7 / 24 İNTERAKTİF KAMPÜS

YIL  1  AY  2 

28  EYLÜL  2000

BEDAVA

FAİZ

Belirli bir paranın, belirli bir süre için iade şartı ile kullanılmasına karşılık verilen tutara verilen addır.

INTEREST

FAİZ ARBİTRAJI

Fonların, iki mali piyasa arasında mevcut kısa süreli faiz oranı farkından yararlanmak için, kısa süreli yabancı menkul kıymet alım satımında kullanılmasıdır.

INTEREST ARBITRAGE

FAİZ ORANI

Faiz miktarını shesaplayabilmek amacıyla, paranın çarpının % cinsinden değerdir.

RATE OF INTEREST

FAKİRLEŞEN BÜYÜME

Ekonomik büyümenin dış ticareti olumsuz etkileyerek ülkeyi fakirleştirmesidir. Burada ülkenin ihraç mallarının dış talep fiyat esnekliğinin derecesi öenmlidir. Çünkü bu fiyat düşük ise, ülkenin fakirleşen büyüme yaşaması mümkümdür.

IMMISERIZING GROWTH

FAKİRLİK KISIR DÖNGÜSÜ

Fakirlik kısır döngüsü, azgelişmişliği açıklamak için kullanılan bir modeldir. Bu modeli kısaca şöyle anlatabiliriz. Gelir düzeyinin düşük olması tasarrufların ve talebinde az olmasına neden olur. Bu da yatırımları olumsuz olarak etkiler ve sermaye oluşumu yetersiz kılar. Bu yüzden de verimlilik düşük seviyede kalır. Böylece, en başta mevcut düşük gelir düzeyine tekrar dönülmüş olur.

VICIOUS CIRCLE OF PROVERTY

FAKTORING

Faktoring, alacak hakkı başka bir kuruluşa likit fon karşılığında devredilmek suretiyle gerçekleşen işlemdir. Bunun yanısıra, firmalara vadeli satış bedellerini vadesinden önce thsil etme imkanı sağlayan finans kuruluşlarına da "faktoring" denilmektedir. Bu firmalar, vadeli satış yapmış şirketlerin fatura edilmiş alacaklarını peşin fakat iskontolu olarak satın alırlar ve vadesi geldiğinde alacağı kendileri tahsil ederler.

FACTORING

FAKTÖR

Bütünü oluşturan unsurların her biri; üretim unsurları ve acenta, komisyoncu şeklinde çeşitli anlamlara gelmektedir.

FACTOR

FAKTÖR GELİRLERİ

Üretim unsuru sahiplerinin bu unsurlardan elde ettikleri gelirlerdir.

FACTOR INCOMES

FAKTÖR MALİYETİ

Üretimi yapılan unsurların ödemelerinden meydana gelen maliyettir. Ayrıca, üetim unsurlarından birinin başka bir mal veya hizmet üretimi sırasında kullanılmasından ortaya çıkan maliyet anlamına da gelmektedir.

FACTOR COST

FAKTÖR MOBİLİTESİ

Üretim unsurlarının kullanım alanlarındaki hareketliliğinin kolay veya zor olma durumudur.

FACTOR MOBILITY

FAKTÖR ÖDEMELERİ

Üretim unsuru sahiplerine yapılan ödemelerdir.

FACTOR PAYMENTS

FAKTÖR PİYASALARI

Üretim unsurlarının alım-satımının yapıldığı piyasalardır.

FACTOR MARKETS

FAKTÖR PİYASASI

Üretim unsurlarının piyasa fiyatıdır.

FACTOR PRICES

FAKTÖR TİCARET HADLERİ

Dış ticaret kazançlarını belirlemede kullanılan, verimlilik artışı kaynaklı dış ticaret haddi ölçüsüdür.

FACTORAL TERMS OF TRADE

FAKTÖRYEL

(!) şeklinde ifade edilen ve kendisinden önce yer alan tüm sayıların birbirleriyle çarpılarak hesaplanacağını açıklayan matematiksel bir simgedir.

FACTORIAL

FAS

Gemi bordasında teslim anlamına gelip, bu tip satışlarda malın bedeli, ambalaj giderleri ve malların gemi bordasına getirilene kadar yapılan giderlerin tümü satış fiyatına dahil edilmektedir. FAS satışlarda, yapılan harcamaları alıcı karşılamaktadır.

