FEN  BİLGİSİ  ÖĞRETMENLERİ  TARAFINDAN ALGILANAN  FEN BİLİMLERİ  EĞİTİMİNİN  ANA AMACI

Erdat Çataloğlu

Pennsylvania State University

Günümüzde, fen bilimleri eğitimi önemli sorunlarla karşı karşıya bulunmaktadır. 1983 yılında "bir ülke riskte" başlıklı rapor fen bilimleri eğitiminin sorunlarının çeşitli boyutlarını açıkça sergilemektedir. Örneğin, bu rapor öğrencilerin genel fen bilgilerinin ne denli düşük olduğunu göstermiştir. Ayrıca, fen bilgisi öğretmenlerinin en son genel eğitim ve öğretim yöntem metodlarını yeterince bilmediklerini de ortaya çıkmıştır. Raporun irdelediği diğer bir başka konu ise, hızla değişen bir dünyanın gereksinim duyduğu insan gücünün yapısı ve bunun fen bilimleri eğitimine yansımasıdır (Baybee, 1993). 

Bir önceki paragraftan da anlaşılacağı gibi, fen bilimleri eğitimi sürekli bir değişim içerisindedir. Bu değişimin önemli bir parçası fen bilimleri eğitiminin genel amaçlarının zaman içerisinde nasıl değiştiğini ya da değişmediğini gözlemektir. 

Bilindiği gibi, fen bilimleri eğitiminin, yani bir ülkenin toplumuna fen bilgisi öğretmenin, 4 genel amacı bulunmmaktadır. Bu amaçlar şöyle sıralanabilir: 

1.      Kisisel ihtiyaç: Sürekli artan teknolojik bir dünya ile kişilerin kendi hayallerini fen bilgisi ışığı altında verimli bir şekilde sürdürmeleri. 

2.      Sosyal boyut: Kişilerin bilim ve toplumla ilgili konularda bulgulu kararlar almasına katkıda bulunma. 

3.      Kariyer eğitimi: Kişileri fen ve teknoloji ağırlıklı iş alanlarına hazırlanmalı. 

4.      Akademik hazırlık: Profesyonel ya da akademik alanda hayatlarını sürdürmek isteyen kişilere ihtiyaç duydukları bilgiyi ve imkanı sağlama (Yager & Penick, 1988). 

Bu dört genel amaç fen bilimleri eğitimin genel gerekçesini oluşturmaktadır. Ancak, önem sırası tarih içerisinde akademik ve devlet ortamında değişmektedir (DeBoer, 1991). Akademik ve devlet seviyesinde demekteyim, çünkü öğretmen seviyesine inildiğinde, maalesef bu konu fazla ilgi görmemiştir. Başka bir deyişle, öğretmenlerin fen bilgisi eğitiminin doğrudan uygulayıcıları olmalarına rağmen, bilim camiası genel fen bilgisi hakkında yeterince bilimsel çalışma yapmamıştır (Regine & Tiberghien, 1989). 

Dolayısıyla, bu çalışmanın amacı, fen bilgisi öğretmenlerinin bir önceki paragrafta belirtilen 4 genel fen bilgisi amaçlarına verdikleri önem sırasını ölçmektir. Dört genel fen bilgisi önem sırasını ölçmek için Likert tipi ölçüm aracı hazırlamak, bu çalışmanın diğer bir amacıdır. 

Günümüzde sosyal bilimlerde, anket gibi ölçüm aracı hazırlamak standart hale gelmiştir (Nunnally, 1970; Gall, Borg, & Gall; 1996). Ancak, bu önerilen çalışmanın amacı doğrudan anket aracılığıyla kişilere puan verip, fen bilimleri eğitimi amaçlarını sıralamaktan ziyade (klasik ölçüm teorisi), fen bilgisi öğretmenlerinin genel fen bilgisi eğitim amaçlarını sıralamaktır. Dolayısı ile, anketin ölçüm amacı, öğretmenden ziyade, genel fen bilgisi amacı olmaktadır. Bu amacı ölçebilmek ve ölçüm aracını geliştirmek için, genelleme teorisi (Generalizability Theory) metod olarak kullanılacaktır (Brennan,1992). Hedeflenen örneklem kitlesi üç ana gruptan oluşmaktadır: 

a)      İlkokul öğretmen adayları, 

b)      Ortaokul ve lise fen bilgisi öğretmen adayları, ve 

c)      Lise fen bilgisi öğretmenleri. 

Daha önce de belirttiğim gibi, genel fen bilgisi amaçlarının tarih içersinde önem sırası değişmektedir. Örneğin, 1970’li yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’nde, ana amaç, bilim adamı yetiştirmekti. Oysa ki günümüzde aynı ülkenin akademisyenleri fen bilgisi öğretiminin ana amacının, sosyal boyut olması gerektiğini düşünmektedirler (Science for All Americans, 1989; Babyee, 1993). Bu düşüncenin öğretmenler seviyesine inip inmediği hakkında maalesef bilimsel bilgi yoktur. Çalışmanın sonucunda bu konuda daha ayrıntılı bilgi edinebiliriz. Dolayısı ile, akademik ile gerçek dünya arası olabilecek farklılığı daha ayrıntılı tespit etmiş olacağız. 

Kaynakça 

Babyee, R.W. (1993) Reforming Science Education: Social perspective and personal reflections. Teachers College, Columbia University, New York, NY 10027 

Brennan L.R., (1992) Elements of Generalizability Theory. 

DeBoer, E.,G. (1991). A history of ideas in science education: Implications for practice. New York: Teachers College. 

Gall, D.M., Borg, R.W., Gall, P.J. (1996). Educational research: An introduction. White Plains, NY: Longman. 

Nunnally, J.C. (1970). Introduction to psychological measurement. New York: McGraw-Hill 

Regine, B., & Tiberghien, A. (1989). Goals in physics and chemistry education as seen by teachers and high school students. International Journal of science education. 11, 3, 297-308. 

Science for All Americans (1989). Washington DC: American Association for the Advancement of Science. United States. 

National Commission on Excellence in Education. A nation at risk : the imperative for educational reform : a report to the Nation and the Secretary of Education, United States Department of Education Publisher: Washington, D.C. The Commission : [Supt. of Docs., U.S. G.P.O. distributor], 1983. 

Yeager, R.E. & Penick J.E. (1988). Changes in perceived attitudes toward the goals for science instruction in schools. Journal of Research in Science Teaching. 25, 179-184.

Designed and Revised by    iktisada web masters group

Bu web sitesi en iyi IE 3 veya uzeri ile izlenebilir. Browser`inizin JAVA destekli veya enabled olmasi gereklidir.