SONUÇ
VE ÖNERİLER
“Avrupa
Birliği Çevre Politikaları ve Kıbrıs’ta Madencilik” konulu Konferansın
sonuç bildirgesidir.
Bu
sonuç bildirgesi, Prof Dr. Fethi DOĞAN, Prof. Dr. Ümit ERDEM, Prof. Dr. Emür
HENDEN, Prof Dr. Aysel ATIMTAY, Prof Dr. Adnan AYDIN, Prof. Hüseyin GÖKÇEKUŞ,
Assoc. Prof. Ulrich KERSTING den oluşan Bilim Kurulu tarafından Genel Kurul adına
ve Genel Kuruldaki görüş ve değerlendirmeler ışığında hazırlanmıştır.
Konferans, 15-16 Şubat 2001 tarihlerinde Lefke Avrupa Üniversitesi salonlarında
gerçekleştirilmiştir. 3 oturum halinde sürdürülen konferansla 18 bildiri
sunulmuş, Çevre Politikaları, Çevre Bilimi Ve Mühendisliği, Çevre
Planlaması ve Çevre Sosyolojisi kapsamında ele alınmıştır.
1.
Maden işletmesi ve atık alanında bugüne dek çok değerli durum
tespit şalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalara paralel olarak uygun
bir süre içerisinde gerçekleştirilecek benzer kapsamlı çalışmaların sürdürülmesine,
konu ile ilgili olan uzman kişi ve kurumların bu çalışmalara katılmalarının
sağlanmasına,
2.
Çalışmalardan ve bildirilerden elde edilen sonuca göre bölgede
toprak, su (yüzey, yeraltı ve deniz suyu) ve hava kirliliğinin bitki, hayvan
ve insan (kronik, maruziyet) üzerinde ciddi boyutlarda tehdit oluşturduğunun
vurgulanmasına
3.
Her iki maddede belirtilen tehdit altındaki ortamların yaşayabilir bir
şekle dönüşebilmesi için projeler üretilmesine, konu ile ilgili olarak
devletin ilgili kurumlarının bu projelerde etkin rol almalarının sağlanmasına,
4.
Bu aşamaların gerçekleştirilmesine yönelik olarak belirlenen
kirlilik parametrelerinin tehdit altındaki ortamlarda belirli periyodlarla
uluslararası standartlar çerçevesinde sistematik olarak izlenmesine
(monitoring) ivedilikle başlanılması için gerekli önlemlerin alınmasına,
bu kapsamda hidrojeolojik incelemelerin de yapılmasına,
5.
Deniz ve kara ortamında biyolojik çeşitliliğin her alanda izlenmesine
yönelik çalışmalara başlanmasına,
6.
Gemikonağı rezervuarı beslenme alanı içinde yer alan Lefke içme
suyu kuyuları, Gemikonağı göleti suyu ve Lefke civarındaki diğer yeraltı
su kaynaklarının şu andaki yaşamsal zorunluluk da dikkate alınarak
ivedilikle araştırma çalışmalarının başlatılmasına,
7.
Tüm izleme sonuçlarının anında ilgili kurum ve kuruluşlar aracılığı
ile kamu oyuna duyurulmasına,
8.
Avrupa Birliği ilkeleri de gözönünde tutularak çevre ve insan hakları
çerçevesinde gerekli önlemlerin alınmasına ve konuya yönelik yasal ve yönetsel
düzenlemelerin ivedilikle yapılmasına,
9.
Bölgedeki maden ve maden işlemeciliği ile ilgili firmanın yarattığı
çevre zararları da dahil olmak üzere bölgede yapmış olduğu her türlü
tahribatın uluslararası hukuk çerçevesinde ele alınması için gerekli girişimlerde
bulunulmasına
10.
Bölgedeki çevre kirliliğine yönelik olarak halkın çevre bilinçlendirme
çalışmalarına hız verilmesine, bu konuda Lefke Çevre ve Tanıtma Derneği
başta olmak üzere tüm sivil toplum örgütlerine destek verilmesine,
11.
Bütün bu çalışmalarla ilgili olarak genel kurulda oy birliği ile
ortaya çıkan “Lefke-Gemikonağı Bölgesi çevre sorunlarının yalnızca Kıbrıs
sorunu olmayıp öncelikle Doğu Akdenizin bir sorunu, dolayısıyle tüm
Akdeniz sorunu” belirlemesi gerçeğine dayanarak konunun uluslararası
platformlara taşınmasına, konu ile ilgili uluslararası örgütleri
dikkatlerinin bu noktaya çekilmesine, bu sorundan ayni şekilde etkilendiği düşünülen
Güney Kıbrıs’ın da tüm bu çalışmalarda yer almasının sağlanmasına,
12.
Bir önceki maddeye dayanarak ilgililerin tavsiyeleri çerçevesinde
Avrupa Birliği için Kıbrıs Türk ve Rum kesimi bilim adamlarının birlikte
sorunun çözümüne yönelik olarak ortak bir çalışma girişiminde
bulunmalarına ve projeler üretilmesine,
13.
Durum tespiti sağlayan tanımlayıcı çalışmaların sonucunda bu
maden işleme atıklarını rehabilite ve ıslah edecek olan projelerin hazırlanması
için bilim çevrelerinin teşvik edilmesine,
14.
Tüm çalışmaların uygulamaya konulabilmesi için her türlü ulusal
ve uluslararası kaynak ve destek arayışlarının ivedilikle başlatılmasına,
Prof. Dr. Aysel ATIMTAY
Prof.
Dr. Adnan AYDIN
Prof.
Dr. Fethi DOĞAN
Prof. Dr. Ümit ERDEM
Prof.
Dr. Hüseyin GÖKÇEKUŞ
Prof.
Dr. Emür HENDEN
Assoc.
Prof. Ulrich KERSTING