BALANZE D'A SITUAZIÓN DE L'ARAGONÉS

Ye innegable que ye empezipiau y se ye produzido n'as zagueras añadas un prozeso de normatibilización y normalización de l'aragonés.Semos cada diya mas consziens de que o numero de fablans patrimonials decrexe y que, en consecuenzia, corremos o riesgo menazador d'a dixaparizión d'a luenga aragonesa.

Dimpués d'alto u baxo 20 u 25 añadaso balanze d'o mobimiento de recuperazión y dinificazión de l'aragonés ye globalmén positibo, pero con bellas carenzias graus y bels puntos negatibos.

1. Aspeutos positibos

• Informazión y conzenzación d'a soziedá aragonesa en cheneral.

• A normatibizazión de l'aragonés camina enta debán poquet a poquet abendose plegau a una pauta de normatiba grafica que ba progresibamén estando azeutata.

• Puyanza n'a edizión y creyazión literaria.

• Incorporazión de nuebos fabladors fruito d'os lumerosos cursos y cursez organizaus y feitos á o largo d'as zagueras añadas

• Intrés por o estudio y a rechira.

2. Aspeutos negatibos

• Mingua d'o lumero de fablans maternos.

• Chiqueta azeutazión de l'aragonés estándar.

• Cacana aduya d'as estituzions.

• Falta de reconoximiento ofizial. L'aragonés continua sin de reconoximiento n'o Estatuto d'Autonomía.

• Presenzia chicola nós meyos de comunicazión.

 BALANZE D'A SITUAZIÓN D'O CATALÁN D'ARAGÓN

Rancando d'a implantazión d'asignatura optatiba de luenga catalana n'as escuelas publicas en 1984, a cantidá de catalano-fablans ha puyau dica plegar á o 100% en muitos d'os lugars d'a probinzia de Uesca. A puyanza d'o conozimiento d'o catalán ye debiu o amanamiento d'istos lugars a ras redoladas leridanas.

A nezesidá y a historia han feito que a luenga catalana siga güei una reyalidá n'Aragón.