ON-LINE  ÖĞRENME:  WEB-DESTEKLİ  ÖĞRETİME

İLİŞKİN  ÖĞRENCİ  TUTUMLARI

Gülsün Kurubacak

University of Cincinnati

Bu çalışma ile öğrencilerin Web-destekli öğretime ilişkin tutumları araştırılacaktır. Öğrencilerin tutumları Bannan ve Milheim’in (1997) Web-destekli öğretime ilişkin önerdikleri model çerçevesinde analiz edilmeye çalışılacaktır.  

“Web” olarak da kısaca adlandırılan “World Wide Web” Internet üzerindeki bir hypermedia/hypertext iletişim ve bilgi ağıdır. Bu ağ sayesinde Dünya’nın dört bir yanından gelen ve elektronik olarak depolanan bilgi birbirlerine linkler kurularak bağlanır. Böylece Web, gün geçtikçe dinamik, güçlü ve etkileşimli bir elektronik ortam haline gelir.  

Son kullanıcılar, bireyler, Web sayesinde küresel olarak birbirleriyle, göreceli olarak, daha kısa zamanda ve kolaylıkla iletişim kurabilmekte, bilgiyi transfer edebilmekte ve paylaşabilmekte ya da bilgi alış-verişi yapabilmektedirler. Daha da ötesinde bu elektronik iletişim ağı dünyayı evimize, ofisimize ya da nereden Internet’e bağlanıyorsak oraya getirebilme potansiyeline sahiptir.  

Günümüzde Web, öğrenciler için yeni ve zengin öğrenme yaşantıları sağlayan önemli öğrenme ortamlarından birisi olma yolundadır. Web, değişik yörelerdeki değişik kültürlere sahip, değişik dilleri konuşan öğrencilere cinsiyet ayrımı gözetmeksizin küresel ve demokratik bir öğrenme ortamı sunabilmektedir.  

Web-destekli öğretim, Web’in sahip olduğu özelliklerden yararlanılarak öğretimsel bilginin ve etkinliklerin iletiminde yeni bir yaklaşımdır. Ancak Web kendi başına öğrencilerin öğrenmelerini geliştirme gücüne sahip değildir. Diğer öğrenme ortamlarının desenleşmesinde olduğu gibi, öğretim kuramlarının, öğretimi desenleme modellerinin ve stratejilerinin Web’in bir öğretim ortamı olarak kullanılabilmesi için uygulanması gerekmektedir.  

Günümüzde Web’in öğretim amaçlı kullanılmasına ilişkin büyük bir eğilim olmasına karşın, bu yeni öğrenme ortamına ilişkin öğrenci tutumlarını araştıran yeter sayıda araştırma bulunmadığı gözlenmektedir (Couples & Like, 1996; McGonigle, 1996; McCoy & Baker, 1997; Mory, Gambill & Browning, 1997; Berge, 1997; Saunders, Malm, Malone, Nay, Fred, Oliver, and Thompson, 1997; Eggers & Trentin, 1997). Oysa öğrencilerin Web-destekli öğretime ilişkin tutumları, onların bu yeni elektronik öğrenme ortamını başarılı ve etkili bir biçimde kullanmasını etkilemektedir. Bu nedenle, öğrencilerin Web-destekli öğretime ilişkin tutumlarını bilmek, Web-destekli öğrenme ortamlarının etkili bir şekilde desenlenmesi ve kullanılmasında öğreticelere yardımcı olacaktır.  

Web-destekli öğretime ilişkin öğrencilerin tutumlarını inceleyen araştırmaların bulguları, öğrencilerin diğerlerinin görüş, fikir, düşünce ya da inançlarından yararlar sağlamalarının yanında, kendi öğrenme biçimlerini şekilleyen ve yapılandıran kendi kültürlerini de yansıtma ve gösterme fırsatını da elde ettiklerini göstermektedir (Marcoulides & Wang, 1990; Handler & Marshall, 1992; Downes, 1993; Olivar, 1994; Yen, 1995). Web-destekli öğretim ortamları öğrecilerin tüm Dünya ile iletişim kurmalarını sağlayan sanal bir öğrenme çevresi konumuna gelmektedir.  

