7 / 24 İNTERAKTİF KAMPÜS

YIL  1  AY  2 

28  EYLÜL  2000

BEDAVA

GARANTİ MEKTUPLARI

Ticarette, karşı tarafa iş yapma konusunda güvence vermek amacıyla verilen mektuplardır. Teminat mektupları ve dış garantiler olarak ikiye ayrılırlar.

LETTERS OF GUARANTEE

GARANTİSİZ TİCARİ BORÇLAR

Resmi kurumlara verilmit bir garanti veya sigortası bulunmaksızın gerçekleştirilen ithalatta, ithal bedelinin döviz yetersizliğinden dolayı ödenemeyerek oluşan borçlardır.

NON-GUARANTEED SUPPLIER'S …….

GAYRİ KABİLİ DEVİR AKREDİTİF

Gayri kabili devir akreditif, akreditif lehdarının başka kişilere devrinin mümkün olmadığı akreditif tipidir.

NONTRANSFERABLE LETTER OF CREDIT

GAYRİ KABİLİ RÜCU AKREDİTİF

Gayri kabili rücu akreditif, süresinden önce banka veya müdürün onayı alınmadan değiştirilmesi ve iptali mümkün olmayan akreditiftir. Teyitli ve teyitsiz olarak ikiye ayrılır. Teyitlide ithalatçı, ihracatçı, banka ve muhabir banak sorumluyken; teyitsizde yabancı banka sorumlu değildir.bu tip akreditif, ihracatçı yönünden güvenilirdir.

IRREVOCABLE LETTER OF CREDIT

GAYRİMENKUL MALLAR

Değerini ve niteliğini yitirmeksizin bir yerden başka bir yere götürülemeyen mallardır. Taşınmaz mallar da denilmektedir. Ev, arazi, apartman, gibi malları kapsar.

IMMOVABLE PROPERTY

GAYRİSAFİ DEĞİŞİM TİCARET HADLERİ

İthalat miktar endeksinin ihracat miktar endeksine olan oranıdır. Bu oranın artması bize daha çok ithalat yapılabileceğini göstermektedir.

GROSS BARTER TERMS OF TRADE

GAYRİSAFİ FAİZ

Sermayenin kullandırılması karşılığında sağlanan vergi öncesi faizdir.

CROSS INTEREST

GAYRİSAFİ KÂR

Belirli bir dönemde gerçekleştirilen net satışlardan, satılan malın maliyetinin çıkartılması suretiyle hesaplanan kârdır.

GROSS PROFIT

GAYRİSAFİ MİLLİ HARCAMA

Bir ülkede belirli bir dönem içinde tüketilen mal ve hizmet miktarıyla gerçekleştirilen yatırımlardır. Bu değerden vasıtalı vergiler düşüldüğünde, ülke harcamaları bulunur.

GROSS NATIONAL EXPENDITURE

GAYRİSAFİ MİLLİ HASILA

Bir ülkede belirli bir dönem içinde üretilen son malların değerlerinin ya da katma değerlerinin toplamıdır.

GROSS NATIONAL PRODUCT (GNP)

GAYRİSAFİ MİLLİ ÜRÜN

Belirli bir dönemde bir ekonomi veya bir firmada yapılan yatırım giderlerinin tümüne verilen addır. Bu harcamalara, eskiyen veya aşınan yatırımlar için yapılan harcamalarda dahildir.

GROSS INVESTIMENT

GAYRİSAFİ YURTİÇİ HASILA(sabit fiyatlarla)

Gayrisafi Milli Hasıla'da meydana gelen değişimleri belirlemek için, belirli bir yılı baz alarak bu yıla göre yapılan hesaplarla bulunan hasıladır.

GROSS NATIONAL PRODUCT (AT CONSTANT PRICES)

GEÇİCİ İHRACAT

Bir ürünün nihai bir ürün olabilmesi amacıyla gerekli işlemlerinin gerçekleşmesi için geçici olarak yurtdışına gönderilmesidir.

PROVISORY EXPORTATION

GEÇİCİ KABUL

İhraç edilmek için üretilen bir nihai malın üretimi sırasında kullanılacak girdilerin gümrüksüz olarak ithal edilmesidir.

TEMPORARY ADMISSION

GEÇİNME ENDEKSİ

Fiyatlardaki değişimlerin, kişilerin geçinme imkanlarını ne denli etkilediğini saptamak için hesaplanan endekstir.

COST OF LIVING INDEX

GELİR BÖLÜŞÜMÜ

Ekonomide belirli bir dönem içinde yaratılan gelirin kişi, toplumsal grup ve üretim unsur sahipleri arasında dağıtılmasıdır.

