ÖRNEK TÜRKÇE DİNLEME BECERİSİ DERSİ PLANI*

Dosyayı Yükle

HEDEF:

Davranışlar:

1. "Elindekiyle yetinme(me)k" ile ilgili neden-sonuç ilişkisini ortaya çıkarıcı soruları yanıtlama

2. "Elindekiyle yetinme(me)k" ile ilgili olarak yaşantılarından örnekler  verme.

3. Sorulan sorular ve yanıtlar ile verilen örneklerden yola çıkarak öykünün kahramanlarının kimler olabileceğini tahmin etme.

HEDEF:

Davranışlar:

1. Dinleme sonrası sorulara tam ve doğru ya da metindeki olaylar örgüsüne göre yanıtlama.

2. Olayların akışına bağlı kalarak, olayın arkasından gelişebilecek olayları tahmin edip söyleme.        

3. Olaylar örgüsünü bozmadan fabl’ı özet olarak anlatma/yazma.

4. Fabl’da anlatılan ana fikri bir başka biçimde(resim/iş/dramatizasyon şeklinde) ifade etme.

5. Kendisine sorulan sorulardan farklı olarak anlama kriterlerine uygun biçimde sorular hazırlama.

HEDEF:

Davranışlar:

1. İfadelerini bir cümle halinde yazma.

2. Cümleler arasında bağ kurarak yazma.

3. Dinlediği metinle ile ilgili olarak mantıksal bağ kurarak yazma

KONU:

STRATEJİ, YÖNTEM ve TEKNİKLER:

ARAÇ ve GEREÇLER:

A) GİRİŞ:

1-İlgi Çekme

B- Çocuklar şimdi size birkaç olay anlatmak ya da örneklemek istiyorum. Daha iyi arkadaşlarım olsun diye en yakın arkadaşlarınızı yitirdiniz mi? Örneğin ben size kendi başımdan geçen bir olayı anlatmak istiyorum: Önceleri mahallemizdeki çocuklarla oyun oynarken, okuldan edindiğim arkadaşlarla oyun oynamaya başladım. Tabii ki onların mahallesi başka yerde olduğu için oraya giderdim. Sonraki günlerde mahalledeki arkadaşlarla oyun oynamak istediğimde  benimle oynamak istemediler, bana "Sen git de onlarla oyun oyna." dediler. Elbette üzülmüştüm. Onlara da hak verdim, çünkü, onları ihmal etmiştim.

Ya da çok güzel olmadığını düşündüğünüz bir yemeği yemek yerine aç kalmayı yeğlediniz mi, hatta geceleyin kalkıp buzdolabını karıştırıp hiç yiyecek bulamadığınız anlar oldu mu? Peki biz böyle davranışlar sonucunda kazanır mıyız yoksa kaybeder miyiz, neler kaybederiz.

Hiç böyle davranan hayvanlardan bildiğiniz var mı? Ne yapıyorlar, bu davranışları sonucunda ne kaybediyorlar?

3- Güdüleme

1. Davranışı kazandırmaya yönelik etkinlikler:

A- Öğretmen (in yapacağı) etkinlikler: Çocuklar birisini dinlemenin önemi, onun ne dediğini ya da ne demek istediğini tam ve doğru anlamaktır. Bunun için vücudumuz oturağa dik yaslamalı, elimizde ve önümüzde dikkatimizi dağıtacak hiçbir araç bulunmamalıdır. Şimdi bana, vücutlarınızın dinlemek için  hazır olduğunu gösteriniz.

B- *kural Öğrenciden bu davranışı  yapması istenir, aksi durumda dinlemeye geçilmez.

*kural: Öğretmenin  metni "...sözcükleri tam, doğru söyleme;... vurgu ve tonlamayı yerinde yapma-konuşur gibi okuma; sesin yüksekliğini hem en uçtaki kişinin duyabileceği hem de kimseyi rahatsız etmeden ayarlama ..." gibi sesli okumanın temel kurallarına uyarak  okuması:

LEYLEK KARDEŞ

Leylek Kardeş geniş kanatlı, beyaz tüylü, uzun kırmızı bacaklı, kırmızı gagalı ve güzel bir göçmen kuştur. Leylek kardeş, her yıl havalar ısınmaya başladığında başka ülkelerden bizim ülkemize konuk gelir.

Leylek Kardeşin en yakın dostu mandadır. Şu bataklığı seven, ay boynuzlu koca manda...

Leylek Kardeş, insanların yaşadığı kentleri pek sever. Fakat en çok sevdiği yer su kenarlarıdır. Suya girer, keskin gözleriyle etrafını tarar ve avını bekler. Avını gördüğü an birden ileri atılır, uzun gagasını suya hızla daldırır, yakaladığı bir balıkla karnını doyurmaya çalışır. Leylek kardeş hemen hemen gününü avlanmak ve yiyecek aramakla geçirir.

Zaman zaman da karnını iyice doyurunca uçmaya başlar (1.RESİM). Sıkılınca eskiden tanıdığı dostlarını ziyarete gider. En iyi dostlarının başında manda gelir. Ay boynuzlu kocaman manda Leylek Kardeş’e onun bulunmadığı kış mevsiminde  neler olup bittiğini bir öykü gibi anlatır. (PEKİ LEYLEK KARDEŞ ONA NE ANLATIYOR OLABİLİR?) Leylek Kardeş de, mandaya gittiği ülkeleri anlatır. (BİLENLER ELLERİNİ ÇİÇEK GİBİ AÇSINLAR, BİLMEYENLER KURUMUÇ ÇİÇEĞE BENZESİNLER.) Yolculuklarının öyküsünü kocaman manda geviş getirerek dinler. İşte o günde iki eki arkadaş buluşmuşlar, uzun uzun konuşmuşlar.

