7 / 24 İNTERAKTİF KAMPÜS

YIL  1  AY  2 

28  EYLÜL  2000

BEDAVA

RAMBURSMAN

Alınan bir borcun geri ödenmesi, bedeli ödenmesi şartıyla teslim edilen malın bedelinin yatırılması, başkası hesabına ödenen bir masrafın tahsisi gibi işlemler rambursman kavramı kapsamındaki işlemlerdir.

REAMBURSEMENT

RANT

Bir üretim faktörü olan toprağın, belirli bir süre kullanımı için ödene meblağdır. Iktisadi anlamda ise, arzın sabit kalarak talebin artması ile artan fiyatlardan elde edilen gelirdir.

RENT

RANTABİLİTE

Bir işletmede belirli bir dönemde elde edilen kârın, aynı dönemde işletmede kullanılan sermayeye oranıdır. [( Satılan miktar X Fiyat) - Satılan miktarın maliyet gideri ] / Sermaye şeklinde formüle edilebilir.

RENTABILITY

RASYO

İşlemenin yapısı ve işletme faaliyetlerinin verimliliği hakkında bilgi veren rakamlardır. Rasyolar, işletme kararlarının etkinliğini arttırmaktadırlar.

RATIO

RASYONEL BEKLEYİŞLER TEORİSİ

Kişilerin ekonomik yaşamda yeterli derecede bilgiye sahip olduklarını ve buna bağlı olarak doğru kararlar aldıklarını savunan teoridir. Bu teori, olabilecek bir yanılmanında geçici olduğunu savunur.

RATIONAL EXPECTATIONS THEORY

REASÜRANS

Sigortacının yaptığı sözleşmelrden doğan riskleri kısmen veya tamamen başka bir sigortacıya devretmesidir. Reasürans, sigorta şirketinin aldığı riski taşıyamama ihtimali karşısında aldığı bir tedbir niteliğindedir.

REINSURANCE

REDEVANS

Herhangi bir marka veya lisansın devredilemesi karşılığında tahsis edilen bedeldir.

ROYALTY

REEKSPORT

Bir ülkeye ithal edilen malların, çok fazla fiziki değişikliğe uğratılmaksızın başka ülkelere satılmasıdır. Ülkeler arası fiyat farklılıklarından yararlanmak amacıyla bu işlemde, yeniden ambalajlama gibi küçük değişklikler yapılır.

REEXPORT

REEL DÖVİZ KURU

Nominal döviz kurunun, fiyat endeksine bölünmesiyel elde edilir. Deflasyon olarakta adlandırılan bu işlem, fiyatların artış etkisini ortadan kaldırmak amacıyla yapılır.

REAL EXCHANGE RATE

REEL FAİZ

Nominal faizin enflasyon oranıyla deflate edilmiş halidir.

REAL INTEREST RATE

REEL GELİR

Gelirin belirli bir dönemdeki satınalma gücüdür. Nominal gelirin fiyat endeksine bölünmesi ile bulunur.

REAL INCOME

REEL SERMAYE

Üretim sırasında kullanılan fiziki mal varlıklarıdır. Bina, fabrika reel sermayeye örnek olarak verilebilir.

REAL CAPITAL

REEL ÜCRET

Parasal ücretlerin genel fiyat endeksine bölünmesi ile elde edilir ve nominal ücretin satınalma gücünü gösterir. Nominal ücretteki artış, fiyatlar genel seviyesindeki artıştan fazla ise, reel ücret yükselmiştir. Nominal ücretteki artış, fiyatlar genel seviyesinden az ise, reel ücret düşmüş demektir. Artış aynı ise ücret değişmemiş demektir.

REAL WAGE

REEL YATIRIMLAR

Belirli bir ülkede, belirli bir dönem içerisinde ekonomide yeni üretim kapasitesini arttırmaya yönelik mevcut sermaye stokuna yapılan ilavelerdir.

REAL INVESTMENTS

REESKONT KREDİSİ

Bankaların, yeni plasman veya nakit gereksinimlerini karşılayabilmek amacıyla Merkez Bankası'ndan borçlu cari hesap veya senet iskontosu şeklinde talep ettikleri nakdi kredidir. Bu kredi, para politikasının uygulamasında oldukça etkilidir.

REDISCOUNT CREDIT

REESKONT ORANI

Bankalar Merkez Bankası'ndan kredi almak istediklerinde ellerindeki senet, bono gibi kıymetli evrakları Merkez Bankası'na vererek iskonto ettirirler. Merkez Bankası'nın bu işleme uyguladığı faiz reeskont oranıdır. Bu oranın yükselmesi kredi hacminin daralmasına, azalaması ise kredi hacminin genişlemesine neden olur.

REDISCOUNT RATE

REFAH EKONOMİSİ

Toplumun ve bireyin refah seviyesini maksimuma çıkarmak için gerekli iktisadi tedbirleri içeren politikayı belirlemeye yarayan iktisat analiz dalıdır. Bunu uygularken, refahın niteliği toplumu oluşturulan bireylerin değer yargılarına göre belirlenir.

WELFARE ECONOMICS

REFAH ÖLÇÜTÜ

İktisat politikası uyguladıktan sonra, bu politikanın toplumun refah seviyesini yükseltip yükseltmediğini ölçmeye yarayan kriterlerdir. Eğer uygulama sonucu, toplumda hiçbir bireyin refahını azaltmadan, bir bireyin refahı artmışsa, toplumsal refahın arttığını söyleyebiliriz.