INCOME DISTRIBUTION

GELİR ÇARPANI

Gelirde meydana gelen artışın, otonom giderlerde meydana gelen artışa olan oranıdır.

INCOME MULTIPLIER

GELİR ETKİSİ

Herhangi bir mal veya hizmet fiyatında gerçekleşen değişimin, ilk olarak tüketici geliri ve daha sonra diğer mal ve hizmet talebine yansımak suretiyle ortaya çıkardığı durumdur.

INCOME EFFECT

GELİR TİCARET HADLERİ

Gelir ticaret hadleri, net değişim ticaret hadlerinin ihracat hacim endeksi ile çarpımı sonucu bulunur. Bu terim, ithalat kapasitesi endeksi olarakta ifade edilmektedir.

INCOME TERMS OF TRADE

GELİR VERGİSİ

Gerçek kişilerin genellikle bir yıl gibi belirli bir dönem içerisinde elde ettikleri net gelirlerden alınan vergidir. Bu vergi alınırken, yükümlünün kişisel veya ailesel pozisyonu gözönüne alınır.

INCOME TAX

GELİRİN YENİDEN BÖLÜŞÜMÜ

Düşük gelirli kişilerin yaşam standartlarının belirli bir seviyeye çıkması için, yaratılan gelirlerin bir kısmının bu kişilere transfer edilmesidir.

INCOME REDISTRIBUTION

GELİRLER POLİTİKASI

İşsizliğin artmasına yol açmaksızın, siyasi otoritenin maaş ve ücretlerin belirli bir seviyenin üzerine çıkmasını engellemeye yönelik uyguladığı politikadır. Bu politika ile enflasyonun kontrolü ve gelirin yeniden dağılımı gerçeklettirilmektedir.

INCOME POLICY

GENEL BÜTÇE

Genel bütçe, devleti oluşturan kurum ve kuruluşların bütçelerinin tamamıdır.

GOVERNMENT BUDGET

GENEL DENGE

Bütün ekonomik kesimlerin ve birimlerin yarattığı mal ve hizmetlerin arz, talep ve fiyatlarının birbirleriyle tutarlı olmasıdır.

GENERAL EQUILIBRIUM

GEOMETRİK DİZİ

Geometrik dizi, sabit bir oranda artma veya azalma gösteren seridir. Örneğin, 3,9,18,36,72… gibi

GEOMETRIC PROGRESSION

GEOMETRİK ORTALAMA

Geometrik ortalama, (n) kadar terimin oluşturduğu bir istatistik serisinin, mevcut terimlerin birbirleri ile çarpımlarının (n). Dereceden köküdür.

GEOMETRIC MEAN / GEOMETRIC AVERAGE

GIDA VE TARIM TEŞKİLATI

1945'te Kanada'da kurulan teşkilatın amacı, tarım, balıkçılık ve ormancılık konularında araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunmak, dünya gıda probleminin çözümü ile ilgili öneriler sunmak ve tarımsal alanda teknik bakımdan yardım sağlamaktır.

FOOD AND AGRICULTURAL ORGANIZATION (FAO)

GIFFEN PARADOKSU

Giffen Paradoksu, bir malın fiyatının artması ile mala olan talebinde artması durumudur.

GIFFEN PARADOX

GINI KATSAYISI

Gini katsayısı, Lorenz eğrisi analizinde eşitsizlik ölçüsü olarak kullanılan bir katsayıdır. Eşitsizlik arttıkça, 45 doğrusu ile eğri arasındaki alan da büyür. Gini katsayısı sıfır olduğunda eşitlik sağlanmış olur.

CINI COEFFICIENT

GİDER

İktisadi bir kuruluşun, mal ve hizmet üretmek, faaliyetini devam ettirebilmek veya bulara sahip olabilmek için para ya da benzeri değerleri elden çıkartmaları olarak ifade edilmektedir.

OUTLAY; EXPENDITURE

GİDER VERGİLERİ

Servet veya gelirin harcanmasından doalyı alınan vergilerdir. "İktisadi veya hukuki muamele vergileri" ve "genel ve özel gider vergileri" olarak ikiye ayrılmaktadırlar.

OUTLAY TAXES

GİRDİ-ÇIKTI ANALİZİ

Sağlam bir planlama yapabilmek için, şirketin satın aldığı mal ve hizmet miktarı ile sattığı mal ve hizmetler arasındaki ilişkinin analizinde kullanılan yöntemdir.

