dhammajak

	ธรรมจักร ในสมัยพุทธกาลเมื่อครั้งยังไม่มีการสร้างพระพุทธรูป หรือพระพุทธเจ้าใน ลักษณะรูปมนุษย์ ชาวอินเดียสมัยโบราณนิยมใช้สัญลักษณ์เป็นสื่อแทนถึงพระ สัมมาสัมพุทธเจ้า ได้แก่ ดอกบัว ต้นโพธิ์ ธรรมจักร และสถูป หรือบริโภคเจดีย์ 4 แห่ง ธรรมจักร หมายถึง วงล้อแห่งธรรมที่พระพุทธองค์ทรงหมุนเพื่อเผยแพร่ พระธรรมที่ทรงตรัสรู้ ให้พุทธศานิกชนนำไปปฏิบัติให้พ้นทุกข์ ธรรมจักรเป็น สัญลักษณ์ใช้แทนการเทศนาธรรมของพระพุทธเจ้าโดยมักสร้างรูปกวางหมอบคู่ กับธรรมจักร มีความหมายถึงการแสดงปฐมเทศนา คือ ธรรมจักรกัปปวตนสูตร ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน(ป่ากวาง) ในสมัยทวารวดีนิยมทำประติมากรรมรูปธรรมจักรขึ้นเป็นจำนวนมาก โดยพบทั้งแบบสลักลอยตัวและแบบนูนสูง ลักษณะลวดลายบนธรรมจักรแสดง ถึงอิทธิพลศิลปะอินเดียสมัยคุปตะ ตัวธรรมจักรตั้งอยู่บนฐานรูปสี่เหลี่ยมซึ่งสวม อยู่บนยอดเสาสูงที่ปักบนฐานรองรับน้ำหนักขนาดใหญ่ ส่วนประกอบสำคัญของธรรมจักรประกอบด้วย 1. ดุมล้อตรงกลาง มักจำหลักลายกลีบบัว ลายเนื่อง(เม็ดประคำ)โดยรอบดุม 2. ีซี่กำ หรือซี่วงล้อกระจายโดยรอบ 3. กง ส่วนปลายสูดของวงล้อ มักจำหลักลวดลายประเภทประจำยาม ก้านขด ลายเนื่อง ลายดอกไม้ เป็นต้น ประติมากรรมรูปกวางหมอบ สลักจากหิน พบที่จังหวัดนครปฐม
		ธรรมจักรขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทย สลักจากหิน สูง 210 ซม.พบที่ จังหวัดนครปฐม
ภาพลายเส้นแสดงธรรมจักร ประดิษฐานบนยอดเสา พบที่ เจดีย์หมายเลข 11 อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี		ฐานรองรับธรรมจักร สลักจากหิน ตกแต่งด้วยลายก้านขดและลายเนื่อง


	ส่วนประกอบธรรมจักรแสดงรายละเอียดลวดลายก้านขด ลายดอกไม้ และลายประจำยามที่ใช้ตกแต่งซี่กำ และกงล้อ