Leylek Kardeş gün boyunca uğraşıp didinmesine karşın hiçbir yiyecek bulamamış. Bu durumda manda, sevgili arkadaşı Leylek Kardeş’e yardım etmek istemiş (MANDA LEYLEK KARDEŞ’E YARDIM ETMİŞ MİDİR?):

-Haydi benimle gel, ben çok bereketli bir yer biliyorum, seni oraya götüreyim, karnını bir güzel doyurursun. (BİLENLER ELLERİNİ ÇİÇEK GİBİ AÇSINLAR, BİLEMEYENLER DE KURUMUŞ ÇİÇEĞE BENZESİNLER.) Tepelerden birinin yamacında çok güzel bir gölet varmış.

-Seninle işte o küçük göle gidiyoruz, demiş manda.

Böylece birlikte yola  koyulmuşlar. Yolun bir yerinde birbirlerinden ayrılmışlar. Bunun nedeni göletin suyunun derin olmasıymış. Kocaman manda bataklığı olmayan gölü de, göleti de hiç mi hiç sevmezmiş. Leylek uça uça sonunda mandanın söylediği gölete varmış. Suyu pırıl pırıl, çevresi çiçeklerle donanmış çok güzel bir yermiş burası.

Çok acıktığı için hemen suya giren leylek av gözlemeye başlamış. Fazla beklememiş. Gördüğü ilk avını bir gaga darbesiyle yakalayıvermiş. Sonra da hemen kanat açıp göğe doğru yükselmiş. Gökte ağzında balıkla uçarken balık konuşmaya başlamış (SİZCE BALIK LEYLEK KARDEŞ’E NE DEMİŞ OLABİLİR?):

-Beni avlamakla aptallık ettin, demiş. Ben minik bir balığım. Karnını doyurmam. Oysa gölet kocaman balıklarla dolu. Git onlardan birini avla da karnın iyice doysun! (BİLENLER ELLERİNİ ÇİÇEK GİBİ AÇSINLAR, BİLEMEYENLER DE KURUMUŞ ÇİÇEĞE BENZESİNLER.)

Leylek bakmış balık haklı... Minicik bir şey. Gerçekten de karnını doyurmaz. (LEYLEK KARDEŞ BALIĞI BIRAKMIŞ MIDIR?)

-Pekiyi, demiş. geri dönmüş. Gölete inerken gagasını aralamış, minik balığı sulara bırakmış. (2. RESİM)

(BİLENLER ELLERİNİ ÇİÇEK GİBİ AÇSINLAR, BİLEMEYENLER DE KURUMUŞ ÇİÇEĞE BENZESİNLER.)

 Bırakmış ama bütün gün sularda dolaşmış, aranmış, bir türlü büyük bir balığa rastlayamamış. Kendi kendine de:

-Ah, ah! Demiş. Ne yaptım da o balığı bıraktım? Ne de olsa o da bir balıktı. Beni bugünlük doyurur, üstelik yarına da kalırdı...

Onu duyan küçük bülbül gülmüş (3.RESİM)-(SİZCE, BÜLBÜL LEYLEK KARDEŞ’E NE SÖYLEMİŞ OLABİLİR?):

-Elbette, demiş. Kaçan balık büyük olur. Elde ettiğinle yetinmezsen azı çok, küçüğü büyük görürsün. İşte bu olay sana ders olsun. Bir daha elindeki ile yetinmeyi bil. Aç gözlülük yapma!.. Demiş.

(BİLENLER ELLERİNİ ÇİÇEK GİBİ AÇSINLAR, BİLEMEYENLER DE KURUMUŞ ÇİÇEĞE BENZESİNLER.)

    Öğretmen (in yapacağı) etkinlikler : (Anlama ile ilgili sorular sorma)

    i) 1. Olay nerelerde geçmiştir?

        2. Olayın kahramanları kimlerdir?

        3. Leylek Kardeş’in karnını doyurmak için yakaladığı balığı bırakmasını doğru buluyor musunuz, neden?

        4. Leylek Kardeş yakaladığı balığı bırakması sonucunda nasıl bir durumla karşılaştı?

   ii) Dinlediğiniz fabl’ın beğenmediğiniz ya da değiştirmesini istediğiniz bir bölümü var mı, varsa nasıl değiştirirdiniz? (*kural: Türkçe dersinde dört temel dil becerisine mutlaka yer verilmelidir. Konuşma, konuşulanı yazma ve daha sonra da yazılanı okuma etkinliği yaptırmalısınız! Neden soruların yanıtlarını yazdırıp okutmayı yeğlemiyoruz? Genelde kapalı uçlu soruların yanıtları tek seçeneklidir oysa açık uçlu sorular ile çocuklara kendi psikolojik özelliklerine göre yanıt ya da çalışma yapma olanağı verdiğimizde yaptıkları çalışma ile anadilini hem kullanma hem de onun inceliğini keşfetme olanağı sağlamış oluruz)

  iii) Bu fabl’ı siz yazmış olsaydınız, gerek okuyucuya gerekse dinleyiciye anlayıp anlayamadıklarını öğrenebilmeniz için hangi soruları sorardınız, yazınız.

  iv) Siz de hiç elinizdeki bir oyuncağı ya da yiyeceği beğenmeyip başka bir şeyleri aramaya gidip elinizdekinden de oldunuz mu, olduysa anlatmanızı istiyorum.

   v) Dinlediğiniz fabl’la ilgili bir resim/ kil kullanarak buradaki kahramanların modellerini çıkarmanızı istiyorum (resim-iş dersinde de yaptırılabilir).