ปราจีนบุรี
ปราจีนบุรี เป็นจังหวัดชายแดนอยู่ทางทิศด้านตะวันออก ห่างจากกรุงเทพฯ ประมาณ 135 กิโลเมตร มีเนื้อที่ทั้งสิ้นประมาณ 4,762 ตารางกิโลเมตร เคยเป็นดินแดนที่มีความเจริญรุ่งเรืองมาตั้งแต่สมัยทวารวดี และต่อเนื่องมาจนถึงสมัยลพบุรี ประมาณ 800 ปี ก่อนปรากฏหลักฐานเป็นซากเมืองโบราณที่เรียกว่า เมืองศรีมโหสถ ที่ตำบลโคกปีบ อำเภอศรีมโหสถ และทางด้านทิศตะวันออกของเมืองศรีมโหสถ ที่บริเวณบ้านโคกขวาง อำเภอศรีมหาโพธิ ยังมีชุมชนโบราณมีอายุร่วมสมัยเดียวกันกับเมืองศรีมโหสถอีกด้วย บริเวณซากเมืองโบราณเหล่านี้มีซากโบราณสถานซึ่งใช้ประกอบพิธีกรรม ศาสนกิจ และโบราณวัตถุ ได้แก่ พระพุทธรูป เทวรูป เครื่องปั้นดินเผา เครื่องสำริด ซึ่งเป็นเครื่องมือ และเครื่องใช้กระจัดกระจายอยู่ทั่วไป
ต่อมาศูนย์กลางความเจริญได้ย้ายมาตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำบางปะกงดังเช่นปัจจุบัน ในสมัยกรุงศรีอยุธยา เรียกว่า เมืองปราจีน ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้นก็ยังเรียกว่า เมืองปราจิณ หรือ มณฑลปราจิณ จวบจนในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดระเบียบการปกครองแผ่นดินตามแบบต่างประเทศ และมณฑลปราจิณได้ถูกยุบเลิก คงมีฐานะเป็นเพียงหัวเมืองเมืองหนึ่ง ต่อมาทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เปลี่ยนคำว่า เมือง เป็น จังหวัด จึงมีชื่อเรียกใหม่ว่า จังหวัดปราจีนบุรี
อาณาเขต
ทิศเหนือ ติดต่อกับจังหวัดนครราชสีมา
ทิศใต้ ติดต่อกับจังหวัดฉะเชิงเทรา
ทิศตะวันออก ติดต่อกับจังหวัดสระแก้ว
ทิศตะวันตก ติดต่อกับจังหวัดนครนายก
การปกครอง
จังหวัดปราจีนบุรีแบ่งการปกครองออกเป็น 7 อำเภอ คือ อำเภอเมือง อำเภอบ้านสร้าง อำเภอ ประจันตคาม อำเภอศรีมโหสถ อำเภอศรีมหาโพธิ อำเภอกบินทร์บุรี และอำเภอนาดี
การเดินทาง
รถยนต์ จากกรุงเทพฯ สามารถใช้เส้นทางได้หลายเส้นทาง ได้แก่
1. จากกรุงเทพฯ สามารถใช้เส้นทางสายถนนพหลโยธิน พอถึงรังสิตให้ชิดซ้ายโดยใช้สะพานวงแหวนข้ามมาลงที่เส้นทางหลวงหมายเลข 305 เลียบคลองรังสิตผ่านอำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก แล้วให้เข้าเส้นทางหลวงหมายเลข 33 เส้นนครนายก-ปราจีนบุรี พอถึงแยกขวาที่สามแยกหนองชะอมประมาณกิโลเมตรที่ 155 ให้ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 319 ก็จะถึงตัวจังหวัดปราจีนบุรี
2. จากกรุงเทพฯ ใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 1 ไปจนถึงอำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา พอถึงประมาณกิโลเมตรที่ 90 ให้เลี้ยวขวาโดยใช้เส้นทางหมายเลข 33 ผ่านอำเภอวิหารแดง จังหวัดสระบุรี และจังหวัดนครนายกไปจนถึงประมาณกิโลเมตรที่ 155 ให้แยกขวาที่สามแยกบ้านหนองชะอม เส้นทางหลวงหมายเลข 319 ก็จะถึงตัวเมืองปราจีนบุรี
3. จากกรุงเทพฯ ใช้เส้นทางหลวงหมาย 304 ผ่านจังหวัดฉะเชิงเทรา อำเภอพนมสารคาม แล้วให้เข้าเส้นทางหลวงหมายเลข 319 ผ่านอำเภอศรีมโหสถ ก็จะถึงตัวเมืองปราจีนบุรี
รถโดยสารประจำทาง บริษัท ขนส่ง จำกัด มีบริการรถโดยสารประจำทาง ออกจากสถานีขนส่งหมอชิต ถนนกำแพงเพชร 2 ทุกวัน วันละหลายเที่ยว ทั้งรถโดยสารธรรมดา และรถโดยสารปรับอากาศ ติดต่อสอบถาม รายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ โทร. 936-1972, 936-2841, 936-2852
รถไฟ การรถไฟแห่งประเทศไทย มีบริการขบวนรถไฟสายกรุงเทพฯ-ปราจีนบุรี ออกจากสถานีรถไฟหัวลำโพงทุกวัน ติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ หน่วยบริการเดินทาง โทร. 223-7010, 223-7020
ระยะทางจากอำเภอเมืองปราจีนบุรีไปยังอำเภอต่าง ๆ
อำเภอบ้านสร้าง 20 กิโลเมตร อำเภอศรีมโหสถ 20 กิโลเมตร
อำเภอศรีมหาโพธิ 21 กิโลเมตร อำเภอประจันตคาม 30 กิโลเมตร
อำเภอกบินทร์บุรี 60 กิโลเมตร อำเภอนาดี 78 กิโลเมตร
ระยะทางจากจังหวัดปราจีนบุรีไปยังจังหวัดใกล้เคียง
นครนายก 29 กิโลเมตร ฉะเชิงเทรา 76 กิโลเมตร
สระแก้ว 98 กิโลเมตร ระยอง 186 กิโลเมตร
นครราชสีมา 194 กิโลเมตร จันทบุรี 245 กิโลเมตร
นอกจากนั้นที่บริเวณสี่แยกเนินหอมมีรถโดยสารประจำทาง หรือจะเช่ารถไปยังแก่งหินเพิง หรือน้ำตกต่าง ๆ และสถานที่ท่องเที่ยวอื่น ๆ ได้
สถานที่น่าสนใจ
อำเภอเมืองปราจีนบุรี
ศาลสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ประดิษฐานอยู่ ณ สี่แยกเนินหอม ซึ่งอยุ่ห่างจากตัวเมืองปราจีนบุรีตามเส้นทางหลวงหมายเลข 320 ไปทางทิศเหนือประมาณ 8 กิโลเมตร เป็นที่ประดิษฐานพระบรมรูปสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ในท่าประทับยืน เหตุที่สร้างศาลขึ้นเพื่อเป็นที่ระลึกถึงพระองค์ท่านในคราวกรีฑาทัพจากกรุงศรีอยุธยา เพื่อไปปราบนักพระสัฏฐาแห่งเมืองละแวก ระหว่างการเดินทางทัพได้หยุดพักทัพ ที่เขตจังหวัดปราจีนบุรี ประชาชนชาวจังหวัดปราจีนบุรี และจังหวัดใกล้เคียงได้มาสักการะบูชาเพื่อเป็นสิริมงคล
