önceden hazırlanmış bir dizi sorunun sınıfta öğrenciler tarafından cevaplanması, tartışılması ve açıklanması temeline dayalı bir öğretim tekniğidir. Bu teknik , öğrencilerde dese karşı ilgiyi artırır, topluca düşünme alışkanlığı kazandırır, görgü kurallarına uygun dinleme, konuşma ve tartışma becerisini geliştirir. Öğrencilere sorulan sorular öğrenciyi rahatsız etmeli , verilen cevaplar klasik ve kalıplaşmış cevaplar olmamalıdır. Sorulan sorular düşündürücü ve amacına uygun olmalıdır. Öğrencilere yeterli zaman ve eşit fırsatlar verilmelidir. Bu teknik her dersin belirli bölümlerinde uygulanabilir.

Problem çözme tekniği öğrenciyi çözüme yönlendirici olduğundan eğitici gücü çok yüksektir. Öğretmen anlaşılır ve açık problem sormalıdır. Öğrenciler sorulan problemi inceleyerek anlamaya çalışır. verilenleri isteneler arasında bir bağ kurmaya çalışır. İyi anlaşılmayan problemlerin çözümü neredeyse imkansızdır. İyi anlaşılan problem nasıl veya hangi yolla yapılacağı kararlaştırılır. Sonucun yanlış çıkması durumunda tekrar başa dönülerek başka yöntemler denenmesi sağlanır. Problem çözme tekniği düşünme ve yorumlama gücünü artırır. Öğrenciler verilen problemler amacına uygun olmalıdır.

sesli okuma , gözle algılanıp zihinde kavranan sözcük ya da sözcük kümelerinin konuşma organlarının yardımıyla söylenmesidir. Bu tür okumanın tam ve başarılı olabilmesi için yazıdaki anlamın kavranmasına , sesin ton ve vurgu bakımından ayarlamasına ihtiyaç vardır. Okumanın asıl amacı, anlamı kavrama olduğuna göre, sözcük biçimlerinin anlamlarıyla ayrı zamanda kavranması gerekir. Anlam hem kelimenin özel biçimlerini tanımaya, hem de sözün gelişinden faydalanmaya hizmet etmesi bakımından okumanın en önemli öğesidir.

Okuma çeşitleri arasında, özelikle ilk sınıflarda en öğretici nitelik taşıyan sesli okumadır. Sesli okumanın ilk koşulu; kelimeleri kusursuz söylemek, doğal ve standart dile uygun konuşur gibi okumaktır. Konuşur gibi okuma anlamanın doğal bir sonucu sayılır. Sesli okuma tekniği; okumayı öğretir, öğrencilerin okuma seviyesini tanımaya, dinleyenlerde zihin gelişmesinin uyanmasına yardım eder.

Sesiz okuma; ses organlarından her hangi birini hareket ettirmeden, gövde baş hareketi yapmadan, yalnız gözle yapılan okumadır. Sesli okumaya göre daha hızlı bir okuma türüdür.

Sessiz okuma, anlamı çok çabuk kavrama olanağı sağlar. Gelecek açısından çok gerekli olan okuma becerisi ve alışkanlığıdır.sesiz okuma becerisi, tam olarak sesli okumadan sonra kazanılır. İlk öğrenmede sesli okumayla başlayarak ilerleyen yıllarda sesli okuma ve sesiz okumaya eşit zaman ayrılır ve daha sonraki yıllarda sessiz okumaya daha çok zaman ayrılır. Sesiz okuma davranışı sürekli geliştirilerek kısa sürede konuyu anlama çalışılmalıdır. Öğrencilerde sessiz okuma alışkanlık hale getirilerek okul dışında da sürdürülmesi sağlanmalıdır. Öğretmen öğrencilerin ilgisini çekecek dokümanlar vererek , bu davranışın kazanılması sağlanır.

Gösterip yaptırma tekniği daha çok fiziksel becerilerin kazandırılmasında kullanılan bir tekniktir. Öğretmen eylemi adım adım göstermesi, açıklaması , öğrencilerin bunları dikkatle izlemesi ve yapması, yeterli düzeye gelinceye kadar tekrar etmesi şeklindedir. Gösterip yaptırma tekniği öğrenciler için çok kalıcı bir öğretim tekniği olduğu için aktif öğrenmede çok büyük yeri vardır. Bu teknikle % 100 öğrenme sağlanır. Çünkü öğrenciler görerek, duyarak, dokunarak öğrenme sağlandığı için kalıcılık etkisi olur.

Bireylerin eleştirilme endişesi olmadan fikirlerini rahatlıkla ifade ettikleri grup tartışma tekniğidir. Beyin fırtınası, değişik fikirlerin ortaya konulmasını destekler, böylece kısa sürede çok sayıda farklı fikir üretilir. Bu tekniğin uygulanmasında fikirlerin niteliğinden çok, sayıca çokluğu önemlidir.

