Chaikin Oscillator (Chaikin Osilatörü)

TANIMI

CO (Chaikin Oscillator, Chaikin Osilatörü); Marc Chaikin tarafından geliştirilmiştir. Joseph Granville ve Larry Williams onun yaptıklarının öncülüğünde çalışmalarını genişletmişlerdir. Chaikin’in geliştirmiş olduğu bu gösterge daha çok A/D(Accumulation/Distribution Index, Alım/Dağıtım göstergesi) göstergesini temel alarak hesaplanmıştır. Chaikin Osilatörü de bir işlem miktarı (adedi, volume) göstergesidir.
Genellikle fiyatlarla işlem miktarı doğru orantılı olarak hareket etmektedir. Yani işlem miktarı artarken fiyatlar artmakta ve işlem miktarı düşerken fiyatlar düşmekted
ir. Aksi durum sözkonusu olduğunda ise; önemli trend değişimleri meydana gelmektedir. İşte CO bu gibi durumların saptanmasına yöneliktir.
Marc Chaikin'e göre gösterge 3 ana bölümden oluşmaktadır;

  • Hisse senedi gün içindeki en düşük ve en yüksek değerlerinin ortalama değerinden ((en yüksek+en düşük)/2) daha yukarıda kapanmakta ise hisse senedinde alım vardır. Aksine, altında kapanmakta ise; hisse senedi elden çıkarılmakta yani dağıtılmaktadır. Bir başka ifadeyle; göstergenin yükselen bir seyir izlemesi hisse senedine alım yapıldığını, düşen bir seyir izlemesi ise; hisse senedinden çıkış olduğunu yani satışların geldiğini gösterir.
  • İşlem miktarı kuvveti temsil ettiğinden ve hisse senetleri ancak sağlıklı artan işlem miktarı ile yukarı gidebileceklerinden, hisse senedinin fiyatı artarken işlem adedinin azalması çıkış trendinin sağlıklı olmadığını gösterir. Çünkü; hisse senedinin fiyatı artarken işlem miktarının düşüyor olması artık hisseye ilginin azaldığına, artış ivmesinin zayıfladığına ve fiyatların aşağı döneceğine işaret eder. Tam tersine, düşüşe geçen hisse senetlerinde işlem miktarı başlarda genellikle az olup, hisse senetleri artık iyice değer kaybettiklerinde artış gösteriyor ise düşüş trendinin bitmek üzere olduğunu gösterir. Eğer fiyatlar düşerken işlem miktarı artarsa, hisse senedinden önemli derecede bir çıkış olduğu gözlenir.
  • Chaikin Osilatörü ile hem kısa hem de orta vadede hisse senedine giriş ve çıkışların analiz edilmesiyle trend değişim sinyalleri alınabilmektedir.

FORMÜLÜ

CO (Chaikin Oscillator, Chaikin Osilatörü)

Chaikin Osilatör; Accumulation Distribution göstergesinin üç günlük üssel hareketli ortalamasından (exponential moving average, EMA) on günlük üssel hareketli ortalaması çıkarılarak hesaplanır.
CO= A/D(EMA-3) - A/D(EMA-10)
CO= Chaikin Oscillator (Chaikin Osilatörü)
EMA= Exponential Moving Average (Üssel Hareketli Ortalama)
A/D(EMA-3)= Accumulation/Distribution (Alım/Dağıtım) göstergesinin 3 günlük üssel hareketli ortalaması
A/D(EMA-10)= Accumulation/Distribution (
Alım/Dağıtım) göstergesinin 10 günlük üssel hareketli ortalaması

A/D göstergesinin formülü daha önce verildiği için burada değinilmemiştir. Formüle ilişkin daha fazla bilgi için bkz.
Accumulation/Distribution Index

EMA (Exponential Moving Average, üssel Hareketli Ortalama)

EMA= (Bugünkü Kapanış*Üssel Yüzde Oranı)+(Dünkü EMA*(1- Üssel Yüzde Oranı))

Üssel Yüzde Oranı (Exponential Percentage)= n= Dönem Sayısı
EMA= Exponential Moving Average (üssel Hareketli Ortalama)
NOT:
EMA hesaplamaya başlarken; Dünkü EMA yerine bir önceki kapanış değeri kullanılmalıdır.