วัดแก้วพิจิตร ตั้งอยู่ริมฝั่งด้านขวาของแม่น้ำบางปะกง ในเขตเทศบาลเมืองปราจีนบุรี ห่างจากตัวเมืองไปทางทิศตะวันออกประมาณ 2 กิโลเมตร เป็นวัดเก่าแก่สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2422 โดยเศรษฐีนีใจบุญชาวปราจีนบุรีชื่อนางประมูลโภคา (แก้ว ประสังสิต) ภรรยาของขุนประมูลภักดี ต่อมาในปี พ.ศ. 2461 เจ้าพระยาอภัยภูเบศร์ (ชุ่ม อภัยวงศ์) ได้สร้างพระอุโบสถเพิ่มเติม จึงมีลักษณะทางสถาปัตยกรรม และลวดลายประดับอาคารประสมประสานระหว่างศิลปไทย จีน ยุโรป และเขมร สิ่งที่น่าสนใจภายในวัด ได้แก่ พระอุโบสถที่ฝาผนังด้านนอกมีภาพปูนปั้นเรื่องรามเกียรติ์ ภายในพระอุโบสถมีภาพวาดบนแผ่นผ้าเกี่ยวกับเรื่องราวในพระพุทธศาสนา เช่น ทศชาติชาดก มารผจญ วาดโดยช่างหลวงในรัชกาลที่ 6 ด้านหน้าพระอุโบสถมีอาคารเรียนหนังสือไทยนักธรรมบาลีเป็นอาคารคอนกรีต รูปสถูปโดม ศิลปกรีก หรือโรมันอยู่หลังหนึ่ง นอกจากนั้นภายในวัดแก้วพิจิตรยังมีหอพระไตรปิฎก และศาลาตรีมุขที่ท่าน้ำ บรรยากาศภายในวัดร่มรื่น
ศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดปราจีนบุรี ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำบางปะกง ถนนปราจีนอนุสรณ์ ข้างหอประชุมอำเภอเมือง เดิมเป็นอาคารในโรงจักรถลุงทอง จัดสร้างโดยพระปรีชากลกาล (สำอาง อมาตยกุล) สร้างในรัชสมัย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีสถาปัตยกรรมผสมระหว่างศิลปกรรมไทยกับแบบตะวันตก ทาง กรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน และได้ทำการบูรณะซ่อมแซม จัดทำเป็นศูนย์วัฒนธรรม เพื่อเป็นที่
รวบรวมเอกสาร วัตถุโบราณ สิ่งของ เครื่องมือ เครื่องใช้เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ ประเพณี และวัฒนธรรม ของ ชาวบ้านในท้องถิ่น
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ปราจีนบุรี ตั้งอยู่ทางด้านหลังของศาลากลางจังหวัดปราจีนบุรี ประมาณ 200 เมตร เป็นพิพิธภัณฑสถานประเภทประวัติศาสตร์โบราณคดี ก่อตั้งขึ้นเพื่อเป็นศูนย์รวมของโบราณวัตถุในเขต 7 จังหวัด คือ ปราจีนบุรี นครนายก ฉะเชิงเทรา ชลบุรี จันทบุรี ตราด และระยอง ภายในมีการจัดแสดงโบราณวัตถุ
สำคัญ ซึ่งส่วนใหญ่ได้มาจากเมืองโบราณสมัยทวาวดี อาทิ พระพุทธรูป เทวรูป ทับหลัง เครื่องใช้สำริด และจัดแสดงศิลปะในประเทศไทยสมัยต่าง ๆ เพื่อประโยชน์ในการศึกษาเปรียบเทียบ รวมทั้งเครื่องถ้วยสังคโลกที่พบใต้ทะเลจากบริเวณเกาะคราม จังหวัดชลบุรี นอกจากนั้นยังจัดสถานที่ส่วนหนึ่งสำหรับนิทรรศการชั่วคราวในโอกาสต่าง ๆ ด้วย พิพิธภัณฑ์ เปิดให้เข้าชมทุกวัน เว้นวันหยุดนักขัตฤกษ์ ตั้งแต่เวลา 09.00-16.00 น. อัตราค่าเข้าชม ชาวไทย 10 บาท ชาวต่างประเทศ 30 บาท ติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ โทร. (037) 211586
ตึกเจ้าพระยาอภัยภูเบศร อยู่ภายในโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ถนนปราจีนอนุสรณ์ เป็นตึกที่เจ้าพระยาอภัยภูเบศร สร้างขึ้นโดยทรัพย์สินส่วนตัว ในปี พ.ศ. 2452 เพื่อถวายเป็นที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวในคราวเสด็จประพาสมณฑลปราจีน มีลักษณะสถาปัตยกรรมเป็นตึกสองชั้นแบบยุโรป สมัยเรอเนสซองส์ มีมุขด้านหน้า ตรงกลางเป็นโดม ผนังด้านนอกเป็นปูนปั้นลายพฤกษาประดับซุ้มประตู และหน้าต่าง ภายในตกแต่งแบบตะวันตก กรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแล้ว ภายในตึกจัดทำเป็นพิพิธภัณฑ์การแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร โดยจะเป็นศูนย์การรวบรวมอนุรักษ์ตำราไทย สมุนไพรไทย การแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้านของจังหวัดปราจีนบุรี อีกทั้งยังเป็นแหล่งการศึกษา ค้นคว้า วิจัย และเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับวิถีชีวิตของคนท้องถิ่น ที่เกี่ยวข้องกับสมุนไพร และการแพทย์ของท้องถิ่น
วัดโบสถ์ อยู่ทางทิศตะวันตกของตัวเมืองปราจีนบุรี ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำบางปะกง ภายในวัดมีพระพุทธรูป 3 องค์ ประดิษฐานเรียงรายไปตามริมแม่น้ำ คือ พระพุทธรูปปางลีลา พระนามว่า พระสิริมงคลนิมิต พระพุทธรูปปางประทับนั่งห้อยพระบาท พระนามว่า พระสรรพสิทธินาวา พระพุทธรูปปางประทับนอน พระนามว่า พระมหาชินไสยาสน์ ภายในวัดมีบรรยากาศร่มรื่นเงียบสงบ การเดินทาง จากถนนเทศบาลดำริถึงสี่แยกถนนสุวินทวงศ์ ทางหลวงหมายเลข 319 แล้วตรงไปตามทางหลวงหมายเลข 3071 ระยะทางประมาณ 4 กิโลเมตร