Öğrencilerin Web-destekli öğretime ilişkin tutumları, bir öğrenme ortamına ilişkin eğitim programlarını, öğrenme ve öğretim yöntemlerini, öğrenci ve öğretmen rollerini de değiştirmektedir. Bu nedenle, öğrenciler bu yeni elektronik ortama ilişkin olumlu tutumlar geliştirerek, bu ortamı kendi öğrenme kültürlerinin bir parçası durumuna getirmelidir. Bu alanda yapılacak emprik çalışmalar ise, uygulayıcılara tüm bu aşamaların nasıl gerçekleştirilebileceğine ilişkin bilgiler sunacaktır.  

Bu çalışma ile şu sorunun yanıtı bulunmaya çalışılacaktır:  

“Öğrencilerin Web-destekli öğretime dayalı öğretim yöntemlerine, stratejilerine ve etkinliklerine ilişkin tutumları nelerdir?”  

Bu soruyu yanıtlayabilmek için de, şu alt sorulara yanıt aranacaktır:  

1- Öğrencilerin derse başlamadan önce ve sonra Web-destekli öğretime ilişkin tutumları arasında bir fark var mıdır?  

1.1. Öğrencilerin Web’e ilişkin ön yaşantıları ile derse başlamadan önce ve sonra Web-destekli öğretime ilişkin tutumları arasında bir fark var mıdır?

1.2. Öğrencilerin Web’e ilişkin becerileri (elektronik postayı kullanabilme, listserv’e üye olma gibi) ile derse başlamadan önce ve sonra Web-destekli öğretime ilişkin tutumları arasında bir fark var mıdır?

 2- Öğrencilerin aldıkları derse ait bilgilerinin Web aracılığıyla iletilmesine ilişkin tutumları nelerdir?  

2.1. Öğrencilerin derse ait bilgilerin yer aldığı ders programına Web aracılığı ile verilmesine ilişkin tutumları nelerdir?  

2.2. Öğrencilerin dersteki öğrenme etkinliklerinde kullanacakları ve online olarak kaynakların sağlanmasına ilişkin tutumları nelerdir?  

3- Öğrencilerin kendi sınıflarındaki ve sınıfın dışındaki öğrenci ve uzman kişilerle Web üzerinde işbirlikli çalışmaya ilişkin tutumları nelerdir?  

3.1. Öğrencilerin derse ait bilgi alış-verişinde bulunmak amacıyla diğer öğrenciler ve uzman kişilerle elektronik posta aracılığı ile işbirliği yapmalarına ilişkin tutumları nelerdir?  

3.2. Öğrencilerin derse ait bilgi alış-verişinde bulunmak amacıyla diğer öğrenciler ve uzman kişilerle bilgisayar konferansları aracılığı ile işbirliği yapmalarına ilişkin tutumları nelerdir?  

Yöntem 

Araştırmanın yöntem bölümü sekiz alt bölümde ele alınmaktadır: 

1.      Araştırmaya katılacaklar,

2.      Ön-test ve son-test,

3.      “Flashlight Değerlendirme El Kitabı”,

4.      “Human Rights” dersinin Bannan ve Milheim’in tanımladığı modele dayalı olarak analiz edilmesi,

5.      “Flashlight Değerlendirme El Kitabı” dayalı olarak geliştirilen son anket,

6.      Görüşme soruları ve gözlem,

7.      Verilerin toplanması; ve

8.      Verilerin analizi.  

Araştırmaya katılacaklar  

Bu araştırmaya Cincinnati Üniversitesi Siyasal Bilimler Bölümü’nde Bahar-1999 döneminde verilecek, “Human Rights” dersini alacak lisans ve yüksek lisans öğrencileri katılacaktır.  

Öğrenci tutumlarını çalışmak için “Human Rights” dersinin seçilmesinin üç temel amacı vardır:  

1.    Bu derste öğrenme etkinliklerinde Web-destekli öğretim yöntemi kullanılacaktır. 

2.    Bu ders için dersin profesörü tarafından, öğrencelerin online etkileşimde bulunabilecekleri bir Web sayfası desenlenecektir. 

3.    Internet aracılığıyla öğrencilere derse ilişkin mesajlarını ve ödevlerini gönderebilecekleri bir elektronik posta ve bülten tahtası hizmetlerini sunan ve ticari bir amaç taşımayan Internet servis sunucusu Nicenet kullanılacaktır.  

