Vaak vinden wij in de secundaire literatuur dat Thor maar een domkop is die niets anders kan dan op de vuist gaan. Toch hebben veel onderzoekers terecht de opmerking gemaakt dat zich in de primaire literatuur een schijnbare paradox voordoet. Vaak blijkt Thor toch erg bij de pinken te zijn. Het bekendste voorbeeld daarvan is het verhaal van Alviss.

Mijns inziens liggen hieraan twee oorzaken ten grondslag. De eerste is al genoemd, namelijk dat Thor beroepshalve een vechter is en daarom op 'zijn eigen kracht' vertrouwt en niet met het verstand moet werken. Ten tweede echter wordt hij onderbewust automatisch in contrast geplaatst met Odin. Die relatie wordt mooi uitgedrukt in de mythe van Harbard de Veerman.

Nochtans heeft Thor volgens mij meer recht op kennis dan hem wordt toebedeeld. De reden daarvoor is eenvoudig. De symbolen die daarvoor gebruikt worden vinden we terug in de kosmologie.

De drie hoofdwerelden met de respectieve bewoners zijn:

1. Midgard: Mensen
2. Asgard: Goden
3. Utgard: Reuzen

Vanuit het oogpunt van de goden, die de mens hebben geschapen en met hem omgaan, is Midgard en Asgard als een thuis. De goden zijn bekend met Asgard en Midgard. Met Utgard daarentegen zijn de goden niet bekend. Zij vrezen zelfs de onbekende, en vooral de onberekenbare, krachten van de reuzen. Hier vinden wij de tegenstelling Innangards - Utangards, het Bekende en het Onbekende.

Nu is het aan de Asen om te 'kennen'. Daarvan is Odin, als koning van Asgard, het archetype van. Zijn zucht naar kennis is befaamd. Omdat hij echter Asgard op zijn duimpje kent en Midgard als zijn broekzak, vormt alleen Utgard, de wereld van de reuzen, nog een uitdaging. Daarom zoekt Odin in de mythen altijd de reuzen op. Op die manier gaat hij de confrontatie met het onbekende aan. Daarenboven heeft hij nog een betere reden om bij de reuzen kennis te zoeken die hij zelf nog niet bezit. De reuzen zijn namelijk het eerste ras. Uit het ras van de reuzen zijn de goden ontstaan. In diezelfde lijn zou je kunnen stellen dat de mensen uit de goden zijn ontstaan. Daarin vinden wij een zekere natuurkundige en occulte ontwikkeling weerspiegeld. De reden waarom Odin sommige reuzen opzoekt is omdat deze reuzen kennis bezitten van voor Odins ontstaan. Zij staan het dichtst bij de schepping. Hun bloedlijn gaat op Ymir zelve terug. Deze reuzen bezitten de woorden van Ymir voordat hij geslacht werd. Zij kunnen Odin meer details geven over de oorzaken waartoe de eigenlijke schepping heeft geleid; om maar iets te noemen.

Thor daarentegen gaat niet op zoek naar kennis, maar gaat echter wel de confrontatie met de reuzen aan. Opnieuw vertegenwoordigen de reuzen het Onbekende. Van alle goden kent Thor Utgard het best. Hij trekt er alle dagen heen. Hij voelt er zich thuis. Zijn eigen persoon lijkt zelfs zo sterk op die van de reuzen dat hij met hen kan vergeleken worden. Om even uit te weiden: Loki is daar het omgekeerde van. Deze reus komt van Utgard die zich in Asgard thuisvoelt. Bovendien lijkt Loki zich ook als een godheid te gedragen.

Op zijn expedities doorheen Utgard komt Thor zoveel reuzen van zoveel slag tegen dat het oneerlijk zou zijn om te zeggen dat hij daar niets van leert. Hij kent de reuzen beter dan Odin. Wellicht zal Thor echter meer inzicht hebben in hun karakter dan in de wijsheid die deze wezens bezitten. Toch lijkt mij dat Thor vaak genoeg op die wijsheid en sluwheid van de reuzen is gebotst. Karaktertrekken trouwens die niet oneingen aan Odin zelf zijn.

