenschappelijk asielbeleid; wat doet Europa aan de werkloosheid?
De Nederlandse regering is al zover, dat zij het Europese geld liefst zoveel mogelijk terughaalt, met als kennelijk motto, dat je beter alleen kunt doen wat je tot nu toe samen deed. De fraudegevallen in het Europees Parlement en de Commissie geven luie denkers daarvoor nog een extra argument.
En juist die gevallen tonen duidelijk aan, dat er behoefte is aan een wettelijke basis voor de Europese integratie, die de bevoegdheden van de instellingen vastlegt, en vooral de burgers betrekt bij Europa. Kortom, Europa verdient een Grondwet in plaats van een Verdrag. Een grondwet, die het resultaat moet zijn van een discussie waar alle Europeanen bij betrokken worden. Een doorzichtige discussie, die niet plaatsvindt in de corridors van het Raadsgebouw, maar in de openbaarheid.
Een Europese Grondwet : is dat thema niet op het lijf geschreven van D66, dat nationaal steeds zoveel nadruk heeft gelegd op staatsrechtelijke hervormingen om de burger bij het beleid te betrekken?
Alleen een Grondwet kan duidelijke garanties geven voor de handhaving van fundamentele rechten. Alleen een Grondwet kan het vage begrip subsidiariteit vervangen door een duidelijke afbakening van nationale en supra-nationale bevoegdheden. Alleen die Grondwet kan zorgen voor een logische taakverdeling tussen de instellingen. Daarbij kan de wetgevende macht gedeeld wordt door het rechtstreeks gekozen Europees Parlement en de Raad, die zoals de Amerikaanse senaat de lidstaten zal vertegenwoordigen. De uitvoerende macht moet komen te liggen bij een gekozen Europese Commissie.
Europa verdient een Grondwet : zwaargewichten zoals Helmuth Kohl, Joschka Fischer, Romano Prodi, en bij ons Frits Bolkestein en Lodewijk de Waal zijn het daarover eens.
Dit stond ook in het D66 programma voor de komende Euro-verkiezingen en het is juist de kiezer die kan en moet worden betrokken bij het maken van de Europese grondwet. Het idee staat ook in het D66 programma voor de komende Euro-verkiezingen, maar ik heb nog geen van onze kandidaten erover gehoord. Misschien zijn ook zij bang voor de 'Eurosceptische' kiezer? Zoals gezegd, juist die kiezer kan en moet betrokken worden bij het maken van de Europese Grondwet. Die moet het resultaat zijn van een actie van onderop, zoals die op het moment wordt gevoerd door de Unie van Europese Federalisten (UEF). De UEF heeft een campagne gestart voor een Europese Grondwet, waarbij het brede publiek (inclusief de Europarlementsleden) wordt gevraagd, een petitie 'voor een democratische Europese Unie - voor een Europese Grondwet' te tekenen. Duizenden handtekeningen zijn gezet; het moeten er miljoenen worden. En het nieuwe Europarlement zal de politieke stoot moeten geven tot de voorbereiding.
Er moet een streep gezet worden onder de intergouvernementele conferenties, hoe eerder des te beter, liefst al op de Europese Top van Oktober. Wij hebben behoefte aan een fundamentele aanpak: de Europese Grondwet dus.
Formulieren voor de Grondwetspetitie zijn te krijgen bij het UEF:
Place du Luxembourg 1, 1050 Brussel, tel. 32-2-512.1012
e-mail: uef.european.federalists@skynet.be