“Human Rights” dersini alacak öğrenicilere bu çalışmaya gönüllü katılmak isteyip istemedikleri sorulduktan sonra, anket sorularını yanıtlamaları istenecektir:  

1.    Ön-test (Bahar-1999 döneminin birinci haftasında) ve son-test test (Bahar-1999 döneminin onuncu haftasında), 

2.    Gözden geçirilmiş Flashlight anketi (Bahar-1999 döneminin dokuzuncu haftasında).  

Ön-test sonuçlarına göre, araştırmacı “Human Rights” dersini alan öğrenicilerden altı tanesini, Web-destekli öğretime ilişkin tutumları hakkında görüşme yapmak için seçecektir. Ön-test sonuçlarına göre, bu öğrencilerden ikisi düşük tutumu olanlar, iki tanesi ılımlı tutumu olanlar ve iki tanesi de yüksek tutumu olanlar arasından seçilecektir.  

Seçilen altı öğrenci ile Bahar-1999 döneminin ikinci, dördüncü ve altıncı haftalarında görüşmeler yapılacaktır. Her bir öğrenci ile yapılacak görüşme, yapılandırılmış görüşme niteliğinde olacak ve yaklaşık bir saat sürecektir. Görüşmelerin her birinin video kaydı yapılacaktır. Genel sınıf gözlemlerine Bahar-1999 dönemi boyunca devam edilecektir. Bu gözlemler yapılandırılmamış gözlemler olup, bunlarla, öğrencilerin Web-destekli öğretimsel etkinliklerden nasıl yararlandıkları gözlenecektir.  

Ön-test ve son-test  

Ön-test ve son-test öğrencilerin genel olarak Web-destekli öğretime ilişkin tutumlarını ortaya çıkarmak amacıyla desenlenecektir. Kış-1999 döneminde ön-test ve son-test’in pilot çalışması Cincinnati Üniversitesi Siyasal Bilimler Bölümü’nde verilen “International Organizations” dersinde yapılmaktadır. Adı geçen bu ders Web-destekli öğretime göre desenlenmistir.  

“Flashlight değerlendirme el kitabı”  

Öğrencilerin “Human Rights” dersindeki web-destekli öğretime ilişkin tutumları, “Flashlight Current Student Inventory Version 1.0 (CSI)” dan seçilen ve araştırma problemine göre yeniden gözden geçirilerek oluşturulan anketten elde edilecek verilerle analiz edilecektir. Bu anket Bahar-1999 döneminin dokuzuncu haftasında “Human Rights” dersinde uygulanacaktır.  

“Flashlight Current Student Inventory Version 1.0 (CSI)” öğretim ve öğrenme uygulamalarına ilişkin öğrenci tutumlarını ortaya çıkarmak amacıyla, Robin Etter Zúiga (Western Cooperative for Educational Telecommunications) ve Stephen C. Ehrmann (Indiana University, Purdue University Indiana) tarafından geliştirilmiştir. CSI, eğitim teknolojisine ilişkin 481 anket ve görüşme sorularını içermektedir.  

“Flashlight”ı kullanacak araştırmacılara, kendi araştırmalarına dayalı olarak anket ve görüşme sorularını seçme ve yeniden düzenleme izini verilmektedir. Web-destekli öğretime ilişkin öğrencilerin tutumlarını araştıracak bu çalışma için, “Flashlight”tan 66 anket sorusu seçilmiştir. “Flashlight”tan seçilen bu 66 sorunun, bu  araştırma problemine uygunluğu iki uzman eğitim teknoloğu tarafından onaylanmıştır.  

“Flashlight” ın kullanım izini Cincinnati Üniversitesi tarafından satın alınmıştır.  

“Human Rights” dersinin Bannan ve Milheim’in tanımladığı modele dayalı olarak analiz edilmesi  

“Human Rights” dersindeki öğretimsel yöntemler, stratejiler ve etkinlikler Bannan ve Milheim’in geliştirdikleri Web-destekli öğretime ilişkin modele dayalı olarak analiz edilmiştir. Daha sonra ise “Flashlight’ tan seçilen 66 anket sorusu, bu modeldeki uygun olan her bir alana entegre edilmiştir. Böylece, son anket için öğrencilerin “Human Rights” Web-destekli dersine ilişkin tutumlarını ölçecek “Flashlight” anket soruları yeniden yapılandırılabilecektir.  

