PIERRE CURIE TO MARIE SKODOWSKA
August 10, 1894.
Nothing could have given me greater pleasure than to get news of you. The prospect of remaining two months without hearing about you had been extremely disagreeable to me: that is to say, your little note was more than welcome.
I hope you are laying up a stock of good air and that you will come back to us in October. As for me, I think I shall not go anywhere: I shall stay in the country, where I spend the whole day in front of my open window or in the garden.
We have promised each other-haven't we?-to be at least great friends. If you will only not change your mind! For there are no promises that are binding; such things cannot be ordered at will. It would be a fine thing, just the same, in which I hardly dare believe, to pass our lives near each other, hypnotized by our dreams, your patriotic dream, our humanitarian dream, and our scientific dream.
Of all those dreams the last is, I believe, the only legitimate one. I mean by that we are powerless to change the social order and, even if we were not, we should not know what to do; in taking action, no matter in what direction, we should never be sure of not doing more harm than good, by retarding some inevitable evolution. From the scientific point of view, on the contrary, we may hope to do something; the ground is solider here, and any discovery that we may make, however small, will remain acquired knowledge.
See how it works out: It is agreed that we shall be great friends, but if you leave France in a year it would be an altogether too Platonic friendship, that of two creatures who would never see each other again. Wouldn't it be better for you to stay with me? I know that this question angers you, and that you don't want to speak of it again- and then, too, I feel so thoroughly unworthy of you from every point of view.
I thought of asking your permission to meet you by chance in Fribourg. But you are staying there, unless I am mistaken, only one day, and on that day you will of course belong to our friends the Kovalskis.
Believe me your very devoted_____Pierre Curie
PIERRE CURIE TO MARIE SKLODOWSKA
Mo^`ng 10 tháng Tám 1894.
Không gì làm anh vui ho+n là nha^.n ðu+o+.c tin em. Cu+' nghî ðe^'n hai tháng không ðu+o+.c tin em là anh buo^`n he^'t su+'c; the^' ðu? bie^'t vài hàng em vie^'t cho anh làm anh mu+`ng ðe^'n the^' nào .
Anh mong ra(`ng em cûng ðã thu+ thái ro^`i và tháng mu+o+`i này se~ tro+? la.i vo+'i bo.n anh chu+'. Còn nhu+ anh, cha('c anh se~ cha~ ði ðâu; anh se~ o+? la.i quê, suo^'t ngày ngo^`i tru+o+'c cu+?a so^? hay ngo^`i ngoài vu+o+`n.
Chúng ta tu+`ng hu+'a vo+'i nhau-phäi không nhï?-ra(`ng ít ra cûng là ðôi ba.n thân tình. U+o+'cc gì em ðu+`ng có thay ðo^?i ý kie^'n! Vì có nhu+~ng lo+`i hu+'a không giu+~ ðu+o+.c; nhu+~ng lo+`i hu+'a nhu+ va^.y ðâu pha?i cu+' muo^'n là ðu+o+.c. Thâ.t ra anh không dám tin the^', nhu+ng ne^'u ðôi ta ðu+o+.c so^'ng ga^`n nhau, say su+a vo+'i nhu+~ng mo^.ng u+o+'c cu?a chúng ta, ca'i mo^.ng a'i quo^'c cu?a em, ca'i mo^.ng nha^n dda.o và ca'i mo^.ng khoa ho.c cüa chúng ta thì ðo+`i còn gì ðe.p ba(`ng.
Trong nhu+~ng cái mo^.ng a^'y, anh tin ra(`ng cái sau cu`ng mo+'i là cái chính ðáng. Ý anh muo^'n nói là chúng ta không ðu? su+'c ðe^? cäi to^? tìng tra.ng xã ho^.i, và ne^'u nhu+ ta có ðu? su+'c, ta ha(?n cûng không bie^'t pha?i làm gì; khi ðã làm, da^`u là theo chie^`u hu+o+'ng nào ði nu+~a, ta cûng không bao gio+` cha('c cha('n là bie^'t ðâu mình không làm ha.i nhie^`u ho+n là làm lo+.i, là ðã không trì tre^. mo^.t bie^'n chuye^?n ta^'t nhiên nào ðó. Trái la.i, ðu+'ng trên quan ðie^?m khoa ho.c, chúng ta có the^? hy vo.ng làm ðu+o+.c mo^.t cái gì, o+? ðây cho^~ ðu+'ng cha('c cha('n ho+n, và ba^'t cu+' mo^.t phát minh nào, da^`u nho? nha(.t ma^'y ði nu+~a, cûng va^~n là mo^.t kie^'n thu+'c thâu tha^.p ðu+o+.c.
Em thu+~ nghî xem, chúng ta ðã ðo^`ng ý se~ là ðôi ba.n thân tình, nhu+ng ne^'u mo^.t nåm nu+~a em ro+`i ða^'t Pháp, thì cái tình ba.n qua? tha^.t là lý tu+o+?ng, vì là cái tình ba.n cu?a hai ke? không còn bao gio+` tái ngo^. Nhu+ the^' em o+? la.i vo+'i anh có pha?i ho+n không? Anh bie^'t nói ra thì em gia^.n, và em không muo^'n nha('c ðe^'n nu+~a-và ro^`I anh nu+~a, anh cûng ca~m tha^'y hoàn toàn không xu+'ng ðáng vo+' em ve^` mo.i phu+o+ng die^.n.
Anh ðã có ý muo^'n xin phép ðu+o+.c tình co+` ga(.p em o+? Fribourg. Nhu+ng em la.i ði.nh o+? ðây, ne^'u nhu+ anh không la^`m, chi? mo^.t ngày thôi, và ngày ðó ðî nhiên em la.i ba^.n ro^.n vo+'i anh chi. Kovalskis.
Hãy tin o+? lòng ta^.n tu.y cu?a anh-----Pierre Curie
