Ağız ve Diş Sağlığı

Ağız ve Diş Sağlığı - Bruksizm

Bruksizm nedeni ile dişin kök
kısmında oluşan çentiksi aşınmalar

Dil Tarafında Kemik Çıkıntılatı

Yanak Tarafında Kemik Çıkıntılatı

Gece koruyucusu

BRUKSİZM
Bruksizm (diş gıcırdatma) genellikle uyku esnasında oluşan güçlü çene hareketlerinin neden olduğu çeneleri sıkma, dişleri gıcırdatma olayıdır.

Bruksizmin oluş nedenleri: Bruksixmin oluş nedenleri hakkında çeşitli görüşler vardır
Bazı araştırmacılar buruksizmin dişler arasındaki kapanış ilşkisinin bozulmasından kaynaklandığını, bazıları santral sinir sistemindeki bir hastalığın neden olduğunu bazı araştırmacılar da bu iki nedeni de kapsayan çok yönlü bir poroblem olduğunu ileri sürmektedirler.
Ancak herkez stresin burukszmin nedenleri arasında en önemli faktör olduğu konusunda fikir birliği içerisindedir.
Vucudumuzda stres belirtilerini ilk olarak gördüğümüz yer ağız dokularıdır.
Stres bruksizmin hem oluş nedeni hem de olayın şiddetini artıran en önemli faktör olarak belirlenmiştir.

Özetle "ne kadar stres o kadar bruksizm" diyebiliriz.

Bruksizm sonucu dişlerde ve ağız dokularında oluşan hasarlar:
Dişlerin çiğneyici yüzünde oluşan aşınma: Dişlerin birbirleri ile sürtünmesi sonucunda oluşan aşınma tüm dişleri kapsayabilirse de özellikle ön dişlerde daha etkilidir.

Dişlerde kırılma: Dişleri sıkma ve gıcırdatma sonucunda ön dişerin köşelerinde arka sişlerin tüberkül tepelerinde mikro çatlaklar oluşur. Röntgen ile saptanamayan bu çatlaklar zamanla büyüyerek dişlerin kırılmasına neden olur.

Dişlerde aşırı hassasiyet:Genellilke soğuğa karşı hassasiyet gelişir.

Diş etinin geriye çekilmesi ve genellikle bununla birlikte oluşan dişin kolesinde diş eti hizasında oluşan çentik şeklindeki aşınmalar. Bu durumun oluşmasına neden olarak ilerleyen yaşa bağlı diş eti çekilmesi ya da aşırı baskı uygulanarak yapılan diş fırçalama gösteriliyorsa da , bruksizm hastalığının dişlerde bu gibi oluşumlara neden olduğu bilinmelidir.

Dişlerde sallanma: Yıllar süren gıcırdatma sonucu dişler gevşeyerek sallanmaya başlar.

Periodıontal cepler

Aşırı basınç dişleri saran kemik desteğinin kaybolmasına neden olur. Bu durumu kompanse etmek için dişlerin kökleri hizasında extra kemik çıkıntıları gelişir.

Yanaklarda irritasyon: Özellikle dişleri birbirlerine tamas ettikleri kapanış çizgisi hizasında, yanağın iç kısmında çizgi ya da kabartı şeklinde fibröz bir oluşum meydana gelir. Bu oluşum nedeni ile sıklıkla "yanak ısırma" olayı ile karşılaşılır.

Kas ağrısı: Özellikle şakak ve yanak bölgesindeki kasların aşırı çalışması bu bölgelerde kas ağrısına neden olur.

Baş ağrısı: yukarıda belirtilen kas ağrısı zaman zaman başağrısı şeklişnde kendini gösterir.

Çene ekleminde(TMJ) ağrı : Çene eklemine aşırı yüklenilme nedeni ile eklemde ağrısı, yanma olabilmektedir.

Bu belirtiler buruksizmin hemen başlangıcından itibaren ortaya çıkmaz. Olayın şiddetine ve süresine göre bazen yıllar sonra görülebilmektedir. Çoğunlukla belirtilerin tümü birden olmayabilir. Bazen çok az belirti gösterebilir.

Tedavi
Tedavinin amacı dişlerde çene ekleminde oluşabilecek kalıcı zararları önlemek ve ağrıyı ortadan kaldırmaktır

Diş hekimi tarafından uygulanan, uyku sırasında dişlerin birbirleri ile temasını engellemek amacı ile alt ve üst çene dişlerinin arasına yerleştirilerek kullanılan "gece koruyucuları", bruksizmin semptomatik tedavisinde kullanılan en önemli araçtır.

Ancak gece koruyucularının çoğulukla tek başılarına yeterli olamayabilmektedir.

Bu nedenle hastalığın sergilediği tabloya göre gece koruyucularının yanında bazı ek tedavilerinde uygulamalsı gerekmektedir:

Stres terapisi,

Rahat uyumayı sağlayıcı önlamler,

Kas gevşetici ilaç uygulamas,

Hatalı yapılmış diş dolgusu ve kaplamaların yenilenmesi,

Eksik olan dişlerin yerine koyulabilmesi için porotetik uygulamalarlası.

dracikgoz@gmail.com

Prof.Dr.Orhan Açıkgöz, 2000