“Flashlight değerlendirme el kitabı” na dayalı olarak geliştirilen son anket  

“Flashlight Değerlendirme El Kitabı”ından seçilen 66 anket sorusu, yukarıda belirtilen sürece dayalı olarak yeniden yazılmaktadır. Bu anketin pilot çalışması Kış-1999 Dönemi’nde Cincinnati Üniversitesi’nde “International Organizations” dersini alan öğrencilerle gerçekleştirilmektedir.  

Görüşme soruları ve gözlem  

Görüşme soruları ve sınıf içi gözlemler bu çalışmanın diğer veri kaynaklarını oluşturmaktadır. öğrencilerin “Human Rights” Web-destekli derse ilişkin tutumlarını araştırmak için 16 görüşme sorusu hazırlanmıştır. Bu soruların geçerliliği ve güvenirliliği için pilot çalışma Kış-1999 döneminde Cincinnati Üniversitesi’nde “International Organizations” dersini alan öğrencilerle gerçekleştirilmektedir.  

Sınıf içi gözlemler bu çalışmanın temel veri kaynağını oluşturmamakla birlikte, araştırmacıya diğer kaynaklardan gelecek verileri yorumlamada yardımcı olacağı umulmaktadır. Araştırmacı Bahar-1999 dönemi boyunca “Human Rights”dersine katılacak ve öğrencilerin sınıf etkinliklerinde Web-destekli öğretimden nasıl yararlandıklarını gözlemeye çalışacaktır. Bahar döneminden önce araştırmacı, Cincinnati Üniversitesi Siyasal Bilimler Bölümü’nde Güz-1999 döneminde verilen “International Law” ile  Kış-1999 döneminde verilen “International Organizations” dersini alan öğrencilerin sınıf içi Web’e dayalı etkinliklerini gözlemektedir. Her iki ders de Web-destekli öğretime dayalı olarak yürütülmektedir.  

Verilerin toplanması  

Bu araştırmaya ilişkin veriler Bahar-1999 döneminde, aşağıda verilen takvime uygun olarak toplanacaktır:  

·      Birinci hafta:       Ön-test

·      İkinci hafta:       Görüşme ve gözlem

·      Üçüncü hafta:       Gözlem

·      Dördüncü hafta:       Görüşme ve gözlem

·      Beşinci hafta:       Gözlem

·      Altıncı hafta:       Görüşme ve gözlem

·      Yedinci hafta:       Gözlem

·      Sekizinci hafta:       Görüşme ve gözlem

·      Dokuzuncu hafta:       Son anket

·      Onuncu hafta:       Son-test  

Verilerin Analizi  

Ön-test, son-test, son anket, görüşme ve gözlemlerden elde edilecek veriler, öğrencilerin Web-destekli öğretime ilişkin tutumlarını hem niceliksel hem de niteliksel olarak analiz edecek ve değerlendirecektir.  

Araştırmacı, Web-destekli öğretime ilişkin öğrenci tutumları ile ilgili ön-test ve son-test’den elde edeceği verileri F-testi kullanarak analiz edecektir. Son anketten elde edilecek verilerin analizinde ise korelasyon çalışması yapılacaktır.  

Araştırmacı görüşmelerden ve gözlemlerden elde edeceği verilerin dökümünü çıkardıktan sonra, bu verilerin analizini yapabilmek için “içerik analizi” yöntemini kullanacaktır.  

Sonuç 

Öğrencilerin Web-destekli öğretime ilişkin tutumlarını araştırmayı amaçlayan bu çalışmanın pilot çalışması Kış-1999 döneminde Cincinnati Üniversitesi Siyasal Bilimler Bölümü’nde verilen “International Organizations” dersinde gerçekleştirilmektedir. Gerekli düzeltme ve düzenlemeler yapıldıktan sonra, araştırmaya ilişkin veriler Bahar-1999 döneminde aynı üniversite ve aynı bölümde verilen “Human Rights” dersinde toplanmaya başlanacaktır. 

Elde edilen veriler, yukarıda açıklanan ölçütlere göre niteliksel ve niceliksel statiksel analizleri yapıldıktan sonra, Temmuz-1999 tarihinde Cincinnati Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Programları ve Öğretim Bölümü, Öğretim Teknolojileri alanında doktora tezi olarak savunulacaktır.  

Designed and Revised by    iktisada web masters group

Bu web sitesi en iyi IE 3 veya uzeri ile izlenebilir. Browser`inizin JAVA destekli veya enabled olmasi gereklidir.