สวนนกวัดสันทรีย์ ตั้งอยู่ที่ตำบลวัด เป็นที่ชุมนุมของนกนานาชนิด เช่น นกแขวก นกกาน้ำ นกกระยาง จำนวนนับหมื่นจะมาชุมนุมกันทุกปี ในช่วงประมาณเดือนกรกฎาคมถึงเดือนเมษายน เป็นช่วงที่เหมาะสำหรับนักดูนก การเดินทาง ใช้เส้นทางเข้าทางเดียวกับวัดโบสถ์แต่มีทางแยกขวามือ ห่างจากตัวเมืองประมาณ 18 กิโลเมตร สวนพันธุ์ไผ่ ตั้งอยู่ที่ตำบลเนินหอม มีเนื้อที่ประมาณ 300 ไร่ เป็นสถานที่รวบรวมพันธุ์ไผ่นานาชนิดปลูกไว้เพื่อการศึกษา และขยายพันธุ์ อยู่ในความดูแลของกรมราชทัณฑ์ การเดินทาง จากทางหลวงหมายเลข 33 เลี้ยวซ้ายที่สี่แยกเนินหอม ไปตามทางหลวงหมายเลข 3077 สายแยกเนินหอม-เขาใหญ่ ซึ่งเป็นถนนไปอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ระยะทางประมาณ 11 กิโลเมตร หรือห่างจากตัวเมืองประมาณ 20 กิโลเมตร
น้ำตกเหวนรก อยู่บนเส้นทางสายปราจีนบุรี-เขาใหญ่ เป็นส่วนหนึ่งของอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ของจังหวัดปราจีนบุรี นครนายก นครราชสีมา และสระบุรี เป็นน้ำตกขนาดใหญ่ที่สวย ความสูงประมาณ 60 เมตร และมีหน้าผาสูงชัน น้ำไหลแรงสู่หุบเหวเบื้องล่างในช่วงฤดูฝน การเดินทาง จากตัวเมืองปราจีนบุรีไปตามถนนสุวรรณศรจนถึงสี่แยกเนินหอม หรือวงเวียนนเรศวร แล้วเลี้ยวซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข 3077 ไปจนถึงกิโลเมตรที่ 24 ซึ่งเป็นทางขึ้นเขาใหญ่ เป็นระยะทางประมาณ 40 กิโลเมตร จะมีทางแยกขวาเข้าไปตัวน้ำตก การเดินทางที่จะเข้าไปชมน้ำตกนั้นค่อนข้างลำบาก และต้องเดินเท้าเป็นระยะทางประมาณ 13 กิโลเมตร
น้ำตกห้วยเกษียร บริเวณตัวน้ำตกเป็นป่าเขา ปากทางแยกเข้าน้ำตกแห่งนี้อยู่ที่หมู่บ้านขอนขวาง ตำบลดงขี้เหล็ก ซึ่งอยู่ตรงหลักกิโลเมตรที่ 166 หรือห่างจากตัวเมืองปราจีนบุรีประมาณ 15 กิโลเมตร แยกซ้ายมือเข้าสู่ตัวน้ำตกอีกประมาณ 4 กิโลเมตร
อ่างเก็บน้ำจักรพงษ์ ก่อสร้างเป็นเขื่อนดิน สูงประมาณ 16.50 เมตร ยาว 740 เมตร จากปากทางเข้าอ่างเก็บน้ำให้เลี้ยวซ้ายจะมีถนนขึ้นไปจนถึงยอดเขาเพื่อชมทัศนียภาพโดยรอบ ระยะทางประมาณ 9 กิโลเมตร และช่วงกิโลเมตรที่ 6 จะเป็น น็นน็เนินพิศวง หรือ เนินมหัศจรรย์ ความยาวประมาณ 150 เมตร ถ้าจอดรถแล้วปล่อยเกียร์ว่างไว้
รถจะไหลขึ้นเนินได้ซึ่งเกิดจากภาพลวงตาจากภูมิประเทศโดยรอบ การเดินทาง จากสี่แยกเนินหอม แล้วเลี้ยวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 33 ไปอีกประมาณ 3 กิโลเมตร จะมีป้ายบอกให้แยกซ้ายมือ ระหว่างกิโลเมตรที่ 160-161 เลยไปอีกประมาณ 2 กิโลเมตร ก็จะถึงอ่างเก็บน้ำจักรพงษ์
น้ำตกเขาอีโต้ ตั้งอยู่ที่ตำบลดงขี้เหล็ก น้ำตกเขาอีโต้เป็นธารน้ำที่ไหลผ่านโขดหินน้อยใหญ่ลดหลั่นเป็นชั้น ๆ ความสูงไม่มากนัก สภาพบริเวณโดยรอบเป็นป่าโปร่ง มีน้ำมากเฉพาะในช่วงฤดูฝน การเดินทาง ใช้เส้นทางเดียวกับอ่างเก็บน้ำจักรพงษ์ แต่อยู่เลยไปอีกประมาณ 700 เมตร
น้ำตกธารรัตนา ตั้งอยู่ที่ตำบลเนินหอม ระยะทางประมาณ 100 เมตร จากถนนสายเนินหอม-เขาใหญ่ ห่างจากที่ว่าการอำเภอเมืองปราจีนบุรีประมาณ 25 กิโลเมตร มีสภาพเป็นแก่งน้ำไหลตามหุบเขาในเทือกเขาใหญ่มีน้ำมากในช่วงฤดูฝน
อำเภอบ้านสร้าง
ค้างคาวแม่ไก่วัดบางกระเบา วัดบางกระเบาอยู่บนถนนสายบ้านสร้าง-บางแตน ห่างจากที่ว่าการอำเภอบ้านสร้างประมาณ 6 กิโลเมตร เป็นวัดของพระเกจิอาจารย์ชื่อเสียงโด่งดังคือ หลวงพ่อจาด ภายในบริเวณวัดบางกระเบา จะมีค้างคาวแม่ไก่จำนวนนับพันตัวอาศัยอยู่ตามต้นไม้
อำเภอประจันตคาม
น้ำตกธารทิพย์ ตั้งอยู่ที่บ้านเนินหินตั้ง ตำบลหนองแก้ว เป็นธารน้ำที่ไหลผ่านชั้นหินต่างระดับ บางช่วงไหลผ่านลานหินบริเวณกว้าง บางช่วงเป็นแอ่งน้ำลึก สามารถลงเล่นน้ำได้ มีลานหินสำหรับนั่งพักผ่อน การเดินทาง ใช้เส้นทางเดียวกันกับน้ำตกตะคร้อ จะมีทางแยกซ้ายมือ ตรงบริเวณกิโลเมตรที่ 9 และเข้าไปอีกประมาณ 9 กิโลเมตร
น้ำตกส้มป่อย ตั้งอยู่ที่บ้านเขาน้อย ตำบลบุฝ้าย เป็นน้ำตกที่ไม่สูงมากนัก ไหลลดหลั่นผ่านแก่งหิน เป็นระยะทางยาวประมาณ 400 เมตร มีแอ่งน้ำที่ลงเล่นน้ำได้ตลอดลำธาร การเดินทาง ใช้เส้นทางเดียวกันกับน้ำตกธารทิพย์ ก่อนถึงน้ำตกตะคร้อจะมีแยกซ้ายมือบริเวณกิโลเมตรที่ 14 เข้าไปจนถึงตัวน้ำตกอีกประมาณ 1.5 กิโลเมตร
น้ำตกตะคร้อ และน้ำตกสลัดได ตั้งอยู่ที่บ้านตะคร้อ ตำบลบุฝ้าย น้ำตกตะคร้อ อยู่ห่างจากด่านตะคร้อ ประมาณ 500 เมตร เป็นน้ำตกที่มีลักษณะเป็นแก่งน้ำกว้าง มีสะพานแขวนทอดข้ามน้ำตกตะคร้อ ฝั่งซ้ายของลำธารเป็นเนินเขา ส่วนทางด้านฝั่งขวาเป็นป่าโปร่ง เหมาะแก่การพักผ่อน จากน้ำตกตะคร้อมีทางเดินเท้าต่อไปอีกประมาณ
2 กิโลเมตร จะถึง น้ำตกสลัดได เป็นน้ำตกที่มีความสวยงาม หากจะเดินทางเข้าไปชมน้ำตกสลัดไดควรติดต่อขอเจ้าหน้าที่นำทางจาก หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ 10 ที่ตั้งอยู่บริเวณน้ำตกตะคร้อ การเดินทาง จากตัวเมืองปราจีนบุรีไปตามทางถนนปราจีนบุรี-ประจันตะคาม เส้นทางหลวงหมายเลข 3452 ระยะทางประมาณ 16 กิโลเมตร
ให้เลี้ยวขวาไปตามทางหลวงหมายเลข 33 จนถึงสี่แยกประจันตะคาม แล้วเลี้ยวซ้ายไปตามถนน รพช. หรือจะใช้เส้นทางสี่แยกเนินหอมแล้วเลี้ยวขวาไปตามทางหลวงหมายเลข 33 จนถึงสี่แยกประจันตะคาม ให้เลี้ยวซ้ายไปตามถนน รพช. ประมาณ 16 กิโลเมตร และเดินเท้าต่อไปอีกประมาณ 500 เมตร จนถึงตัวน้ำตกตะคร้อ