INPUT-OUTPUT ANALYSIS

GİRDİ-ÇIKTI KATSAYISI

Xü=aü.X şeklinde ifade edilen ve girdi- çıktı analizinde yer alan aü katsayısına verilen addır.

INPUT-OUTPUT COEFFICIENT

GİRİŞ VE ÇIKIŞ

Yeni şirketlerin piyasada mevcut bir sanayi dalına katılmaları ve eski şirketlerin ise herhangi bir nedenden dolayı (iflas, tasfiye, vb.) mevcut bir sanayi dalından ayrılmalarıdır.

ENTRY AND EXIT

GİZLİ ARTAN ORANLILIK

Bir verginin yapılan bazı indirim ve eklemeler sonucu artan oranlı bir vergi haline gelmesidir.

DISGUISED PROGRESSIVITY

GİZLİ ENFLASYON

Fiyatların çok yavaş artmasından dolayı, para değerinde meydana gelen düşüşün faiz politikası ile dengelenebildiği enflasyon ortamıdır.

HIDDEN INFLATION

GİZLİ FİYAT ARTIŞI

Fiyatların sabit kalmasına rağmen, mal ve hizmetin miktar veya kalitesinde meydana gelen azalmadır. Örneğin ekmeğin fiyatının değişmemesine rağmen boyutunun küçültülmesi gibi.

HIDDEN PRICE INCREASE

GİZLİ İHTİYAT

Varlıkların değerlerini olduğundan düşük veya borçalrı olduğundan yüksek göstermek yoluyla gizlenen anamaldır. Bu anamal bilançoda görülmez.

SECRET RESERVE

GİZLİ İŞSİZLİK

Ekonomide çalışıyor görünmesine rağmen, üretime hiçbir katkısı olmayan işçilerin yarattığı durumdur. Genellikle az gelişmiş ülkelerde görülür. Nedeni, sermaye ve organizasyon eksikliğidir.

Bir işyerinde çalışıyor görünmesine rağmen, çalışmasıyla üretimde meydana gelen arışa hiçbir katkısı olmayan işçilerin meydana getirdiği duruma verilen addır. Azgelişmiş ülkelerde, kişileri tam olarak verimli çalıştıracak koşullar bulunmadığından sürekli olarak gizli işsizlik vardır.

HIDDEN (DISGUISED) UNEMPLOYMENT

GİZLİ VERGİ

Gizli vergi, ürünün fiyatına dahil olan vergidir. Katma değer vergisi hariç, tüm dolaylı vergiler gizli vergi kategorisine dahil edilebilir.

HIDDEN TAX

GÖLGE FİYAT

Gölge fiyat, bir malın belli bir teknoloji içinde, üretim maliyetlerine bağlı olarak oluşan fiyatının piyasadaki fiyatı ile arasındaki farktır.

SHADOW PRICE

GÖMÜLEME

Gömüleme paranın dolaşımdan çekilerek devimsiz kılınması; herhangi bir harcama veya benzeri bir yatırım yapılmaksızın paranın biriktirilmesi şeklinde tanımlanabilir. Gömülemenin artması ile, yatırımların finansmanında kullanılacak fonlar azalmış olur.

HOARDING

GÖNÜLLÜ İHRACAT KISITLAMALARI

Serbest dış ticaret politikası uygulayan ülkelerin ihracat yapan ülkeden talep ettikleri gönüllü kısıtlamalardır. Bu kısıtlamalar, her iki tarafında rızası ile gerçekleşir.

VOLUNTARY EXPORT RESTRAINTS

GÖNÜLLÜ İŞSİZLİK

Cari ücret karşılığında çalışmak istememelerinden dolayı işsiz kalanların meydana getirdiği işsizliktir.

VOLUNTARY UNEMPOLYMENT

GÖRÜLMEYEN EL

Ekonomik sistemin düzeni sağlayan güç olarak kabul edilmektedir. 1776 yılında Adam Smith tarafından ileri sürülmüştür.

INVISIBLE HAND

GÖTÜRÜ VERGİ

Gerçek matrah ve vergi mükellefinin durumu dikkate alınmaksızın, yasal ölçütler çerçevesinde kararlamadan saptanan vergidir.

LUMP SUMP TAX

GRESHAM KANUNU

Kötü paranın iyi parayı tedavülden kaldıracağını saptayan yasadır. "Kötü para iyi parayı kovar" şeklinde ifade edilmektedir. Bu kanun, kişilerin değerli parayı piyasadan çekerek saklayacaklarını ve piyasada değersiz para kalacağını anlatmaktadır. Buna göre, gümüş (kötü para) altını (iyi para) dolaşımdan çıkarır.