YORUMLANMASI

AYKIRILIKLAR (Iraksama, Divergence)

Hisse senedinin fiyatı ile Chaikin Osilatörü arasındaki uyumsuzluklar yani aykırılıklar bu göstergede de önem taşımaktadır. Hisse senedi fiyatının gittiği yönde gitmeyip bir önceki seviyesine erişemeyen gösterge, bir de yön değiştirip ters tarafa gitmeye başlamakta ise; duruma göre taban veya zirveye gelinmiştir.
Aykırılık durumlarının dikkatle incelenmesi gerekmektedir. Özellikle orta vadeli aykırılıklar önemli ipuçları vermektedir. Aykırılıktan kastettiğimiz şey ise şöyle açıklanabilir;
Hisse senedi fiyatlarıyla gösterge ay
nı trendi göstermelidir. Osilatör aşağı trend yaparken, fiyatlar yukarı bir seyir izliyorsa bu bir aykırılıktır ve bir süre sonra fiyatların düşeceğine işaret eder (Negatif Iraksama). Tam aksi durumda ise; yani osilatör yukarı trend çizerken, fiyatlar azalış trendi gösteriyorsa bir süre sonra fiyatlar yukarı dönecek demektir (Pozitif Iraksama).
Aşağıdaki grafikte 04/01/1999 ve 29/09/1999 tarihleri arasında Otokar hisse senedinin fiyat grafiği, Chaikin Osilatörü ve ikisi arasındaki aykırılık görülmektedir. B
u grafiklere göre CO iniş trendinde iken, fiyatlar çıkış trendindedir. Bu aykırılıktan CO fiyatların düşeceğini önceden haber vermiş ve fiyatlar belli bir seyirden sonra düşüşe geçmişlerdir.

CO ve HAREKETLİ ORTALAMALAR

Marc Chaikin bu göstergenin özellikle fiyatların uzun vadeli hareketli ortalaması (90 günlük, 50 günlük,...) ile birlikte kullanılmasını, yorumlanmasını önermektedir. Şöyle ki;
Hisse senedi 50 günlük hareketli ortalamasının üstünde seyretmekte ise ve yukarı yönde gitmekte ise, göstergenin "0" çizgisinin altında iken yönünün yukarı dönmesi, AL siyali olarak algılanmalıdır. Tam tersine, hisse senedi 50 günlük hareketli ortalamasının altında giderken ve gösterge "0" çizg
isi üzerinde iken yönünün aşağı dönmesi, SAT sinyali olarak değerlendirilmelidir.
Hareketli ortalamalarda alınacak gün sayısı tercihe göre seçilebilir.
Aşağıdaki grafikte 04/01/1999 ve 29/09/1999 tarihleri arasında Otokar hisse senedinin fiyat grafiği, Cha
ikin Osilatörü, fiyat grafiğinin 50 günlük hareketli ortalaması ve bunlardan çıkarılan AL/SAT noktaları görülmektedir.


NOT:
Her teknik analiz aracında olduğu gibi bu gösterge de tek başına kullanılmamalı, bir dizi diğer araçlarla da desteklenmelidir. Mesela Chaikin bu göstergenin yukarıda bahsedildiği gibi fiyatların uzun vadeli hareketli ortalaması ve özellikle zarf bantları (envelopes, hisse senedi fiyatlarının dalgalanma alt ve
üst sınırlarını göstermektedir) ile birlikte kullanımını önermektedir.


Glossary

 

Chaikin Oscillator

CO, Chaikin Osilatörü

Accumulation Distribution Index

A/D, Alım/Dağıtım Endeksi

Volume

Hacim/miktar

Exponential Moving Average

EMA, üssel Hareketli Ortalama

Exponential Percentage

Üssel Yüzde Oranı

Divergence

Aykırılık/ıraksama

Envelopes

Zarf bantları, eğrileri