WELFARE CRITERIA

REFLASYON

Deflasyon içindeki veya deflasyona kaymakta olan bir piyasanın tekrar dengeye getirilmesidir. Enflasyona neden olmaksızın istihdam hacminin arttırılmasına yönelik çabaları kapsar.

REFLATION

REGRESYON ANALİZİ

İki veya daha fazla değişken arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla kullanılan istatistiksel bir analizdir. Amacı, bir değişkenden yararlanmak suretiyle diğer değişken için tahmin yapabilmektir.

REGRESSION ANALYSIS

REPO

Hazine bonosu, tahvil gibi menkul kıymetlerin önceden belirlenmiş bir fiyattan geri satın alınmasıyla gerçekleştirilen kısa vadeli bir mevduat toplama yöntemidir. Yüksek meblağlar için kullanılır.

REPOS

RESİM

Bazen karşılıksız, bazen de bir hizmet karşılığı olarak alınan bir vergi türüdür. Örneğin ithalat damga resmi karşılıksız alınan; rıhtım resmi ise hizmet karşılığı alınan bir bedeldir.

DUTY

RESMİ DÖVİZ KURU

Kamu otoriteleri tarafından belirlenen döviz kurudur. Resmi döviz kurunun piyasa döviz kurunun altında olması ithalatı teşvik eder, ihracatı ise engeller.

OFFICIAL EXCHANGE RATE

RESMİ MEVDUAT

Genel bütçeli kurumlara, katma bütçeli kurumlara, yerel yönetimlere, yasayla kurulmuş döner sermayeli kurumlara, sosyal sigorta kurumları gibi kurumlara ait hesaplardır.

PUBLIC DEPOSIT

RETRET

Elindeki poliçeyi tahsil edemeyen muhatabın senet bedeline masraf ve faizleri de ekleyerek borçlulardan birine çektiği ikinci poliçeye verilen addır.

REDRAFT

REVALÜASYON

Bir ülke parasının hükümet kararı ile altın veya başka ülke paralarına göre değerinin yükseltilmesi şeklinde yapılan ayarlamalardır. Revalüasyona genellikle Merkez Bankası'nda ihtiyaçtan fazla altın ve döviz birikmesi durumunda batvurulur.

REVALUATION

REZERV HAREKETLERİ

Ödemeler bilançosunun üleknin resmi rezerv ve borçlarını gösteren bölümüdür.

RESERVE MOVEMENTS

REZERV PARA

Ülkelerin ve uluslararası kuruluşların bulundurduğu döviz, altın gibi ödeme araçlarına verilen addır.

RESERVE CURRENCY

RİCARDO'NUN RANT TEORİSİ

Ricardo rantın topraklar arasında mevcut olan verimlilik farkından doğduğunu ileri sürmüştür. Çünkü artan nüfus ile artan talep miktarını karşılayacak üretim miktarı sadece azalan verim kanunuyla gerçekletebilmektedir.

RICARDO'S THEORY OF RENT

RİSK SERMAYESİ

Yüksek risk taşıyan girişimlerin finansmanı için kullandırılan sermayedir.

VENTURE CAPITAL; RISK CAPITAL

RİSKİN DAĞITILMASI İLKESİ

Mevcut riskin, risklere karşı sigortalı kişiler arasında dağıtılmasıdır. Sigortacı, sigortalı kişinin zararını öderken, diğer sigortalılardan alacağı primlerden yararlanacaktır.

RISK DISPERSION

RİSTURN

Kooperatiflerde, dönem sonu elde edilen kârın ortaklara dağıtılan kısmıdır. Bu dağıtımın amacı, ortakların birbirlerinin sırtından haksız kazanç sağlamalarını önlemektir.

RETURN; PATRONAGE DIVIDEND

RO-RO

Treyler ve konteynerlerin deniz yoluyla taşınmasını sağlayan özel gemilerdir. Genellikle 50-60 treyler taşıma kapasitesine sahiptirler.

RO-RO

ROYALTİ

Bir lisans veya ticari marka sahibinin sahip olduğu hakları bir başkasına devretmesi karşılığı aldığı bedeldir. Kiralanarak veya üretim birimi üzerinden verilebilir.

ROYALTY

RÖPOR

Vadesi gelmiş olan bir hesabın şartları değişmeksizin ileri bir tarihe uzatılmasıdır.

CARRYING OVER

RÜCU HAKKI

Müteselsil borçlarda, başkalarını da ilgilendiren bir borcu ödeyen kişinin, diğerlerinin payına düşen borçalrını kendisine geri ödemelerini istemesi hakkıdır.

RIGHT OF RECOURSE

RÜÇHANLI HİSSE SENEDİ

Sermaye artırımına gidilen anonim şirketlerde, eski ortaklara şirketteki sermaye paylarıyla orantılı olarak yeni hisse senetlerinden verilmesi ile kişiye rüçhan hakkı tanınmış olur. Yeni çıkartılan bu hisse senetlerini alma hakkını kazandıran hisse senetlerine de rüçhanlı hisse senetleri denir.

PREFFERED STOCK