BİLİŞSEL  ESNEKLİK  TEORİSİNİN  İNGİLİZCE’Yİ  İKİNCİ BİR DİL OLARAK  ÖĞRENEN  DEĞİŞİK  BİRİKİM GRUPLARINDAN  GELEN ÖĞRENCİLERİN  HYPERTEXT OKUMA SÜREÇLERİNE ETKİSİ  VE  BU  SÜREÇTEKİ  SOSYO-KÜLTÜREL  UNSURLAR

Arif Altun

University of Cincinnati

Anadil ve ikinci dil öğreniminde bireylerin okuma süreçleri hakkında yapılan çalışmalar oldukça uzun suredir devam etmekte olup, literatürdeki yerleri perçimlenmiştir. Hyperetext kavramı, multimedya teknolojisinin gelişmesi ile paralel olarak ortaya çıkmış olup, ses, görüntü, grafik, ve yazıyı da bünyesine alan okuyucuya okuma sürecinde seçim hakkı da tanıyacak şekilde yazılı bilgileri yukarıda belirtilen öğelerle beraber, tek yönlü olmayan bir şekilde sunup, dijital ortamdaki bilgilerin tümünü kapsar. 

Multimedya teknolojisindeki gelişmelerin ve Hypertext’in okuma-anlama becerilerindeki etkisi, araştırmacıların ilgi noktası olmakta gecikmemiş olup, özellikle anadili kullanan okuyucuların okuma-anlama süreçleri ile bu süreç kapsamında kullandıkları stratejilerin belirlenmesi konusunda oldukça kapsamlı araştırmalara gidilmesini sağlamıştır. Ancak, bu çalışmalar çoğunlukla anadili İngilizce olan evrende yürütülmüş olup, bu ortamda İngilizce'yi yabancı dil veya ikinci bir dil olarak öğrenmekte olanların okuma-anlama süreci içerisinde neler yaptıkları, neler düşündükleri, ve bu ortama nasıl tepki verdikleri konusunda şu an için pek fazla çalışılmamıştır.

Kapsamlı bir teorinin halen gündeme alınmaması veya önerilmemesi, hypertext çalışmalarının önemli bir eksiğidir. Böyle bir eksiğin olması ise, araştırmacıları bu sürecin isleyişinden ziyade, yazılı metin ile dijital metin arasındaki fark ve bu tek yönlü olmayan okuma sürecindeki seyrüsefa (navigation) sırasında problemleri araştırmaya itmiştir. Buna ilaveten, okurların hypertext’ten algıladıkları, ve hyperetext hakkındaki düşüncelerin okuma sürecine etkileri de araştırma konusu yapılmıştır.

Sonuç olarak, bu çalışmanın amacı, hypertext okuma sürecini İngilizce’yi yabancı dil olarak öğrenenler arasında araştırmak, ve hypertext okuma sureci üzerinde oluşturulacak teoriye katkıda bulunmak olacaktır.

İleri düzeyde okuma-yazma becerileri dersi alan, İngilizce’yi ikinci bir dil olarak öğrenenlerin okuma-anlama süreçlerinde, hypertext nasıl bir ortam sunmaktadır?; bunun yanı sıra, böyle bir ortamda öğrencilerin sosyal iletişimleri okuma-anlama becerilerini nasıl etkilemektedir?

İleri düzeydeki İngilizce öğrenen öğrencilerin hypertext hakkındaki önyargıları, onların bu ortamda okuma-anlama süreçlerini nasıl etkilemektedir? Seyrüsefa halindeki öğrenciler, hypertext’te karar alma sürecinde ne tür bir yöntem izlemektedirler?

Araştırma metod ve yöntemleri

Bu çalışma niteliksel örnek-merkezli bir çalışma olup, gerekli veriler Orta Amerika’da orta ölçekli bir üniversitenin akademik İngilizce okuma anlama yöntemleri dersinde değişik yöntemler kullanılarak, birden fazla kaynaktan toplanmıştır. 

Denekler 

Bu çalışma için gerekli veriler, akademik İngilizce okuma anlama yöntemleri dersine kayıt yaptırmış olan yedi öğrencinin katılımı ile toplanmıştır. Katılan öğrenciler değişik kültür ve dil gruplarından oluşmuştur. Öğreticilerin Amerika'da kalma süreçleri ise üç ay ile iki yıl arasında değişmektedir. 

Veri toplanması 

Çalışmanın temelini oluşturan veriler, 1998-1999 öğretim yılının bahar dönenimde toplanmıştır. Data toplamasında, sınıf içi gözlemler, yapılandırılmış ve yarı yapılandırılmış bire-bir ve grup görüşmeleri, bilgisayar aşinalığı üzerine hazırlanmış anket, günlükler, öğrencilerin yazmış oldukları özetler ve denemeler periyodik aralarla toplanmıştır. Sınıf içi gözlemler ve görüşmelerde ses ve görüntü kayıtları kullanılmıştır. 

Veri analizi 

Değişik kaynaklardan toplanan veriler düzenli bir şekilde kağıda geçirilmiş olup, bu veriler daha sonra incelenmek üzere Folio Views Software’ine atılmıştır. Bu veriler defalarca okunup, yazılım (software) aracılığı ile bütün içindeki temalar çıkarılmıştır. Bu temaların çıkışında hiç bir şekilde, literatür temel alınarak başlanmamıştır. Ancak bulunan sonuçlar literatür ile desteklenip, çıkarımlar yapılmıştır. 

Üçgenleme 

Miles and Huberman (1992) üçgenlemenin data analizinde verilerin geçerliliğini sağlamak için önemli bir basamak olduğunu vurgular. Bu çalışmadaki üçgenleme, öne sürülen bir temanın birden fazla kaynakla desteklendirilmesi ile sağlanmıştır. Ayrıca, çıkarılan sonuçlar ders öğretmenleri ve öğrencilerle de tartışılıp, bu güven tazelenmiştir. 

Sonuçlar ve tartışma (Results and discussion) 

Çalışma sonuçları yukarıda belirtilen araştırma. soruları ışığında, hypertext üzerine yürütülmekte olan teori ve pratik çalışmalara ışık tutacak şekilde sunulmuştur. Öncelikle, öğrencilerin bilgisayarlı okuma süreçlerinde, önyargı ve algılanmalarının önemli yer tuttuğu ispat bulmuş olup, bilgisayar becerisi ile bu süreç arasında doğru bir orantı saptanmıştır. Bu sonucun eğitsel yansıması ise, öğrencilerin okur-yazarlık süreçlerinde bilgisayarın da etkili bir yeri olduğu dile getirilmiş olup, program geliştiricilerin bu konuya eğilmeleri uygun görülebilir.

Bu çalışmanın bir diğer sonucu ise, bilgisayarlı ortamın ikili iletişimi kısıtladığı, ve niceliksel olarak yazmayı ürün olarak azalttığı fikirlerinin bu ortam için geçerli olmadığıdır. Katılımcı öğrenciler yazı olarak oldukça kayda değer materyal üretmiş olup, ikili ilişkileri de bu sürece etki edecek şekilde belirleyebilmişlerdir. Ancak, bu süreçte, öğrencilerin hypertext üzerindeki beklentilerinin de önemli bir etkisi olduğu bulunmuştur. 

Designed and Revised by    iktisada web masters group

Bu web sitesi en iyi IE 3 veya uzeri ile izlenebilir. Browser`inizin JAVA destekli veya enabled olmasi gereklidir.