7 / 24 İNTERAKTİF KAMPÜS

YIL  1  AY  2 

28  EYLÜL  2000

BEDAVA

OBJEKTİF-SÜBJEKTİF VERGİ

Objektif vergi, doğrudan verginin saptanması; sübjektif vergi ise kişisel durumun ele alındığı vergidir.

IN REM TAX AND PERSONEL TAX

OLASILIK

Bir olayın gerçekleşme ihtimalinin rakamlarla ifade edilme durumudur.

PROBABILITY

OLİGOPOL

Bir malın üretiminin sınırlı sayıda firma tarafından yapıldığı piyasa türüdür. Bu tip piyasalarda, çok sayıda alıcı, ikiden fazla alıcı bulunur. Oligopol piyasaların temel özelliği, firmaların aldıkları kararlarda birbirlerine olan bağlılıklarıdır.

OLIGOPOLY

OLİGOPSON

Çok sayıda satıcı, az sayıda alıcının bulunduğu piyasa türüdür. Oligopsonist firmalar, piyasa fiyatını kabul etmek yerine, fiyatı değiştirmeye çalışırlar. Eğer bu tip firmalar arasında kuvvetli bir bağlılık varsa, tek bir fiyat benimsenir; ama bağlılık zayıf ise, fiyat tam rekabet fiyatına yaklaşır.

OLIGOPSONY

ON'LAR GRUBU

On büyük sanayi devleti olan ABD, B.Almanya, Belçika, Fransa, İtalya, Hollanda, İsveç, Kanada ve Japonya'ya verilen addır.

GROUP OF TEN

OPSİYON

Belirli bir süre içerisinde, belirlenmiş bir fiyattan bir mal veya menkul kıymeti alma ya da satma hakkına verilen addır. Opsiyon hakkı, alım opsiyonu (call option) ve satım opsiyonu (put option) olarak ikiye ayrılır. Piyasa fiyatı belirlenmiş olan fiyatı aşmış ise, alım opsiyonu sahibi; fiyat düşmüş ise stım opsiyonu sahibi hakkını kullanır.

OPTION

OPTİMUM

Ekonomide, belirli amaçlara bağlı olarak bir değişkenin alabileceği en iyi değeri belirten kavramdır.

OPTIMUM

OPTİMUM KAYNAK DAĞILIMI

Ekonomide mevcut olan sınırlı kaynakların, mal ve hizmet üretimi için gerekli olan ihtiyaçlarda en uygun şekilde kullanılmasıdır. Bunun gerçekleştirilebilmesi için, her üretim faktörünün çeşitli kullanım alanlarındaki marjinal prodüktivitelerinin birbirlerine eşitlenmesi gereklidir.

OPTIMUM RESOURCE DISTRIBUTION

ORDİNAL FAYDA

Belirlenen bir malın rakamlarla ölçülmeyip, malların faydaları bakımından bir sıralamaya tâbi tutulmalarıdır. Kayıtsızlık eğrileri analizi, ordinal fayda teorisi çerçevesinde geliştirilen bir analizdir.

ORDINAL UTILITY

ORDİNAL FAYDACILAR

Faydanın sayısal olarak ölçülemeyeceğini, fakat malların faydası bakımından bir tercih sıralaması yapılabileceğini savunan iktisatçılardır. Bu iktisatçılar arasında kayıtsızlık eğrileri analizini uygulayanlar arasında Edgeworth, Pareto ve Hick' i sayabiliriz.

ORDINAL UTILITARIANS

ORGANİZASYON

Dar anlamda organizasyon, herhangi bir amaç için gerekli çalışmalrın neler olduğunu saptamak ve bu çalışmaları kişilerin görevlendirilebileceği gruplar şeklinde düzenlemektir. Geniş anlamda ise, insanların ve fiziksel araç ve olanakların bir işletmenin amacını gerçekleştirebileceği şekilde düzenlenerek hizmete konulmasıdır.

ORGANIZATION

ORTA AMERİKA ORTAK PAZARI

El Salvador, Guatemala, Honduras, Nikaragua ve Costa Rica arasında 1960 yılında imzalanarak, 1961 yılında yürürlüğe konulan ve bir ortak pazar oluşturulmasına ilişkin anlaşmadır. Fakat bu birlik beklenen şekilde faaliyette bulunamamış, 1978'den sonra gitgide zayıflamıştır.

CENTRAL AMERICAN COMMON MARKET (CACM)

ORTAK PARA ALANI

Ekonomik ilitki bakımından yakın olan ülkelerin paralarını sabit kurlara bağlayarak, diğer ülke paralarına karşı dalgalanmaya bırakmalarıdır.