อำเภอศรีมโหสถ
ต้นโพธิ์ศรีมหาโพธิ์ อยู่ในเขตวัดต้นโพธิ์ศรีมหาโพธิ ภายในวัดมีต้นโพธิ์ขนาดใหญ่ เก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย สันนิษฐานว่าเป็นหน่อจากต้นพระศรีมหาโพธิ ตรัสรู้จากพุทธคยา ประเทศอินเดีย มีอายุกว่า 2,000 ปี ซึ่งนำเข้ามาปลูกเป็นต้นแรก ลำต้นวัดโดยรอบประมาณ 20 เมตร สูงประมาณ 30 เมตร มีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 25 เมตร ตามตำนานกล่าวว่า พระเจ้าทวานัมปะยะดิษฐ์ เจ้าครองเมืองศรีมโหสถในสมัยขอมเรืองอำนาจทรงเลื่อมใสในพุทธศาสนา จึงได้ส่งคณะฑูตเดินทางไปขอกิ่งต้นโพธิ์ที่พระพุทธเจ้าประทับเมื่อคราวตรัสรู้ จากเจ้าผู้ครองนครปาตุลีบุตร ประเทศอินเดีย แล้วนำกิ่งโพธิ์นั้นมาปลูกที่วัดต้นโพธิ์ศรีมหาโพธิ ถือว่าเป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดปราจีนบุรี
ในวันวิสาขบูชาจะมีงานนมัสการต้นพระศรีมหาโพธิ์ การเดินทาง จากตัวเมืองปราจีนบุรี ใช้เส้นทางสายปราจีนบุรี-อำเภอพนมสารคาม ทางหลวงหมายเลข 319 ระยะทางประมาณ 32 กิโลเมตร แล้วแยกซ้ายเข้าไปอีกประมาณ 1 กิโลเมตรก็จะถึงวัดแห่งนี้
กลุ่มโบราณสถานสระมรกต ตั้งอยู่ที่วัดสระมรกต ตำบลโคกไทย เป็นกลุ่มโบราณสถานทางพุทธศาสนาขนาดใหญ่ ที่สร้างซ้อนทับกันหลายสมัย เริ่มตั้งแต่ก่อนพุทธศตวรรษที่ 11 เป็นต้นมาจนถึงพุทธศตวรรษที่ 18 ประกอบด้วยสิ่งก่อสร้างศิลาแลง และอิฐ ส่วนใหญ่คงเหลือเฉพาะรากฐานอาคารเท่านั้น ระหว่างการขุดแต่งได้ค้นพบรอยพระพุทธบาทคู่สลักอยู่บนศิลาแลง ที่ฝ่าพระบาทสลักรูปธรรมจักรนูนทั้งสองข้าง และยังมีการสลักรูปกากบาท โดยที่ตรงกลางมีหลุมสำหรับใช้ปักเสา สันนิษฐานว่ามีไว้เพื่อปักฉัตร หรือร่ม รอยพระพุทธบาทคู่นี้คาดว่าสร้าง
ขึ้นครั้งแรกสมัยทวารวดีถึงสมัยลพบุรี นับเป็นรอยพระพุทธบาทที่ใหญ่ และเก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย ใกล้กันมีบ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งพบพระพุทธรูป และโบราณวัตถุเป็นจำนวนมาก
นอกจากนั้นยังมี สระมรกต เป็นสระน้ำรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีขนาดกว้างประมาณ 115 เมตร ยาว 214 เมตร ลึก 3.50 เมตร มีพื้นที่ประมาณ 25 ไร่ สันนิษฐานว่าขุดขึ้นมาเพื่อใช้เป็นแหล่งน้ำ และได้นำศิลาแลงไปใช้เป็นสถาปัตยกรรม นอกจากสระมรกตแล้วยังมี สระบัวหล้า และ ศูนย์นิทรรศการให้ความรู้เกี่ยวกับโบราณสถานเมืองศรีมโหสถ การเดินทาง จากตัวเมืองปราจีนบุรี ใช้เส้นทางหมายเลข 319 สายปราจีนบุรี-อำเภอพนมมหาสารคาม ระยะทางประมาณ 23 กิโลเมตร แล้วเลี้ยวซ้ายไปอีกประมาณ 500 เมตร ก็จะถึงกลุ่มโบราณสถานแห่งนี้
โบราณสถานเมืองศรีมโหสถ ตั้งอยู่ที่บ้านโคกวัด ตำบลโคกปีบ เป็นเมืองโบราณสมัยทวารวดีขนาดใหญ่ มีลักษณะเป็นรูปไข่ หรือสี่เหลี่ยมผืนผ้ามุมถนน มีเนื้อที่ประมาณ 700 ไร่ ลักษณะของเมืองมีคูเมือง และคันดินกำแพงเมืองล้อมรอบคูน้ำ ภายในเมืองมีโบราณสถาน เนินดิน สระน้ำ บ่อน้ำ กระจัดกระจายอยู่ทั่วไปกว่า 100 แห่ง สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในสมัยทวารวดี หลักฐานส่วนใหญ่ที่พบมักจะเกี่ยวเนื่องกับศาสนาพราหมณ์ หรือฮินดู เช่น เทวาลัย เทวรูป ศิวลึงค์ โบราณสถานที่สำคัญในเมืองศรีมโหสถประกอบด้วย กลุ่มโบราณสถานกลางเมือง อายุราวพุทธศตวรรษที่ 18 เป็นหมู่เทวาลัย ฐานก่อด้วยศิลาแลง ด้านบนก่อด้วยอิฐ ด้านหลังมีบ่อน้ำก่อด้วยศิลาแลง โบราณวัตถุที่ขุดพบ ได้แก่ เทวรูปต่าง ๆ และเศษเครื่องปั้นดินเผา สมัยลพบุรี สุโขทัย อยุธยา และรัตนโกสินทร์ ภูเขาทอง เป็นเจดีย์รูปกลม ลักษณะเหมือนโอคว่ำ สมัยทวารวดี โบราณสถานหมายเลขที่ 25 เป็นเทวลัย รากฐานอาคารเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ก่อด้วยศิลาแลง อายุราวพุทธศตวรรษที่ 11-12 โบราณสถานสระแก้ว เป็นโบราณสถานที่เป็นสระน้ำโบราณ สระน้ำที่ขุดลงไปในชั้นของศิลาแลงธรรมชาติ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้นอกเมืองศรีมโหสถ ตัวสระเป็นรูปสี่เหลี่ยมจตุรัส มีทางลงทำเป็นขั้นบันได ผนังขอบสระทุกด้านมีการแกะสลักภาพนูนต่ำ ได้แก่ รูปช้าง สิงห์ หมู กินรี งูพันเสา สัตว์เหล่านี้เป็นสัตว์ชั้นสูง สันนิษฐานว่าเป็นสระน้ำศักดิ์สิทธิ์ที่ใช้ประกอบพิธีทางศาสนา อายุราวพุทธศตวรรษ ที่ 10-13 การเดินทาง จากตัวเมืองปราจีนบุรี ไปตามทางหลวงหมายเลข 319 ระยะทางประมาณ 20 กิโลเมตร เลี้ยวซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข 3070 อีกประมาณ 1 กิโลเมตร เมืองโบราณจะอยู่ทางด้านขวามือ
อำเภอศรีมหาโพธิ
อนุสาวรีย์ลายฝีพระหัตถ์ ตั้งอยู่ที่ตำบลหนองโพรง อนุสาวรีย์ลายฝีพระหัตถ์นี้เป็นลายพระหัตถ์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งได้เสด็จประพาสปราจีนบุรี เมื่อปี พ.ศ. 2451 ทรงจารึกไว้บนแผ่นศิลาแลง ซึ่งเป็นซากโบราณวัตถุสมัยลพบุรี อายุราวพุทธศตวรรษที่ 12-13 การเดินทาง อนุสาวรีย์ฯ อยู่เลยจากที่ว่าการอำเภอศรีมหาโพธิไปทางบ้านโคกขวาง ประมาณ 1.5 กิโลเมตร โดยอยู่เยื้องทางเข้าหลุมเมือง
