İnternetin önemi ve açtığı yeni ufuklar konusunda o kadar şey yazılıp
çizilmektedir ki, insanların çoğu, buna kapılarak çocuklarına internet
erişimli bilgisayar almaktadır. Ancak teknolojinin potansiyel olarak hem
hayra hem de şerre açık yönleri vardır. Kolayca bilgiye erişim ve hızlı
iletişim sağlayan bu teknolojinin depoladığı bilgiler içinde, çocukların
ve yetişkinlerin zihin ve ruh sağlığını bozanları da bulunmaktadır. Bugün
birçok internet danışmanının dile getirdiği, ulaşılan bilgilerin
güvenilirliği ve doğruluğu problemi, internetin potansiyel tehlikelerinden
sadece biridir. Üzülerek belirtelim ki, internette daha önemli bir tehlike
daha vardır. Çocuklarını sağlıklı, ahlâklı ve faziletli yetiştirmek
isteyen ebeveyn ve eğitimciler için handikap, internetin, çocuk gelişimine
menfi tesir eden bir muhtevayı da barındırmasıdır. Pornografik ürünler,
uyuşturucuyu özendiren malzemeler ve şiddet içeren yazılar bunlardan
sadece bazılarıdır.
Amerika'da internetin çocuklar için oluşturduğu tehlikeler hakkında
periyodik olarak bazı istatistikler yayımlanmaktadır. Son istatistiklere
göre internet erişimi olan beş çocuktan biri, online (sanal) olarak cinsel
tacize maruz kalmaktadır. E- posta adresi olan dört çocuktan birine,
müstehcen fotoğraf veya çocuğun gelişimini bozan cinsel tacize yönelik
ürünler ve uyuşturucu reklâmı ile çocuğun ahlâkî yapısını bozan dokümanlar
gönderilmektedir. İnternet arkadaşlığı, nette sohbet, sanal dost ve
arkadaş gibi masum kelimeler kullanılarak, çocuklara ahlâkî olmayan,
uyuşturucu madde kullanımı ve şiddeti körükleyen oyunlar teklif edilmekte,
böylece muhakeme gücü tam gelişmemiş çocuklara tuzaklar hazırlanmaktadır.
Bugün internet üzerinde var olan muhtevanın yüzde elliye varan
kısmının, çocukların gelişimini olumsuz etkileyebilecek potansiyelde; ses,
yazı ve görüntüden oluştuğunu söylemek abartı sayılmayacaktır. Yapılan son
bir araştırmada, sadece Türkçe içerikli 200'ün üzerinde web sitesi, gayr_i
ahlâkî yayın yapmaktadır. Kısacası, çocuğun sağlıklı ve dengeli gelişimini
engelleyecek ve dejenere olmasına yol açacak bilgi ve malzeme, internete
erişen bir çocuk için bir tıklama uzaklığındadır.
Çocuk terbiyesine önem veren toplumumuzda, anne-babalar çocukları için
her türlü fedakârlığı yapmaktadır. Kimi veliler, çocuklarına internet
erişimli bilgisayar almakta veya internet kafelere gitmelerine izin
vermektedir. Kimi aileler de çocuklarının, internet erişimli bilgisayarı
olan arkadaşlarının evlerinde bir araya gelmelerine izin vermektedir. Ne
şekilde olursa olsun çocukların internetten yararlanmaları sağlanmalı
ancak bu çocukların gelişimine zarar vermemelidir. Anne-babalara ve
eğitimcilere düşen ise, internetin, çocuğun gelişimine menfi tesir eden
yanını filtre eden programları bilgisayarlara yükleyip, çocukları ve
gençleri internetten faydalanmaktan mahrum etmemektir.
Acaba ülkemizde kaç anne-baba, bu tehlikenin farkında olup, internetin
muhtevasını filtre eden programları kullanmaktadır? Bu programların
kullanımının Batı'da zorunlu hale getirildiği düşünülürse, bizim de bu
konuda velileri ve eğitimcileri bilgilendirmemiz gerekmez mi? Her
anne-baba, çocuğunu dışarıya gönderirken, yabancı ve tanımadığı kimselerle
konuşmamasını ve onlarla arkadaşlık kurmamasını tenbih etmekte, hattâ
yalnız başına sokağa çıkmasına bile izin vermemektedir. Fakat internet
erişimi olan bir çocuk için bu tavsiyeler, ne işe yarar? Çünkü çocuk
dışarıda ulaşamayacağı ve göremeyeceği her şeyi, internet ortamında görme,
tecrübe etme imkânına sahiptir. İnternetin yapısı gereği, çocuğa zarar
verme ihtimali olan her şey 24 saat dolaşımdadır.