FREE ALONGSIDE SHIP

FASON İHRACAT

Bir ülkedeki ihracatçı firmanın yabancı bir ihracatçı firmanın talebi üzerine mal üretimi yaparak, bu malları yabancı firmanın pazarlarına ihraç ederek gerçekleştirilen ihracata verilen addır.

FASON EXPORT

FAYDA

Mal veya hizmetelerin ihtiyaçları giderme özelliğidir. Kullanma değeri olan birşeye faydalı, kullanma değeri olmayan bir şeye is efaydasız denilmektedir.

UTILITY

FAYDA-MALİYET ANALİZİ

Bu analiz, yatırım projelerinin net cari değerini iskontolamak suretiyle, projenin maliyet ve faydasını değerlendirmeye yarayan bir tekniktir. Fayda-maliyet analizi ile, bir yatırım yapılıp yapılmayacağına karar verilir.

COST-BENEFIT ANALYSIS

FIRSAT MALİYETİ

Üretim unsurlarının bazı işlerde kullanılmasından dolayı, kaçırılan fırsatların oluşturacağı maliyettir.

OPPORTUNITY COST

FISHER ENDEKSİ

Paranın değerinin ölçülmesinde kullanılması öngörülen I. Fisher tarafından geliştirilmiş olan fiyat endeksidir.

FISHER'S IDEAL INDEX

FİNANSAL KİRALAMA (LEASING)

Bir yatırımcı ile bir leasing şirketi arasında yapılan sözleşme gereğince, yatırımcının seçmiş olduğu yatırım malının leasing şirketince kiralanarak, belirli bir kira karşılığında yatırımcının kullanımına sunumunu sağlayan finans metodudur. Kiralanan malın mülkiyeti sözleşme müddetince, leasing şirketindedir.

FINANCIAL LEASING

FİNANSAL RASYOLAR

Rasyo, iki değerin birbirine olan oranıdır. Finansal rasyolar ise, fon ihtiyacının ve işletmenin ne denli iyi bir finansal yapıya sahip olduğunun belirlenmesinde kullanılan finansal analiz araçlarından biridir. Bunlar, % cinsinden veya birbirlerinin katını belirten değerler olarak ifade edilmektedirler. Cari aktifler/cari borçlar; ortalama borçlar/alacaklar; sabit değerler/ öz sermaye; satışlar/stoklar; cari borçlar/özsermaye; satışlar/net döner sermaye; satışlar/özsermaye ; hızla nakite dönüştürülebilen cari aktifler/cari borçlar finansal analizlerde kullanılan rasyoların başında gelmektedirler.

FINANCIAL RATIOS

FİNANSLAMA

Üretim, yatırım ve satış faaliyetlerinin yapılması için gerekli parasal değerlaerin sağlanması, ödenmesi gibi para bulma ve kullanma etkinliklerinin tümüdür. Özel sektör bu faaliyetleri, bankalar ve finans kuruluşlarından sağladığı fonlar yardımıyla gerçekleştirirken; kamu sektöründe ise dış borçlanma, emisyon, menkul kıymet ihracı gibi kaynaklardan sağlanan fonlardan yararlanılmaktadır.

FINANCING

FİYAT

Bir mal veya hizmet elde etmek için verilen belirli miktar para veya maldır.

PRICE

FİYAT / KAZANÇ ORANI

Sermaye sahiplerinin sahip oldukları pay senetlerinden gelir beklentileri ile ilgili bir orandır. Bu oranda hedeflenen değer 10 ve 15 arasında bir değerdir.

PRICE / EARNING RATIO

FİYAT DESTEKLEMESİ

Devletin müdahalesiyle, fiyatların daha önce belirlenmiş olan düzeyin altına düşmesinin engellemesidir. Asgari ücret ve taban fiyat uygulamaları fiyat desteklemelerine örnektir.

PRICE SUPPORT

FİYAT DIŞI REKABET

Firmaların satış ve kârlılığı için fiyat rekabeti şarttır fakat firmalar promosyon, kârın kalitesi gibi uygulamalarla fiyat dışı rekabet yapabilirler.

NON-PRICE COMPETITION

FİYAT DÜZEYİ

Mal ve hizmet fiyatlarının ekonomideki genel seviyesidir.

PRICE LEVEL

FİYAT ENDEKSLERİ

Malların belirli bir dönemdeki fiyatlarını baz alarak daha sonraki dönemlerde bu fiyatları baz alınan fiyatlara göre oranlayarak, fiyatların ne denli azalıp arttığını gösteren endekstir. Toptan eşya ve tüketici fiyat endeksleri olarak ikiye ayrılır.