หลุมเมือง มีลักษณะเป็นหลุมขนาดต่าง ๆ ขุดเจาะลึกลงไปในพื้นศิลาแลง ไม่ทราบว่าขุดขึ้นในสมัยใด พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จประพาสเมื่อวันที่ 18 ธันวาคม พ.ศ. 2451 มีพระราชสันนิษฐานว่า
เป็นหลุมสำหรับโขลกปูนที่จะปั้นลวดลายเครื่องประดับปรางค์ปราสาท มีหลุมทั้งหมดประมาณ 48 หลุม แต่คำบอกเล่าของคนรุ่นเก่ากล่าวว่าเป็นหลุมสำหรับเล่นกีฬาพื้นบ้าน เรียกว่า การเล่นหลุมเมือง
เทวสถานพานหิน ตั้งอยู่ที่บ้านโคกขวาง ตำบลหนองโพรง เป็นโบราณสถาน ที่ก่อด้วยศิลาแลงรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสขนาดใหญ่ กว้างด้านละ 16 เมตร สูง 3.5 เมตร มีมุขยืนออกไปทั้งสี่ด้าน สันนิษฐานว่าประดิษฐานเทวรูปพระนารายณ์ มีอายุในราวพุทธศตวรรษที่ 12-13 ในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 1 แห่งเจนละ ตรงกลางของซากเทวาลัยมีฐานของเทวรูปซึ่งแต่เดิมตะแคงอยู่ลักษณะคล้ายพาน จึงเรียกว่า พานหิน นอกจากนี้ยังพบศิลาแลงทรงกลม สกัดเป็นรูปฐานเชิง การเดินทาง เทวสถานพานหินอยู่เลยจากที่ว่าการอำเภอศรีมหาโพธิไปทางบ้านโคกขวางประมาณ 2 กิโลเมตร แล้วแยกขวาไปอีกประมาณ 1 กิโลเมตร
อำเภอกบินทร์บุรี
นกเป็ดน้ำหนองปลาแขยง อยู่ริมทางหลวงหมายเลข 33 ระหว่างช่วงอำเภอประจันตคาม-กบินทร์บุรี บริเวณกิโลเมตรที่ 206-207 ทางซ้ายมือจะมีหนองน้ำขนาดใหญ่ มีเนื้อที่ประมาณ 400 ไร่ ในระหว่างเดือนมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคมของทุกปี จะมีนกเป็ดน้ำมาอาศัยเป็นจำนวนมากนับพันตัว
อำเภอนาดี
อุทยานแห่งชาติทับลาน ครอบคลุมพื้นที่ของตำบลบุพราหมณ์ ในเขตอำเภอนาดี จังหวัดปราจีนบุรี, อำเภอปักธงชัย อำเภอวังน้ำเขียว อำเภอครบุรี อำเภอเสิงสาง จังหวัดนครราชสีมา และอำเภอปะคำ จังหวัดบุรีรัมย์ มีพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 2,240 ตารางกิโลเมตร หรือ 1,400,000 ไร่ ประกาศเป็นอุทยานฯ เมื่อวันที่ 23 ธันวาคม 2524 ภายในอุทยานฯ มีสถานที่น่าสนใจ ได้แก่
ป่าลาน และสวนพักผ่อน อยู่บริเวณที่ทำการอุทยานฯ ป่าลาน เป็นป่าลานที่ขึ้นเองตามธรรมชาติแห่งสุดท้ายของประเทศไทย เป็นพันธุ์ไม้ดึกดำบรรพ์ตระกูลปาล์มที่หายาก จะออกดอกเมื่อต้นมีอายุ 20 ปีขึ้นไป ช่วงฤดูออกดอกในราวเดือนเมษายนถึงเดือนมิถุนายน ดอกมีสีเหลืองสดสวยงามมาก หลังออกดอกแล้วต้นลานนั้นจะตายไป นอกจากดงลานแล้ว ภายในพื้นที่อุทยานฯ ยังปกคลุมด้วยป่าเต็งรัง และป่าดงดิบที่อุดมสมบูรณ์ด้วยพันธุ์ไม้นานาชนิด เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่า และนกชนิดต่าง ๆ สวนพักผ่อน อยู่ติดกับที่ทำการอุทยานฯ พื้นที่ประมาณ 20 ไร่ ประกอบด้วยต้นลาน และพันธุ์ไม้นานาชนิด ภายในร่มรื่น มีซุ้มสำหรับนั่งพักผ่อน กลางสวนมีสระน้ำขนาดใหญ่
น้ำตกเหวนก กก อยู่ห่างจากบ้านทับลานประมาณ 7 กิโลเมตร เดินเท้าอีกประมาณ 1 กิโลเมตร จึงจะถึงตัวน้ำตก เป็นน้ำตกที่สวยงาม มีนน้ำไหลเฉพาะในช่วงฤดูฝนเท่านั้น
อ่างเก็บน้ำทับลาน อยู่ห่างจากบ้านทับลานประมาณ 1 กิโลเมตร เป็นอ่างเก็บน้ำที่สวยงามล้อมรอบไปด้วยภูเขา อากาศเย็นสบายเหมาะแก่การพักผ่อน
น้ำตกห้วยใหญ่ อยู่ทางทิศตะวันตกของอุทยานฯ เป็นน้ำตกขนาดใหญ่ที่มีความสวยงาม มีความสูง ประมาณ 50 เมตร กว้าง 30 เมตร การเดินทาง แยกจากทางหลวงหมายเลข 304 ตรงหลักกิโลเมตรที่ 79 เข้าไปอีก 6 กิโลเมตร อยู่ในเขตอำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา ในหน้าแล้งนำรถยนต์เข้าได้เกือบถึงตัวน้ำตก
อุทยานฯ ยังไม่มีบ้านพักบริการแก่นักท่องเที่ยว หากนักท่องเที่ยวต้องการเข้าพักแรมจะต้องนำเต็นท์ไปเอง โดยเสียค่าพื้นที่คนละ 10 บาท/คืน ติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ อุยานแห่งชาติทับลาน ตู้ ปณ. 37 ปท. อำเภอกบินทร์บุรี จังหวัดปราจีนบุรี 25116 หรือที่กองอุทยานแห่งชาติ กรมป่าไม้ บางเขน กรุงเทพฯ โทร. 561-4292 ต่อ 724-5, 579-5734, 579-7223
การเดินทาง จากอำเภอกบินทร์บุรีใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 304 สายอำเภอกบินทร์-จังหวัดนครราชสีมา ซึ่งตั้งอยู่ริมทางหลวง ห่างจากจังหวัดปราจีนบุรี ประมาณ 90 กิโลเมตร และห่างจากจังหวัดนครราชสีมา ประมาณ 107 กิโลเมตร ระยะทางประมาณ 32 กิโลเมตร ก็จะถึงที่ทำการอุทยานฯ
การล่องแก่งหินเพิง