Üzücü olan durum, ülkemizde anne-baba ve eğitimcilerin bu tehlikenin
tam olarak farkında olmamaları, dolayısıyla gerekli tedbirleri yeterli
ölçüde alamamalarıdır. Aileler ve eğitimciler ne yapmalıdır? Çocuklar
internetten vazgeçerek, çağın gerisine mi düşmeliler? Anne-babalar
internet kullanımı esnasında çocukların başında nöbet mi tutmalılar? Daha
demokratik ve çağın özgürlükçü ruhuna uygun faydalı ve eğitici içeriği
olan web siteleri mi çoğaltılmalı? Bu tür çareler düşünülebilse de nihaî
çözüm; "Zarardan kaçınma ve korunma, faydalıyı yapmaktan önce gelir."
prensibiyle, internetteki muhtevayı süzen, faydalı bilgiye izin verirken
zararlı olan engelleyen filtre programları kullanmaktır. Böylece
çocuklarımızın internetin iyi, güzel ve doğru olan muhtevasına
yönelmelerini sağlamış olacağız.
İnternet kullanımı esnasında muhtemel zararlardan korunmak için gereken
tedbirler şöyle sıralanabilir:
1- Çocuklar ve öğrenciler,
bilgilerini, adreslerini, telefonlarını ve aile bilgilerini online olarak
tanımadıkları ve ailecek görüşmedikleri üçüncü şahıslara asla
vermemelidir. Çünkü online olarak verilen ve dağıtılan bilgileri geri
almak mümkün değildir.
2- Çocuklarla ve öğrencilerle, internet üzerinde neler
yaptıklarına ve öğrendiklerine dair periyodik konuşmalar yapılmalıdır.
Aile fertleri internet üzerinden edindikleri bilgileri paylaşmalı veya
birbirlerini bilgilendirmelidir. Çocukların, internet üzerinden
haberleştikleri ve sohbet ettikleri kişilerin bilinmesi ve izlenmesi
gerekir. Çünkü çocuklar, neyin faydalı veya zararlı olacağını
bilemeyebilirler.
3- Çocuğun odasına bilgisayar konmamalıdır. Eğer konmuş ise buna
derhal son verilmelidir. İnternet erişimi olan bilgisayar, herkesin
kullandığı çalışma odasında veya oturma odasında bulunmalıdır.
4- Çocuk, internette kullanacağı ismi ve e-posta adresini
seçerken, abartılı isim, adres ve işaretler almamalıdır.
5- Çocuğun internet kullanım saatlerini ve gezip dolaştığı web
içeriklerini rapor eden, haftalık internet kullanım saatlerini düzenleyen,
onlarca yazılım piyasada satılmaktadır. Bu programları bilgisayara
yükleyerek, çocuğun internet kullanımı kontrol edilebilir.
6- İnternette sadece istenen sitelere girmeye izin veren,
istenmeyenleri bloke eden, yaşa veya seçilen kelimelere göre internetin
içeriğini filtre eden, internete erişim saatlerini düzenleyen, her
kullanıcı için rapor tutan daha gelişmiş programlar da vardır. Gerekirse
uzmanlardan da yardım istenerek internetin zararlı muhtevasını filtre eden
bu program satın alınabilir. Eğer bu programlar kullanılırsa yukarıdaki
önlemlerin çoğunu almış oluruz.
Özetlersek, internet, çocuğun ve ailenin gelişimine faydalı olduğu
gibi, zararlıdır da. Çocuğu, gerekli tedbirleri almadan internetle başbaşa
bırakmak, yüzme bilmeyen birini, okyanusun ortasına bırakmaya benzer.
İnternetin, faydalı ve zararlı bilgileri barındıran bir teknoloji olduğu
dikkate alınmalı, muhtevasını dinamik olarak filtre eden yazılımlarla
birlikte kullanmaya özen gösterilmelidir. Aksi takdirde, çocuklar ve
toplum yozlaşıp kaybedilecektir.
Not: Yazıda belirtilen programlar için gerekli adresler:
-http://www.software4parents.com/main.html
-http://www.netnanny.com/home/home.asp
Kaynak : Sızıntı Dergisi, Mayıs 2003 - Yazar : Mehmet Köylü