GRESHAM'S LAW

GREV

İşçilerin, bir işkolu veya bir işyerinde haklarını elde etmek için, faaliyeti durdurmak veya işin niteliği çerçevesinde işi önemli ölçüde aksatmak şeklinde kendi aralarında veya bir sendika tarafından alınmış karara uyarak işi bırakmalarıdır.

STRIKE

GSMH DEFLATÖRÜ

Ekonomideki tüm mal ve hizmetleri kapsayan ve fiyat seviye ölçütlerinin en anlamlısı olarak kabul edilen fiyat endeks sayısıdır. Cari fiyatlarla GSMH / Sabit fiyatlarla GSMH X 100 şeklinde tanımlanmaktadır.

GNP DEFLATOR

GÜDÜMLÜ EKONOMİ

Güdümlü ekonomi, ekonominin örgütlenmesine ve denetimine üst bir yetke tarafından yön veren ekonomidir. Bu kavram, sosyal ülke ekonomilerinden kapitalist ülke ekonomilerine kadar çeşitli koşullarda kullanılan bir uygulamadır.

COMMAND ECONOMY

GÜMRÜK

Bir ülkeye giren ya da ülkeden çıkan her türlü eşyadan alınan vergi, resim veya harçtır. Gümrük kavramı, bu işlemlerin yapıldığı yer içinde kullanılmaktadır.

CUSTOMS, DUTY

GÜMRÜK BİRLİĞİ

Gümrük birliği, ülkelerin birbirlerinden gümrük vergisi almamak için kurdukları birliktir. Birlik üyesi ülkeler, birlik üyesi olmayan ülkelere tek ve ortak bir gümrük tarifesi uygularlar. Bunun sebebi, birlik ülkelerinin birbirlerine yabancı mal satmalarını önlemektir. Günümüzde en önemli gümrük birliği örneği, Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) dur.

CUSTOMS UNION ; TARIFF UNION

GÜMRÜK TARİFELERİ

İthal malların bir ülkeye girişinde hangi matrah ve ne oranda vergi ödeyeceklerini bildiren tarifedir. Gümrük tarifeleri, ilgili ülkeler tarafından saptanır ve malların cinsiyle her malın vergi oranını kapsamaktadır. İki türlü gümrük tarifesi vardır: Anlaşmalı gümrük tarifeleri kendileriyle ticaret anlaşması olan ülkelerden gelen mallar için yapılırken; genel gümrük tarifesi kendileriyle ticaret anlaşması olmayan ülkeler mallarına uygulanan tarifelerdir.

TARIFFS

GÜMRÜK TARİFELERİ VE TİCARET GENEL ANLAŞMASI

Cenevre'deki uluslararası bir konferansta imzalanan ve 1948'de yürürlüğe giren uluslararası bir ticaret anlaşmasıdır. Amacı, tercihli ticaret anlaşmalarını önlemek, dış ticaretle ilgili sınırlamaların ortadan kaldırılması ve uluslarası ticaretin serbest bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamaktır.

GENERAL AGREEMENT ON TARIFFS AND TRADE (GATT)

GÜMRÜK VERGİLERİ

Bir ülkeye giren ithal mallardan veya bir ülkeden çıkan ihraç mallardan alınan vergilerdir. Gümrük vergileri, genellikle ithal mallara uygulanırlar ve değer (ad valorem) ya da fiziksel miktar üzerinden alınırlar. Yerli sanayii korumak için alınanlar ve devlete gelir sağlamak için alınanlar şeklinde ikiye ayrılırlar.

CUSTOMS DUTIES

GÜMRÜK VERGİSİ İADESİ

Malın gümrük sınırından girişinde alınarak, çıkışında iade edilen vergiye verilen addır.

DRAWBACK

GÜNEYDOĞU ASYA ULUSLARASI TOPLULUĞU

1967 yılında Malezya, Singapur, Endonezya ve Tayland'ın biraraya gelerek, belirli sanayi dallarında işbirliği yapmak ve bazı temel ürünlerde ortak gümrük tarifesi uygulamak amacıyla kurdukları birliktir.

ASSOCIATIONS FOR SOUTH-EASTERN ASIAN NATIONS (ASEAN)

GÜNLÜK KUR

Döviz kurunun yetkili bir kurum tarafından her gün belirli bir yöntemle saptanmasıdır.

DAILY EXCHANGE RATE

GÜVEN FONU

Uluslararası Para Fonu'nun altın satışlarından elde ettiği geliri az gelişmiş ülkelere transferi esnasında kullanılan fondur.

TRUST FUND