แก่งหินเพิง เป็นแก่งหินขนาดใหญ่ที่สวยงามอยู่ในลำน้ำใสใหญ่ อยู่ในเขตความรับผิดชอบของอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ 9 อำเภอนาดี เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงที่เหมาะแก่การล่องเรือยางที่ท้าทาย และสนุกสนาน ในช่วงฤดูฝนราวเดือนกรกฎาคม-พฤศจิกายน เป็นช่วงที่มีปริมาณน้ำหลาก ล้นแก่ง และไหลลดหลั่นเป็นชั้น ๆ เหมาะสำหรับการล่องแก่งหินเพิง หากพ้นช่วงฤดูฝนไปแล้วแก่งหินเพิงนี้จะกลายเป็นลานโขดหินกว้างใหญ่ การล่องแก่งหินเพิงจะผ่านแก่งต่าง ๆ ได้แก่ แก่งหินเพิง แก่งวังหนามล้อม แก่งวังบอน แก่งลูกเสือ แก่งวังไทร แก่งงูเห่า ใช้เวลาระยะในการล่องแก่งประมาณ 45 นาที นักท่องเที่ยวสามารถติดต่อบริษัทนำเที่ยวที่จัดกิจกรรมในการล่องแก่งหินเพิง และสามารถพักค้างแรมแบบแค้มปิ้ง หรือรีสอร์ทในเขตอำเภอนาดีได้ การเดินทาง ใช้เส้นทางสายอำเภอกบินทร์บุรี-จังหวัดนครราชสีมา เส้นทางหลวงหมายเลข 304 จากปากทางกิโลเมตรที่ 11 เข้าไปประมาณ 25 กิโลเมตร แล้วจอดรถไว้ที่หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติ เขาใหญ่ หน่วยความรับผิดชอบที่ 9 และต้องเดินเท้าเข้าไปอีกประมาณ 45 นาที ก็จะถึงแก่งหินเพิง
การเดินป่า มีเส้นทางสำหรับศึกษาเส้นทางธรรมชาติหลายเส้นทางที่จัดโดยบริษัททัวร์ ได้แก่
อุทยานแห่งชาติทับลาน ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ครอบคลุมของอำเภอนาดี จังหวัดปราจีนบุรี, อำเภอวังน้ำเขียว อำเภอปักธงชัย อำเภอครบุรี อำเภอเสิงสาง จังหวัดนครราชสีมา, อำเภอปะคำ จังหวัดบุรีรัมย์ มีเส้นทางเดินป่าหลายเส้นทางได้แก่ เส้นน้ำตกเหวนก กก น้ำตกห้วยใหญ่ ทุ่งตู้รถไฟ เขื่อนลำปลายมาศ เป็นต้น ติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ อุทยานแห่งชาติ ทับลาน ตู้ ปณ. 37 ปท. อำเภอกบินทร์บุรี จังหวัดปราจีนบุรี 25116
เส้นทางเขาสมอปูน อยู่ในเขตอำเภอเมือง และอำเภอประจันตคาม ระยะทางประมาณ 30 กิโลเมตร ใช้เวลา 3-4 วัน สามารถเลือกขึ้น และลงเฉพาะส่วนได้หลายจุดได้แก่ หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติ เขาใหญ่ หน่วยความรับผิดชอบ ที่ 12 (ขญ. 12 (เนินหอม)), หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติ เขาใหญ่ หน่วยความรับผิดชอบ ที่ 11 (ขญ. 11 (คลองเพกา)), หน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติ เขาใหญ่ หน่วยความรับผิดชอบ ที่ 10 (ขญ. 10 (ประจันตคาม)) หรือจะเดินตามเส้นทางไปบรรจบกับเส้นทางขึ้นเขาเขียวก็ได้ จุดเด่นได้แก่ จุดชมวิวทิวทัศน์ทุ่งหน้าผา ทุ่งพรหมจรรย์ ลานสุริยัน ทุ่งหินประตูเมือง ทุ่งเฟิร์น และทุ่งดอกไม้ป่า ตลอดจนน้ำตกต่าง ๆ ที่อยู่ในเส้นทางได้แก่ น้ำตกหินตาด น้ำตกบังเอิญ น้ำตกเหวอีอ่ำ เป็นต้น
เส้นทางน้ำตกส้มป่อย ตลาดหินยาว ทุ่งงูเหลือม เริ่มต้นเดินทางจากนน้ำตกส้มป่อย ในพื้นที่ตำบลบุฝ้าย อำเภอประจันตคาม ไปยังน้ำตกไทรคู่ น้ำตกแก่งงกฤษณา ตลาดหินยาว ทุ่งนาปรัง และทุ่งงูเหลือม ระยะทางประมาณ 10 กิโลเมตร ใช้เวลา 2-3 วัน หากกลับทางเดิม หรืออาจเลือกเดินทะลุไปยังทุ่งหินเหล็กไฟ สู่น้ำตกเหวอีอ่ำ ระยะทางประมาณ 15 กิโลเมตร ใช้เวลา 3 วัน
เส้นทางน้ำตกตะคร้อ-น้ำตกเหวจั๊กจั่น เป็นเส้นทางสั้น ๆ จากบริเวณหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติ เขาใหญ่ หน่วยความรับผิดชอบ ที่ 10 (ขญ. 10 (ประจันตคาม)) ไปยังน้ำตกตะคร้อ ข้ามสะพานแขวนเดินทางสู่น้ำตกสลัดได และไปสิ้นสุดการเดินทางที่น้ำตกเหวจั๊กจั่น ระยะทางประมาณ 6 กิโลเมตร ใช้เวลา 2 วัน 1 คืน
เส้นทางจากหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติ เขาใหญ่ หน่วยความรับผิดชอบที่ 10 (ขญ. 10 (ประจันตคาม-น้ำตกวังสบู่)) เริ่มเดินทางจากหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติ เขาใหญ่ หน่วยความรับผิดชอบ ที่10 (ขญ. 10 ประจันตคาม) ตามเส้นทางขึ้นสู่เนินเขาดินแดงผ่านคลองตะเคียนโพรง ไปยังน้ำตกวังสบู่ และในวันขากลับอาจแวะชมน้ำตกเหวตะขอนดำด้วย ระยะทางประมาณ 12 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทาง 2 วัน
เส้นทางน้ำตกตะคร้อ-น้ำตกวังเหว-ใสใหญ่ เริ่มจากหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ หน่วยความรับผิดชอบ ที่ 10 (ขญ. 10 (ประจันตคาม)) ตามเส้นทางตัดขึ้นทางด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือของอุทยานแห่งชาติ เขาใหญ่ ถึงน้ำตกวังเหวที่มีความสวยงาม ชมมีรอยเท้าไดโนเสาร์ และขากลับจะเดินทางลงใต้มายังแก่งหินเพิง
บริเวณหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติ เขาใหญ่ ที่ 9 (ขญ. 9 (ใสใหญ่)) ด้านอำเภอนาดี จังหวัดปราจีนบุรี ระยะทางประมาณ 25 กิโลเมตร ใช้เวลา 3-4 วัน โดยติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ บริษัท ปราจีนทัวร์ริสต์ เซ็นเตอร์ จำกัด โทร. 200731-2
งานเทศกาล และงานประเพณี
งานมาฆปูรมีศรีปราจีน จัดตรงกับวันมาฆบูชาเป็นประจำทุกปี ณ วัดสระมรกต อำเภอศรีมโหสถ ในงานมีกิจกรรมการปฏิบัติธรรมของพระภิกษุ และประชาชนทั่วไป ตลอดทั้งการนมัสการ และเวียนเทียนรอบรอยพระพุทธบาทคู่ใหญ่ และเก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย
