MAİLYET MUHASEBESİ

MALİYET MUHASEBESİ

İşletmeler varlıklarını çeşitli şekillerde tüketirler ;

Eğer işletme varlıklarını üretim amacıyla tüketirler ise MALİYET oluşur
Eğer işletme varlıklarını gelir elde etme amacıyla tüketirse bu durumda gelir oluşur
Eğer işletme varlıklarını amaçsız tüketirse (zarar, doğal afet) zarar meydana gelir

HARCAMA : Herhangi bir amaçla işletme tarafından ödenen nakdi , transfer edilen varlığı katlanılan borcun veya sunulan hizmetlerin para cinsinden tutarıdır.

MALİYET : Basit tanımıyla maliyet bir şeyi elde etmek için katlanılması gereken özveridir.

İktisadi anlamda maliyet ise elde edilen veya elde edilecek bir iktisadi varlığın karşılığında katlanılan veya katlanılacak olan özverinin parasal olarak özverisidir.

(Kitap) maliyet belirli bir amaca ulaşmak için katlanılan veya katlanılma olasılığı yüksek fedakarlıkların parasal olarak ölçülmesidir.

MALİYET MUHASEBESİ : İşletmelerin üretim amacıyla yapmış oldukları harcamaları belirleyen ve işletmede üretilen her bir birimin maliyetini hesaplayarak işletme yönetimine alacağı kararlarda ışık tutan bir muhasebe sistemidir.

Maliyet Muhasebesinin Amaçları

Birim Maliyetin Hesaplanması : her bir işletme de üretilen her bir birimin maliyeti ( üretilen tek bir ürün ) . Amaç ürünü satmak ve bu satışın fiyatı için maliyet lazımdır.

Toplam üretim maliyeti

Tüm işletme için bir birimin maliyeti = -------------------------------

Toplam üretim miktarı

Not: malın her üretim safhası için birim maliyet hesabı ayrıdır.

Planlama ve Kontrol: Fiili (gerçekleşmemiş) Tahmini (Standart) Örn: İSO 9001

Başarı Değerlemesi :Yöneticinin başarısı şirketin karına bağlıdır. Önemli olan yöneticinin başarısıdır.

Yönetim kararlarına dayanak sağlaması :

FİNANSAL MUHASEBE ve MALİYET MUHASEBESİ arasındaki farklar

FİNANSAL MUHASEBE

Dışa dönüktür . muhtelif yardımcılar , işletmeye borç verenler , alıcılar , satıcılar, alacaklılar

Tüm işletmelerde tutulması zorunludur

Raporlamada dönemsellik esastır

Tutarlar kesindir. (Aktif Pasif eşittir.)

Finansal muhasebe kayıtları parasaldır.

Fiili maliyetler veya gerçekleşmiş maliyet rakamları kullanılır.

Kayıtlar tek düzen hesap planına göre yapılır.

MALİYET MUHASEBESİ

İçe dönüktür.

Üretim işletmelerinin tutması zorunludur.(İmalat Defteri)

Dönemsellik yanında üretimle ilgili kayıt ve bilgiler de kullanılır. (direkt işçilik saati , üretimde kullanılan işçilik saati, makine saati, hammadde miktarı, enerji miktarı vb...)

Fiili maliyetin yanında tahmini maliyet ve standart maliyet rakamları da kullanılmaktadır.

Maliyet muhasebesinde işletmede etkinlik ve verimlilik esastır.

ÜRETİM

HAMMADDE İŞGÜCÜ SERMAYE

DİREKT HAMMADDE DİREKT İŞÇİLİK GENEL ÜRETİM GİDERİ

HAMMADDE : Üretimde kullanılan giderlerin parasal olarak tutarına hammadde denir.

İŞ GÜCÜ : Üretimde kullanılan emeğin parasal tutarına işgücü maliyeti denir.

GENEL ÜRETİM GİDERİ : Direkt hammadde ve malzeme ile direkt işçilik gideri dışında kalan tüm üretimle ilgili maliyetlere genel üretim gideri denir.

DİREKT HAMMADDE VE MALZEME

HAMMADDE

ENDİREKT HAMMADDE VE MALZEME

DİREKT İŞÇİLİK MALİYETİ

İŞÇİLİK

ENDİREKT İŞÇİLİK MALİYETİ Yönetici işçiliği

Yardımcı işçilik

FORMÜLLER

Toplam Üretim Maliyeti= Direkt Hammadde ve malzeme+direkt işçilik +genel üretim maliyeti

Toplam Maliyet= Toplam Üretim Maliyeti +Satış ve Yönetim Giderleri

Temel Maliyetler= Üretimde Kullanılan Direkt Hammadde ve Malzeme +Direkt İşçilik

Şekillendirme Maliyet: Direkt İşçilik+ Genel Üretim Maliyeti

Değişken Maliyeti: Üretim maliyetine bağlı olarak değişen maliyetlerdir.

Değişken Maliyet : Direkt Hammadde ve Malzeme +Direkt İşçilik +Genel Üretim Maliyeti

Kapasite Açısından Üretim Maliyetleri

KAPASİTE AÇISINDAN MALİYET

Sabit Maliyet : Kapasite miktarındaki artış ve azalışlara bağlı olmayan maliyetlerdir.

ÖRN. Fabrikanın kira, amortisman, sigorta, reklam, ar-ge,bakım onarım vb...

NOT: Hiçbir maliyet uzun süre aynı kalamaz .Tüm maliyetler değişkendir.

Değişken Maliyetler: Kapasite miktarındaki artış ve azalışlara bağlı olarak değişen maliyetlere değişken maliyetler adı verilir.

3. Yarı Sabit Maliyetler : Belirli bir faaliyet hacmine kadar sabit kalan o faaliyet hacmi geçildikten sonra ani bir sıçrama yapan ve bir sonraki faaliyet hacmine kadar sabit kalan maliyetlere yarı sabit maliyet adı verilir.

4. Yarı Değişken Maliyetler : Üretimin belli bir noktasına kadar sabit olan fakat üretim miktarı artırılınca değişen maliyetlere yarı değişken maliyetler denir. bunlar grev ve lokavt olsa bile katlanılan giderlerdir.