Gruplar, bu tekniği uygulayarak daha yaratıcı bir şekilde belirli bir konuda hızlı bir süreç içinde çok sayıda fikir üretirler. Fikirler, gruptakilerin bilgilerini, tecrübelerini ve ileri görüşlerini birleştirir bir şekilde toparlanarak listelenir ve ortaya çıkan fikirler listesinden kullanılabilecek olanlar seçilir.

Bütün öneriler kabul edilir ve listelenir,hiçbir öneri eleştirilmez, fikirlerin özgürce açıklanması desteklenir, bütün fikirler ortaya konuncaya kadar önerilerin ortaya konuşu devam eder, fikirlerin sınıflandırılması sağlanır, benzer fikirler fikri oraya atanın kabulü ile gruplandırılır,öneriler, fikri ortaya atanın kabulü ile geliştirilir.

Ders içerisinde öğretmen, öğrencilerin dikkatini ve ilgisi çekmek için çeşitli taktikler uygular. Öğretmen öğrencilerin düşünme yeteneğini geliştirebilmek için, öğrenciyi zihnen rahatsız etmelidir.

1. Öğrencilere bir cevabın neden doğru olduğunu sorma.

2. Bilginin kullanılmasının faydasını sorma

3. Bir fikri farklı bir biçime çevirerek sorma

a) Bir olay, Bir öyküyü vb. Biraz değiştirerek sorma.

b) Bir şeyi bir başka şeyin yerine geçirerek sorma.

c) Bir konuyu eklemeler yaparak,çoğaltarak genişleterek sorma

d) Bir konuyu küçülterek, parçalara bölerek veya bazı bölümlerini iptal ederek sorma.

e) Sıralamaları değiştirerek sorma.

f) Olayları tam tersinden sorma.

4) Öğrencileri dikkatli bir analize yönelten birden fazla doğru cevabı olan sorular sorma.

5) Kavramları, olguları, olayları değerlendirerek karşılaştırmayı gerektiren sorular sorma

6) Sıra dışı ve yaratıcı fikirler gerektiren sorular sorma.

7) Alışılmadık sorular sorma.

Öğrencileri sınıf içerisinde motive etmek için yapılan taktiktir.

1. Sınıf içi tutum veya başarılarından dolayı, “aferin” sözcüyü , hediye ve başarı belgesi vererek ödüllendirilir. Bu da öğrencinin derse olan ilgisini artırır. Ancak ödüllendirme alışkanlık haline getirilmemelidir.

2. Öğretmen öğrencilere, fıkra, öykü veya ilginç bir olay anlatacağını söyler ancak öğretmen anlatmadan önce konun özeti kısa birkaç cümle ile özetler. Buda bütün öğrencilerin dikkatini o noktaya toplamasını sağlar. 40 dk bir dersin her anında öğrenim beklenmesi yanlıştır. Belirli kısa aralıklarla öğrencilerin rahatlanması sağlanarak, sınıfta bütünlük ve hakimiyet oluşturulur.

3. öğretmen dersin bir bölümünde öğrencilerin ilgisini çekecek tepegöz, değişik şekillerde resimler , televizyon ve benzeri materyaller öğrenciyi motive eder.

4. Şakalar, kelime oyunları ve nükteler, kelimelerin ve durumların farklı perspektiflerden değerlendirilmesi olduğu için düşünmeyi sağlar ve motivasyonu artırır.

Öğrencilerin kendi doğaçlamaları ile konu hakkında düşüncelerini resim, şekil ve taklit kullanarak ifade edebilmesidir. Olaylara bakış ve öğrencilerin tanınması açısından önemli bir taktiktir.

Öğrencilere konu ile ilgili , acaba bu geçmişte nasıldı? Sorusu ile konu irdelenir. Öğrencileri düşündürerek fikir üretmesini sağlar. Daha sonra gelecekte nasıl olabilir sorusu sorularak öğrencilerin yeni fikirler üretmesi beklenerek yaratıcı bir kimliğe kavuşması sağlanır. Hayal gücü gelişerek; geçmiş,şimdiki ve gelecek hakkında bir süreç takip eder. Zamanın sürekli değiştiği kavramı kazandırılır.

Ödev öğrencilerin sınıf dışında yapacağı inceleme,araştırma ve tekrar etme etkinliğidir. Ödevler amacına uygun verilmeli ve kontrolü sağlanmalıdır.

ÖDEVİN AMACI NE OLMAMALI?