งานแห่บั้งไฟ จัดตรงกับวันวิสาขบูชาของทุกปี ที่วัดมหาโพธิ์ อำเภอศรีมโหสถ มีการจุดบั้งไฟขึ้นสูง การประกวดลำเซิ้งของขบวนแห่บั้งไฟ ตลอดจนการแสดงมหรสพสมโภช
งานวันเกษตร และของดีเมืองปราจีน จัดขึ้นราวเดือนพฤษภาคม-มิถุนายนของทุกปี ที่บริเวณลานหน้าศาลากลางจังหวัด ในงานมีตลาดนัดผลไม้ และผลิตภัณฑ์การเกษตร การประกวดพืชผักผลไม้ การแข่งขัน และการสาธิตการเกษตร การแสดงนิทรรศการของหน่วยงานต่าง ๆ การประกวดขบวนแห่รถยนต์การเกษตร และมหรสพสมโภช
งานแข่งเรือยาวประเพณี จัดช่วงสัปดาห์ที่สองของเดือนกันยายนของทุกปี ที่แม่น้ำบางปะกง หน้าที่ว่าการอำเภอเมือง มีทั้งประเภทเรือยาว และเรือพื้นบ้าน เพื่อชิงถ้วยพระราชทานของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ มีขบวนเรือพาเหรดอัญเชิญถ้วยพระราชทานอันสวยงาม
งานลอยกระทง จัดในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 ของทุกปี ที่บริเวณริมเขื่อนฝั่งหอประชุมอำเภอเมือง ในงานมีการประกวดนางนพมาศ ประกวดขบวนแห่กระทง การแสดงของนักเรียน ตลอดจนมีมหรสพต่าง ๆ สมโภชตลอดงาน
สินค้าพื้นเมือง และของที่ระลึก
ไม้กวาดดอกหญ้า แหล่งผลิตอยู่ที่ตำบลประจันตคาม และตำบลโพธิ์งาม อำเภอประจันตคาม
หัตถกรรมจักสานจากไม้ไผ่ แหล่งผลิตอยู่ที่ตำบลประจันตคาม และตำบลโพธิ์งาม อำเภอประจันตคาม ส่วนแหล่งขายจะอยู่ก่อนถึงอำเภอประจันตคาม ประมาณ 4 กิโลเมตร
เฟอร์นิเจอร์ไม้ไผ่ แหล่งผลิตอยู่ที่บ้านโง้ง และบ้านงามโพธิ์ อำเภอประจันตคาม ทำเป็นโต๊ะ เก้าอี้ ชุดรับแขกสนาม ชั้นวางของ ฯลฯ มีจำหน่ายตามริมทางที่แหล่งผลิต (ทางไปอำเภอพนมสารคาม)
เสื่อกก มีการผลิตทั่วไปในอำเภอบ้านสร้าง โดยเฉพาะที่ตำบลบางปลาร้า มีการผลิตกันอย่างกว้างขวางทั้งตำบล ทำจากกกกระจูด กกสามเหลี่ยม และกกลังกา ส่วนใหญ่จะทำเป็นผืนสำหรับใช้ปูนอน เสื่อพับ และกระเป่า มีทั้งเสื่อกกธรรมดาไม่ย้อมสี และชนิดย้อมสี หาซื้อได้ตามร้านค้าทั่วไปที่อำเภอบ้านสร้าง จังหวัดปราจีนบุรี
ผลไม้ และผลผลิตการเกษตร เป็นสิ่งที่ทำชื่อเสียงให้กับจังหวัด เพราะเป็นที่ยอมรับกันทั่วไปว่ามีคุณภาพดี อาทิ ทุเรียน เงาะ ส้มโอ กระท้อน มังคุด มะปราง มะไฟ ลองกอง รวมทั้งหน่อไม้ไผ่ตง มีแหล่งจำหน่ายที่ ตลาดผลไม้สามแยกหนองชะอม และที่บ้านหนองจวง ตำบลดงขี้เหล็ก ตำบลบ้านพระ (ทางเข้าวัดหนองจวง) เขตอำเภอเมืองปราจีนบุรี
ศูนย์จำหน่ายผลิตภัณฑ์ไม้ไผ่ อยู่ห่างจากศาลสมเด็จพระนเรศวรไปประมาณ 3 กิโลเมตร ทางไปอรัญประเทศ มีเฟอร์นิเจอร์ทำจากไม้ไผ่นานาชนิดจำหน่ายอยู่สองข้าง รวมถึงผลิตภัณฑ์อื่น ๆ เช่น ไม้กวาด เสื่อ เครื่องจักสาน
สถานที่พัก (รหัสทางไกล 037)
อำเภอเมือง
เขาใหญ่แกรนด์วิว ธานี รีสอร์ท 74/2 ถนนปราจีน-เขาใหญ่ โทร. 279-410-13 กรุงเทพฯ โทร. 636-3600 จำนวน 80 ห้อง ราคา 1,800-2,000 บาท
คิงส์โฮเต็ล 65/7-8 ฉ. ถนนราษฎร์ดำริ โทร. 211188-9 จำนวน 56 ห้อง ราคา 150-340 บาท
ทรัพย์ไพลิน 1/1 ถนนเทศบาล โทร. 213601 จำนวน 45 ห้อง ราคา 500-1,000 บาท
บางปะกง 1/41-43 ซอยโรมันอุทิศ โทร. 211363 จำนวน 70 ห้อง ราคา 120-400 บาท
ปราจีนบุรี 21 ฉ. ถนนราษฎร์ดำริ โทร. 211142 จำนวน 17 ห้อง ราคา 90-130 บาท
พัฒธา 55 หมู่ 1 ซอยอุดมสุข โทร. 211876, 213421 จำนวน 42 ห้อง ราคา 450-1,000 บาท
โรส 12/30-31 ก. ถนนเทศบาลดำริ โทร. 211025, 213795 จำนวน 50 ห้อง ราคา 200-800 บาท
สมัยเจริญ 6-10 ซอย 3 ถนนหน้าเมือง โทร. 211091 จำนวน 8 ห้อง ราคา 40 บาท
สุขสมใจ 28/1 ฉ. ถนนประชาราษฎร์ โทร. 211012 จำนวน 39 ห้อง ราคา 200-400 บาท
อำเภอประจันตคาม
เฟื่องฟ้า บังกะโล 35 หมู่ 3 ตำบลประจันตคาม โทร. 291480 จำนวน 27 ห้อง ราคา 250-400 บาท
อำเภอศรีมหาโพธิ
ทวาราวดี รีสอร์ท 77 ตำบลท่าตูม โทร. 208444-70 จำนวน 182 ห้อง ราคา 2,600-35,000 บาท
ไผ่อินท์ 201 หมู่ 10 ตำบลหนองโพรง โทร. 209193 จำนวน 20 ห้อง ราคา 260-400 บาท
อำเภอกบินทร์บุรี
กบินทร์อินเตอร์ 100 หมู่ 2 ตำบลเมืองเก่า จำนวน 21 ห้อง ราคา 250-1,200 บาท
กบินทร์โฮเต็ล 63/1-9 หมู่ 16 ตำบลเมืองเก่า โทร. 281030 จำนวน 45 ห้อง ราคา 150-400 บาท
บ้านผางาม รีสอร์ท 532/3-5 หมู่ 1 ถนนกบินทร์บุรี-โคราช (สาย 304) กิโลเมตรที่ 12 ตำบลหนองกี่ โทร. 204455-7, 204536-8 กรุงเทพฯ โทร. 435-6923, 424-3476, 433-4884 จำนวน 166 ห้อง ราคา 250-3,000 บาท (มีกิจกรรมโรยตัวจากหน้าผา, ล่องแก่งหินเพิง, ขี่จักรยานเสือภูเขา และเดินป่า)
พรหมเจริญ 13 ในเขตเทศบาล โทร. 281375 จำนวน 55 ห้อง ราคา 180-400 บาท
ศรีกบินทร์ 128 หมู่ 8 ตำบลเมืองเก่า โทร. 281375 จำนวน 55 ห้อง ราคา 180-400 บาท
ศิริมงคล 79 ในเขตเทศบาล โทร. 281095 จำนวน 59 ห้อง ราคา 100-400 บาท
อำเภอนาดี
สวนศักดิ์สุภา รีสอร์ท 28 หมู่ 4 ตำบลสะพานหิน โทร. 282035, (01) 454-0076 มีบ้านพัก จำนวน 10 หลัง ราคา 500-2,500 บาท (มีกิจกรรมล่องแก่งหินเพิง)
ร้านอาหาร (รหัสทางไกล 037)