PRICE INDEXES

FİYAT ETKİSİ

Fiyatta meydana gelen değişmeden dolayı satın alınan mal miktarında meydana gelen toplam değişmedir. Fiyat etkisi ikame ve gelir etkisi olarak incelenir. Fiyat yükseldiği zaman satın alınan mal miktarı azalır; fiyat azaldığı zaman ise miktar artar.

PRICE EFFECT

FİYAT FARKLILAŞTIRMASI

Aynı malın veya hizmetin, maliyetinde bir değişiklik olmaksızın farklı alıcılara, farklı fiyatlardan satılmasıdır. Fiyat farklılaştırmasının uygulanması için, malı sunan kuruluşun az da olsa tekelleşmiş olması ve satılan malın alıcılar arasında el değiştirme imkanının olmaması gerekmektedir.

PRICE DISCRIMINATION

FİYAT İSTİKRARI

Enflasyonist fiyat değişikliklerine fırsat tanımayarak,paranın satın alma gücünün, üretim, yatırım ve istihdam seviyelerinin korunmasıdır. Tam istihdamın ve ödemeler dengesinin sağlanması fiyat istikrarının başlıca amaçlarından biridir.

PRICE STABILITY

FİYAT KONTROLÜ

Fiyat seviyesinin büyük oranda ve devamlı olarak yükselmesinin hükümet tarafından alınan önlemler ile önlenmeye çalışılmasıdır.

PRICE CONTROL

FİYAT ÖNDERLİĞİ

Piyasada hâkim bir şirketin, bir ürün ile ilgili olarak izlediği fiyat politikasının piyasada mevcut başka şirketler tarafından da gönüllü olarak izlenmesidir. Bu durum, genellikle oligopolcü piyasalarda görülür. Şirketlerin, piyasaya hâkim şirketlerin fiyat politikalarını izlemelerinin nedeni, fiyat rekabetinden doğacak zararlardan kaçınmaktır.

PRICE LEADERSHIP

FİYAT POLİTİKASI

Bir firma veya ekonomiyi yöneten kişilerin fiyatları istenilen seviyede tutmak için sergiledikleri genel tutumdur.

PRICE POLICY

FİZİBİLİTE

Herhangi bir yatırımın sağlayacağı kazanca değer olup olmadığının saptanması için yapılan çalışmalardır.

FEASABILITY

FİZYOKRATİK DÜŞÜNCE

Fizyokratlara göre ekonomik alanda en önem verilmesi gereken sektör tarımdır. Onlar doğa düzenine büyük önem verirler. D. Quesnay tarafından yazılan " Tableau Economique" fizyokratik düşüncenin en öenmli eseridir.

PHYSIOCRATIC THOUGHT

FON

Belirli bir alanda gerçekleştirilecek faaliyet için ayrılmış para veya yerine geçebilecek değerlerin tümüdür.

FUND

FONKSİYON

Bağımsız değişkenin kat sayıları ile beraber bağımlı değişkenin değerini belirlemesinin kantitatifsel olarak yorumlanmasıdır. Y= f(x) şeklinde ifade edilir. Burada y bağımlı, x bağımsız değişkeni simgeler.

FUNCTION

FONKSİYONEL BÖLÜŞÜM

Fonksiyonel bölüşüm, gelirin üretim unsurları arasında bölüşümünü ifade eder. Yâni üretim sonucu mevcut gelirin emek sahibine ücret, sermaye sahibine faiz, toprak sahibine de rant olarak bölüttürülmesidir.

FUNCTIONAL DISTRIBUTION

FONKSİYONEL BÜTÇE

Devlet gelirlerinin, devletin eğitim, sağlık gibi gerçekleştirdiği işlevlere göre dağıtılacak miktarları öngören bütçeye verilen addır.

FUNCTIONAL BUDGET

FREKANS DAĞILIMI

Belirli bir değişken baz alınarak hesaplanan, istatistiksel olarak sunulan dağılımdır. Kesikli ve sürekli frekans dağılımları olarak ikiye ayrılırlar.

FREQUENCY DISTRIBUTION

FRIEDMAN-SAVAGE HİPOTEZİ

Dütük gelir seviyesi için geçerli olan ve kitisel gelirin azalması ile marjinal faydanında azalacağını ileri süren hipotezdir.

FRIEDMAN-SAVAGE HYPOTHESIS