COMMON EXCHANGE AREA

ORTAKÇILIK

Bir tarımsal arazi üzerinde, girdilerin toprak sahibi, emeğin ise üretimi gerçekleştiren tarafından sağlanarak üretimin yapıldığı ve ürünün daha önce yapılmış anlaşma gereğince, toprak sahibi ve emeğini koyan arasında paylaştırılma ilişkisidir.

SHARE CROPPING

ORTALAMA GELİR

Firmanın ürettiği mal birimi başına düşen gelirdir. Belirli bir üretim birimi satışından sağlanan toplam gelirin, üretim birimine bölünmesiyle bulunur.

AVERAGE INCOME

ORTALAMA MALİYET

Toplam değişken maliyetlerle toplam sabit maliyetler toplamının, üretim miktarına bölünmesiyle elde edilen tutardır. Kısa dönem ortalama maliyeti ve uzun dönem oratalam maliyeti olarak ikiye ayrılır. Kısa dönem ortalama maliyetleri genellikle uzun dönem ortalama maliyetlerinin üzerindedir.

AVERAGE COST

ORTALAMA PRODÜKTİVİTE

Belirli bir malın üretim miktarının, aynı malın üretimi için gerekli bir üretim faktörüne bölünmesi ile elde edilir. Ortalama prodüktivite, prodüktif etkinliğin bir göstergesidir.

AVERAGE PRODUCTIVITY

ORTALAMA SERMAYE-HASILA ORANI

Ortalama Sermaye-Hasıla Oranı, herhangi bir dönemdeki sermaye stokunun, aynı dönemdeki toplam gelire olan oranıdır.

AVERAGE CAPITAL-OUTPUT RATIO

ORTALAMA TASARRUF EĞİLİMİ

Belirli bir ülkede ve dönemde, belirli bir gelir seviyesinde gerçekleşen tasarrufların, aynı dönemdeki gelir seviyesine oranıdır. Tasarruf S, gelir Y iken, ortalama tasarruf S/Y şeklinde ifade edilir.

AVERAGE PROPENSITY TO SAVE

ORTALAMA TÜKETİM EĞİLİMİ

Belirli bir ülkede ve dönemde, belirli bir gelir seviyesinde gerçekleşen tüketim masraflarının, aynı dönemdeki gelir seviyesine oranıdır. Tüketim malları C, gelir Y iken, ortalama tüketim eğilimi C/Y şeklinde ifade edilir.

AVERAGE PROPENSITY TO CONSUME

ORTALAMA YATIRIM EĞİLİMİ

Belirli bir ülkede ve dönemde, belirli bir gelir seviyesinde gerçekleşen yatırımların, aynı dönemdeki gelir seviyesine oranıdır. Yatırımlar I, gelir Y iken, ortalama yatırım eğilimi I/Y şeklinde ifade edilir.

AVERAGE PROPENSITY TO INVEST

OTARŞİ

Bir ülkenin başka ülkelere ekonomik anlamda ihtiyaç duymaması, kendi kendine yetebilmesidir. Günümüzde bu uygulama hiçbir ülkede gerçekleştirilmemektedir.

AUTARCHY; SELF-SUFFICIENCY

OTOFİNANSMAN

İşletmenin kendi gücü ile ortaya sermaye koymasıdır. Otofinansman, sâfi kârdan gelir ve kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan tutarın dağıtılmayarak işletmede kalması ile gerçekleşir.

SELF-FINANCING

OTOKORELASYON

Regresyon modelinde hata terimlerinin birbirleriyle ilişkili olmaları durumudur. Otokorelasyon, klasik doğrusal regresyon modelinden sapmayı gösterir.

AUTOCORRELATION

OTOMATİK İSTİKRAR SAĞLAYICILAR

Stabilizör olarakta adlandırılan otomatik istikrar sağlayıcılar, ekonomide mevcut olan ve konjonktür hareketlerini azaltan istikrar güçleridir. Stabilizörlerin ekonominin düzenlenmesindeki rolü büyüktür.

AUTOMATIC STABILIZERS

OTONOM İŞLEMLER

Serbest piyasanın işleyişi sırasında kendi kendine oluşan işlemlerdir. Başlıcaları ithalat, ihracat, transfer geliri itlemleridir.

AUTONOMOUS TRANSACTIONS

OTONOM TÜKETİM

Milli gelir seviyesinden bağımsız olarak yapılan tüketim harcamalarıdır.

AUTONOMOUS CONSUMPTION

OYUN TEORİSİ

Menfaaatleri çatışan iki veya daha fazla kişinin davranışları ile ilgili olarak, ortak bir dengeye ulaşılıp ulaşılamayacağının analizini yapan teoridir. 1960 yılında uygulanmaya başlayan teori, oligopol ve düopol piyasalarda mevcut davranışlarını açıklamada da kullanılmaktadır.

GAME THEORY