อำเภอเมือง
ครัวครูชอบ 19 หมู่ 6 ตำบลรอบเมือง ถนนปราจีน-บ้านสร้าง
คิดถึง ตรงข้ามโรงเรียนปราจีนราษฎร์บำรุง โทร. 212669
ครัวรัฐยา 106/8 ถนนแก้วพิจิตร ตำบลหน้าเมือง โทร. 212734
เจ้าพระยา ถนนสุวินทวงศ์ ข้างชลประทาน
จุ้ยฮวง 23-24 ถนนหน้าเมือง โทร. 211287
ดู๋ ดี๋ อาหารเวียดนาม ริมแม่น้ำปราจีนบุรี ซอย 4 ถนนหน้าเมือง โทร. 211404
ตะโกราย 517/34 ถนนราษฎร์ดำริ โทร. 213214
ใต้ฟ้า ถนนราษฎร์ดำริ ใกล้สี่แยกไฟแดง โทร. 211086
ทิพย์มธุรส 254 หมู่ 10 ตำบลดงพระราม
น้องนก ถนนสุวรรณศร ตรงข้ามปั๊ม ปตท. หนองชะอม
นูนู 1/50 ถนนปราจีนตคาม ตำบลหน้าเมือง
ปลายเขื่อน อ่างเก็บน้ำจักรพงษ์ เขาอีโต้ โทร. (01) 446-5541
เป็ดย่างพรชัย 134/1-2 ถนนเทศบาลดำริ โทร. 212299
พรชัย 134/1-2 ถนนเทศบาลดำริ
พิมายการ์เด้นโฮม 157 หมู่ 9 ตำบลดงขี้เหล็ก ถนนสุวรรณศร โทร. (01) 942-9373
มังกรทอง 2-4 ถนนปราจีนตคาม โทร. 211246
มธุรสริมน้ำ 85 ถนนปราจีนอนุสรณ์ เชิงสะพานหน้าศาลากลาง โทร. 213848
มธุรสริมสวน 254 หมู่ 10 ตำบลดงพระราม เยื้องโรงพยาบาลจักรพงษ์ โทร. 212398
ระเบียงนา 19 หมู่ 1 ตำบลรอบเมือง กิโลเมตร ที่ 154 ถนนสุวินทวงศ์ โทร. (01) 239--3818
แสนสว่างใจ 530 ถนนราษฎร์ดำริ ข้างปั๊มเชลล์ โทร. 211230
แสนโอชา 45/29-30 ถนนหน้าเมือง ตรงข้ามศาลหลักเมือง โทร. 211541
หลักเมืองข้าวมันไก่ 45/31 ถนนหน้าเมือง ตรงข้ามศาลหลักเมือง โทร. 221044
อำเภอบ้านสร้าง
สมาคมบ้านสร้าง 22/3 หมู่ 4 ตำบลบ้านสร้าง โทร. 271129
อำเภอประจันตคาม
เฟื่องฟ้า 35 หมุ่ 3 ถนนสุวรรณศร ตำบลประจันตคาม โทร. 291480
ประสิทธิ์โภชนา 41/1 หมู่ 2 ตำบลประจันตคาม โทร. 291740
อำเภอศรีมหาโพธิ
ก๋วยเตี๋ยวปลา 245 หมู่ 10 ตรงข้ามปั๊มน้ำมัน ป.ต.ท. โทร. 208215
สวนต่อเขต 99 หมู่ 8 ถนนศรีมหาโพธิ-ประจันตคาม โทร. 206301-2, 279321
อารียา บ้านท่าประชุม ถนนศรีมหาโพธิ-ประจันตคาม โทร. 279139
อำเภอกบินทร์บุรี
ประสพโชค 5 หมู่ 16 ถนนนครราชสีมา-ฉะเชิงเทรา ตำบลเมืองเก่า โทร. 281141
ปาล์มสวีทโฮม 520 หมู่ 8 สี่แยกสามทหาร ถนนสุวรรณศร ตำบลเมืองเก่า โทร. 203206-7, 282117
อำเภอนาดี
ครัวใบเฟิร์น 398 หมู่ 2 ถนนนครราชสีมา-ฉะเชิงเทรา ตำบลทุ่งโพธิ์
ป้าจำปี 110 หมู่ 1 บ้านหินดาด ตำบลบุพราหม เส้นทางสายกบินทร์-นครราชสีมา โทร. (01) 320-0271
ศิรินันทร์ 173 หมู่ 2 ตำบลทุ่งโพธิ์ โทร. 289084
การล่องแก่งหินเพิงสามารถติดต่อบริษัทตัวแทนในการล่องแก่ง ได้แก่
จังหวัดปราจีนบุรี
แก่งหินเพิง แค้มปิ้ง ตำบลสะพานหิน อำเภอนาดี โทร. 405608, 4056111, (01) 315-5071, (01) 663-2777
แค้มปิ้งไซด์ เซ็นเตอร์ จรัญสนิทวงศ์ 79 บางพลัด โทร. 433-2760, 435-3907
ชมรมคนพายเรือ ตำบลสะพานหิน อำเภอนาดี โทร. (01) 304-6849
ทนงค์ เติบไธสง 133 หมู่ 6 ตำบลสำพันตา อำเภอนาดี โทร. (01) 459-9066, (01) 653-9635, (01) 851-8503
บ้านผางาม รีสอร์ท 532/3-5 หมู่ 1 ถนนกบินทร์บุรี-โคราช (สาย 304) กิโลเมตรที่ 12 ตำบลหนองกกี่ โทร. 204455-7, 204536-8 กรุงเทพฯ โทร. 435-6923, 424-3476, 433-4884
บริษัท เนเจอร์ แทรเวลเลอร์ กรุงเทพฯ โทร. 375-2062, 377-5370-2
บริษัท ฟูจิ ทัวร์ (01) 309-4983, (01) 667-5782, (01) 665-5772 กรุงเทพฯ โทร. 518-0240, 918-6067, 918-9804, 918-9974
บ้านวังตะพาบ รีสอร์ท 44 หมู่ 2 ตำบลสะพานหิน อำเภอนาดี โทร. 281315, (01) 946-9133
สวนศักดิ์สุภา รีสอร์ท 28 หมู่ 4 ตำบลสะพานหิน โทร. 282035, (01) 454-0076
สวนวนารมย์ 316 สุขุมวิท 14 คลองเตย โทร. 229-4794, (01) 489-6215
เหนือฝ่ายแคมป์ 215 หมู่ 1 ตำบลสำพันตา อำเภอนาดี โทร. 286005
จังหวัดนครนายก
แคนู เอ็น. วาย. (สโมสรแคนูสาริกาเดิม) ตรงข้ามโพธิ์แดง รีสอร์ท โทร. (037) 393245, (01) 451-8830
แพ แคนู แค้มป์ 245 หมู่ 1 ตำบลสาริกา อำเภอเมือง จังหวัดนครนายก โทร. (01) 217-2403, (01) 481-9054 กรุงเทพฯ โทร. 931-6048, (01) 302-6151
หมายเลขโทรศัพท์ที่สำคัญ (รหัสทางไกล 037)
ศาลากลางจังหวัดปราจีนบุรี 213420
สำนักงานจังหวัดปราจีนบุรี 211583
สถานีตำรวจภูธรอำเภอเมือง 211058
สถานีตำรวจภูธรอำเภอเมือง 211058, 211135
โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร 211289, 211446, 211522-3
สถานีเดินรถโดยสารประจำทาง 211292
สถานีรถไฟ 211120
ข้อมูลในเอกสารนี้อาจเปลี่ยนแปลงได้
สงวนสิทธิ์ หากนำไปจัดพิมพ์เพื่อการจำหน่าย
จัดทำโดย
งานพัฒนาข่าวสาร
กองบริการท่องเที่ยว
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
สำนักงาน ททท. ภาคกลางเขต 8 (นครนายก)
182/88 ถนนสุวรรณศร ตำบลท่าช้าง
อำเภอเมือง จังหวัดนครนายก 26000
โทร. (037) 312282, 312284 โทรสาร (037) 312286
พื้นที่ความรับผิดชอบ : นครนายก สระแก้ว ปราจีนบุรี ฉะเชิงเทรา
ใช้บริการบริษัทนำเที่ยวที่มีใบอนุญาต
ท่านจะได้รับการคุ้มครองตามกฎหมาย
กันยายน 2542