Uit een welbepaalde mythe leren we overigens dat Thor wel degelijk in stond voor de wijsheid en daarvoor met voorbedachte rade naar de reuzen trok. Daarover verhaalt de Hymiskvida. Dat eddagedicht vertelt hoe Tyr en Thor bij de reuzen in Niflheim een bijzondere ketel gaan halen. De band met de wijsheid ligt in de symboliek van de ketel. Hier zouden Keltische verwijzingen op zijn plaats zijn, omdat in de Keltische traditie de symboliek rond de heilige ketel meer is uitgewerkt en beter is bewaard gebleven. In de Noordse tradite kan de ketel desalniettemin verbonden worden met het drinken van bier en het vieren van de symbel. De symboliek van de ketel komt allicht ook overeen met die rond de amrta uit de Hindoe-traditie.

Nu zal Thors functie in relatie tot de reuzen duidelijk worden als wij dit in het kader van het bewustzijn plaatsen.

De drie werelden zijn aldus een beeld voor de drie hoofdindelingen van het bewustzijn:

1. Midgard: wakend bewustzijn
2. Asgard: hoger bewustzijn
3. Utgard: onderbewustzijn

Door deze drie werelden in termen van bewustzijn te benoemen worden opeens heel wat dingen veel duidelijker. Thor en Odin zijn krachten uit het Hoger Bewustzijn die zich bezighouden met wat er zich in het Onderbewustzijn afspeelt. De functie van Thor in het bewustzijn is om het te beschermen tegen schadelijke energieën en invloeden. Odins functie is om de verborgen kennis van het Onderbewustzijn te openbaren. Zijn taak is het om het mogelijkheden van kennis, wijsheid en geestesvaardigheden te cultiveren.

De lading van Utgard is daarom dubbel van aard. Aan de ene kant ligt het onderbewustzijn vol potentieel, maar aan de andere kant vormt het een bedreiging. Daarin vinden wij de verklaring van de relatie tussen Odin en Thor, en hun relatie ten opzichte van Utgard.

Thors bewustzijnstaak noemen wij doorgaans het 'verdedigingsmechanisme'. De psychologie kan hierin veel bijdragen, daar deze wetenschap de verschillende afweermechanismen van het bewustzijn bestudeert. Thor is de kracht die ervoor zorgt dat wij voor zenuwinzinkingen en dergelijke gespaard worden, waar het maar mogelijk is. Hij geeft ons de kans om van trauma's te herstellen door ze te verdrukken. Mogelijk zal Odin op een bewustzijnsniveau later diezelfde reuzen bezoeken om er kracht uit te halen, om er uit te leren als het ware. Hieruit leren we dat Thor de Ase is die op korte termijn voor een oplossing zorgt en Odin degene is die voor een oplossing op lange termijn, zelfs permanent, zorgt. Opnieuw verduidelijkt dit niet alleen de relatie tussen beide goden, maar in het bijzonder ook hun samenwerking. Niet voor niets wordt Thor de zoon van Odin genoemd, zo nauw zijn zij met elkaar verwant. Dat wil ook zeggen dat Odins bewustzijnsmechanisme de vaderfunctie is. Odin wil graag alle trauma's en vernederingen en fouten en complexen verwerken, en het liefst meteen, maar de mens van Midgard kan daar niet mee om. Daarom steunt Odin op zijn zoon Thor, die hij speciaal daarvoor in het leven heeft geroepen. Zo kan de mens overleven en krijgt het Odinsaspect van het bewustzijn toch nog zijn kans om het onderbewustzijn te doorvorsen.

Ik vermoed dat de ketel centraal staat in het wijsheidsconcept. In de ketel wordt het bier gebrouwen, zoals in het onderbewustzijn gedachten en ideeën gebrouwd worden. Bovendien komt de ketel uit Utgard, net zoals trouwens de ketel Odrerir uit het reuzenrijk komt. De ketel verbindt de wijsheid van Utgard met zowel Thor als Odin.

Uit dit alles blijkt Thor toch een duidelijke band en voeling met wijsheid te hebben, hoewel zijn aard er eerder in bestaat om Odin te dienen zodat deze god orde in het bewustzijn kan scheppen.

Vincent