| II.BÖLÜM RUMELİDEKİ ASKERİ FAALİYETLERİ Mareşal Fevzi Çakmak’ın Kurmay Yüzbaşı olarak görevlendirildiği 18.nizamiye tümeninin bulunduğu Metroviçe civarı, Arnavutluk topraklarının diğer bölgelerinde olduğu gibi değişik akımların toplandığı bölgedir. Rusya, İngiltere, Fransa ve Avusturya gibi büyük devletlerin el altından silahlandırdıkları ve kışkırttıkları Rumlar, Bulgarlar,Sırplar,Ulahlar,Kardağlılar ve Arnavutlar yer yer çeteler teşkil ederek dağlara çıkmakta ve Osmanlı kuvvetleriyle Türklere karşı saldırılar tertiplemektedir.(7) Fevzi Paşa Arnavutluğa geldiği zaman önce bulunduğu bölgeyi, sonra da yapacağı görevi Öğrenmeye başlamış,Sırp,Avusturya,Karadağ sınırlarında tedarik ettiği vasıtalarla bu memleketlerde çıkan gazeteleri elde edip komşu Hükümetlerin Osmanlı Devleti hakkındaki düşüncelerini takip ederek kurmaylığını yaptığı tümenin hususiyetlerini bu ihtiraslara karşı koyacak şekilde uydurma çarelerini aramıştır. (8) Arnavutluk ta bulunduğu süre zarfında emri altında çalıştığı Şemsi Paşaya bölgedeki sorunları ele alan ve çözümleri konusundaki incelemeleri anlatmış ve bir layiha hazırlamıştır. Şemsi Paşa Fevzi Paşanın çabaları ve telkinleriyle bu layihayı saraya göndermeye razı olmuştur. Arnavutlukkta isyan çıktığı sırada ise bölgedeki Osmanlı kuvvetlerinde durum çok kötüydü ki Anadolunun değişik bölgelerinden getirilerek silah altına alınan gençler perişan bir vaziyette yaz kış isyan bastırma peşinde koşmuşlardır. Bu sırada Karadağlılar Mekodonya daki karışıklıklardan faydalanarak isyan etmek istemiş, Rusyanın himayesi altında bu isteğini gerçekleştirmek istediyse de Fevzi Paşanın bölgedeki başarıları buna engel olmuştur. Bu başarılardan sonra Fevzi Paşa önce Yarbay ardından Albay olmuştur.( 1906/1907) MEŞRUTİYETİN İLANI VE FEVZİ BEY’İN FAALİYETLERİ Osmanlı Devleti bir yandan Batılı Devletlerce parçalanmakta diğer yandan mali ve ekonomik açıdan Batının denetimi altında bulunmaktaydı. Bu durumun Lord Kınross’un şu sözleride açıkca ifade etmektedir: “ Kafası işleyen herhangi bir Türkün İmparatorluğun parçalanmak üzere olduğu sezmemesine imkan yoktur.” (9) Bu dönemde Abdülhamid’in tüm karşı harekatına rağmen Jön Türklerin hareketi bastırılamamıştır. Jön Türklerin mensup olduğu İttihat ve Terakki Partisinin etki alanı her geçen gün genişlemekte ve taraftar toplamaktadır. Bunlardan birisi de Fevzi Paşanın görev yaptığı Makedonya bölgesidir. Hatta burada İttihat ve Terakki Partisinin bir şubesini de açmışlardır. Fevzi Paşanın burada kurulan İttihat ve Terakki Cemiyeti ile temasta olduğu hatta bu şubenin gizli yönetim kuruluna seçildiği (10) araştırmacılar tarafından kesin bir dille ifade edilmektedir. _________________ (7) Gök,Hayrullah, Mareşal Fevzi Çakmak’ın Askeri ve Siyasi Faaliyetleri (1876-1950) s.6 (8) Külçe, a.g.e s.15 (9) Kınross,Lord , Atatürk, Bir Milletin Yeniden Doğuşu çev.Necdet Sander İst.1990 s.45 (10) Özçelik, Ayfer, “Mareşal Fevzi Çakmak” Milli Kültür sayı 83 1991 s.50 |