چكيده

هدف از اين تحقيق بررسي مسائل كتاب و كتابخواني در رابطه با كودكان نابينا، ناشنوا و عقب‌افتاده ذهني به منظور مشخص شدن وضعيت فعلي كتاب و كتابخواني اين كودكان در محدوده سني شش تا شانزده سال است.

براي گردآوري اطلاعات كتب و ساير متون موجود در اين مورد به منظور شناسائيهاي اوليه و تسلط بر خصوصيات و نيازهاي اين افراد مطالعه شده است. مقالات مندرج در نشريات مطالعه شده و به سازمانهايي كه در ارتباط با اين افراد فعاليت داشته و دارند مراجعه شده و با متخصصين امر مصاحبه به عمل آمده، به آموزشگاهها مراجعه شده، مجموعه كتب آنها مورد بررسي قرار گرفته و از مصاحبه و پرسشنامه براي گردآوري اطلاعات استفاده شده است.

نتايج نشان مي‌دهد كه:

1. عليرغم كوششهايي كه تابحال در زمينه آموزش و رفاه اين كودكان در كشورمان به عمل آمده، اين گروه از افراد هنوز ناشناخته باقي مانده‌اند.

2. قسمت عمده امكانات فراهم شده براي اين گروه از افراد در پايتخت متمركز شده است؛ درحاليكه در ساير استانها و نقاط دورافتاده اكثريت اين كودكان از حداقل امكانات بي‌بهره‌اند.

3. هيچگونه آمار دقيق و جامعي از تعداد، پراكندگي و توزيع سني اين افراد در سطح كشور در دست نيست.

4. در مقايسه با جمعيت تقريبي اين افراد (نزديك به دو ميليون نفر افراد اين سه گروه و حدود 850000 نفر كودكان و نوجوانان زير   شانزده سال)، نقش آنها در ادبيات بسيار اندك بوده است.

5. كتابخانه‌هاي مخصوص اين كودكان اغلب حتي در آموزشگاههاي ويژه آنان نيز وجود ندارد.

6. در پاره‌ا ي از موارد كه كتابخانه كوچكي وجود دارد، كتابها نامناسب بوده و بيشتر در سطح ديگران است.

7. كمبود نشريات خاص معلولين بنحو چشمگيري مشهود است.

8. مسئولين نيز نسبت به مسائل كتابخواني معلولين توجه كافي به عمل نمي‌آورند.

9. ناشنوايان ايران نسبت به بقيه معلولين از امكانات ورزشي نسبتا خوبي برخوردارند، اما نابينايان و عقب‌افتاده‌هاي ذهني كمتر بطور رسمي مورد توجه قرار گرفته‌اند.

10. كمبود روانشناسي خاص معلولين ديده مي‌شود.

پيشنهاد مي‌شود كه آمار و پراكندگي جمعيت معلولين بدست آيد. تدوين كتب درسي مناسب، گنجاندن ورزش و كتابخواني در خلال ساعات درسي، ترجمه كتب خارجي، بهره‌وري از مددكاران عادي و ... از پيشنهادات ديگر است.