TARİHÇE |
"Ebru" Türk tarihinde Hüsn-i Hat (yani güzel yazı) ve ciltçilikte kullanılan bir boyama ve süsleme sanatıdır. Farsça “ebr” ya da ”ebri” (yani bulutumsu) kelimesinden geldiği de yazılmakla birlikte Türkçe’de “ab” ve “ru” (yani su ve yüzey) kelimelerinin birleşiminden geldiğini söylemek daha doğrudur. Çünkü “ebru” kısaca kitre adı verilen yoğunlaştırılmış su üzerine içerisine boyanın dibe batmaması için çeşitli kimyasallar(sığır ödü ve arap zamkı gibi) katılarak bir fırça yada kürdan yardımıyla serpilmesi ve bu boyalara şekiller verilmesi ile oluşan bir sanattır.
İlk dönem ebrucuların isim ve tarih yazma geleneğinin olmamasından başlangıç tarihi tam olarak belirlenememektedir.
Daha eski tarihlere ait olduğu bilinen isimsiz ebrular bulunmakla birlikte en eski ebru sanatçısı ölümü 1608 den daha önce olduğu düşünülen Şebek Mehmet Efendi’dir. Şebek Mehmet Efendi aynı zamanda “Tertibi Risale-i Ebri” adlı ebru yapımını anlatan kitabı ile de bilinen sanatçımızdır.
Ayasofya camii hatibi Hatip Mehmet Efendi ise teknik bölümünde de göreceğiniz içiçe halkalarla değişik şekillerin oluştuğu hatip ebrularını elde eden ilk ebru sanatçısı olarak bilinmektedir.
Ebru sanatını öğrenen ve geliştiren diğer tarihe geçmiş sanatçılarımız ise, Şeyh Sadık Efendi, oğulları İbrahim Edhem ve Nazif Efendiler, Sami Efendi, Aziz Efendi, Abdülkadir Kadri Efendi, Bekir Efendi, Necmeddin Okyay, oğulları Sami ve Sacid Okyay ve yine ebruyu Necmeddin Okyay’dan öğrenen ve 1990 yılında vefat eden Mustafa Düzgünman’ dır.
Günümüzde ebru sanatçısı olarak ün yapmış olan Mustafa Düzgünman’dan başlayarak öğrencileri Alparslan Babaoğlu, Fuat Başer ve Sabri Mandıracı ile Timuçin Tanarslan, Nedim Sönmez, Hikmet Barutçugil,Nuri Pınar Yıldırım, Nusret Hepgül, Niyazi Sayın, Feridun Özgören, Taşkın Savaş, Ahmet Saral bilinmektedir. Bununla birlikte çeşitli kaynaklarda ebru sanatçısı olarak adları geçen Ufuk İşbaşar, Nail Kesova , Ahmet Çoktan, Aydın Gülan, Ayşe Furtun, Meliha Erdoğan, Ahmet Aşık, Baki Almelek, Şükriye Oylupınar, Nur Taviloğlu, Turan Türkmenoğlu, Şevket Eygi, Muzaffer Karasu, Feride Dede bulunmaktadır.