1. Öğrenciler sadece güçlük çeksin diye bir iş,

2. Öğrencilere sınıfta tamamlayamadıkları çalışmaları tamamlama fırsatı,

3. Öğrencileri sınıfta oyalama,

4. Öğrencilere ceza,

5. Öğrencilerin kendi kendilerine öğrenme yöntemi,

6. Veli de iyi öğretmen imajı yaratmak için,

7. Not vermek için olmamalıdır.

2. Velileri, öğrenciye uygun çalışma ortamı hazırlamak için teşvik etmeli,

3. Öğrencinin emeğinin dikkate alındığını göstermek için toplanmalı,kontrol edilmeli ve üzerinde tartışılmalı,

4. Öğrencilerin kişiliklerini ortaya koymalarına fırsat vermeli,

5. Öğrencilerin yaratıcılıklarına fırsat sağlayarak öğrenme deneyimlerini zenginleştirmeli,

6. Öğrencileri araştırmaya yöneltmelidir.

6) NOT ALMA ve CÜMLELERİN ALTINI ÇİZME TAKTİĞİ

Kullanılan taktiklerden biri, metinde yazıların altını çizmedir. Anahtar sözcüklerin ve temel düşüncelerin altının çizilmesi,öğrenciler tarafından yaygınlıkla kullanılmaktadır. Ancak altını çizme, okunan metinde önemli düşüncelerle, önemli olmayanın ayırt edilmesine dayanır. Bazı öğrenciler tüm cümlelerin altını çizerler. Özellikle küçük sınıflarda öğrencilerin ön bilgilerinin yetersiz olması ve önemli düşünce ile önemli olmayanın ayırımını yapamaması nedeniyle bu hata daha fazla görülür. Altını çizmenin iki yararı vardır. Birincisi, altını çizme anahtar sözcükleri, temel düşünceleri fiziksel olarak yerleştirir, böylece gözden geçirme ve anımsama hızlı ve etkili gerçekleşir. İkincisi, altı çizilerek seçme süreci, varolan bilgiye yeni bilginin birleştirilmesine yardım eder Altını çizme anahtar noktalara, temel düşüncelere okuyanın dikkatini odaklayacağı stratejilerden biri olmasına karşın, küçük sınıflardaki öğrenciler için uygun değildir. Altıncı sınıfın altındaki öğrencilerin önemli bilgiyi belirlemede yeterli olmadıklarını, bu nedenle altını çizme taktiğinden yararlanamadıklarını görülmüştür. İnceleme soruları da dikkat sürecini etkileyen yollardan biridir.

Altını çizme gibi not almanın etkililiği, dikkati içeriğe ve anlamı destekleyen işleve yoğunlaştırma derecesine bağlıdır . Metin kenarına not alma, öğrencinin tekrar etmesine, yeni bilgiye hazır olmasına ve kodlamasına yardımcı olur . Metin kenarına not alma, bilinmeyen sözcükleri yuvarlak içine alma, anlaşılmayan yerlere soru işareti gibi işaretler koyma, önemli düşünceleri gösteren işaretler ve açıklamalar, öğrencinin bu kısımlara dikkatini yoğunlaştırmasını sağlar.

Öğrencilerin öğreniminde uzun belleğe kalıcı bilgilerin sağlanması için bu taktik kullanılır. Öğrenilecek harfler, kelime, cümleler veya formüller kodlama taktiği ile kalıcılığı sağlanabilir. İlginç kelime, cümle, mâni, şiir gibi anlamlı veya anlamasız ifadelerle kodlanarak bilgilerin kalıcılığı sağlanır. Örneğin H₂SO₄ molekülü Hasan 2 salak Osman 4 gibi.

UYGULAMALAR

1. Öğretmen işleyeceği üniteyi ele alır ve kazandıracağı hedef ve davranışları göz önünde bulundurarak bir sıraya koyar ve bu üniteye uygun bir strateji seçer.

2. Seçilen üniteyi kaç ders saati ayıracağını belirler ve içeriğin amacına bakılarak bu ders saatlerine aynı veya ayrı ayrı yöntemleri belirler.

3. belirlenen ders saatleri için belirlen yönteme uygun teknikler ve taktiler seçilerek planlamaya alınarak dersin işlenişi yapılır.

4. ünitenin bitişine mütakip öğrencileri hedef ve davranışları kazanılıp kazanılmadığı gözden geçirilir.

ÖRNEK

6. sınıfın matematik dersinin kümeler ünitesini ele alalım.

Kümler ünitesinin 5 hedefi vardır.

Hedef 1’de 7 davranış vardır

Hedef 2’de 7 davranış vardır

Hedef 3’de 12 davranış vardır

Hedef 4’de 8 davranış vardır

Hedef 5’de 2 davranış vardır

Bu ünite için ayıracağımız (40 dk) 14 ders saati vardır. Bu ünite için seçtiğimiz strateji kubaşık öğrenme stratejisi olsun.

1. ÜNİTE : KÜMELER

<ÖNCEKİ SAYFA