| Fevzi Paşa sürekli olarak yapılacak olan her türlü işgal girişimine karşı “Ateşle karşı koymak lazım geldiğini” söylemektedir.(20) Amiral Calthorpe’un “Mütareke koşullarına göre İzmir’e çıkıp kadife kaleyi elinin altında tutmak” istemesine de şiddetle karşı çıkan Fevzi Paşanın bu sert davranışları İtilaf Devletleri tarafından öğrenilmiş Hükümete yapılan baskılar sonucunda Fevzi Paşa görevinden alınmıştır. İşgalin başladığı gün olan 15 Mayıs 1919 tarihinde Mustafa Kemal Paşa vedalaşmak için Genelkurmay Başkanlığına gitmiş, burada Fevzi Paşanın görevinden alındığını ve yerine Cevat Paşanın tayin edildiğini öğrenmiştir. Tesadüfen o anda her iki paşa da oradadır. Fevzi Paşa çok kızgın görülmekte, sağ elinin şahadet parmağı ile haritada İstanbulu göstererek buradakilerin rahatını feda etmemek için koskoca memleketi verdiğini söylemektedir.(21) Mustafa Kemal Paşanın bu veda ziyareti Anadolunun kaderini belirleyecek yürekli kararların alınmasının da başlangıcı olmuştur. Mustafa Kemal ve Fevzi Paşa arasında yapılan görüşme sonucunda Milli mukavemete karar verilmiştir. Bu görüşmeden sonra Mustafa Kemal Paşayı uğurlayan Fevzi Paşa en yakın zamanda Anadoluya geçeceğini bildirmiştir. V.BÖLÜM FEVZİ ÇAKMAK’IN ANKARA’DA Kİ FAALİYETLERİ Fevzi Paşa I.Ordu Müfettişliği sıfatıyla ilk defa 1919 yılı Kasım ayı ortasında İstanbuldan hareketle Samsuna çıkmış ve oradan Sivas’a gitmişti.İstanbulda üstüne verilen vazife, Milli hareket hakkında bilgi edinip, halkın durumunu öğrenmek ve Mustafa Kemal Paşayı tutup İstanbula göndermekti, ama Fevzi Paşa Sivastan İstanbul’a dönüşünde artık Milli mücadeleci olmuştu. Alınan karardan haberi olmayan Osmanlı Hükümeti ise Fevzi Paşayı Harbiye Nezaretine tayin etmişti.(25Ocak1920) Fevzi Paşa bulunduğu makamın fırsatlarından yararlanıp ve kimseye hissettirmeden İstanbuldan Anadoluya değerli elemanlarla silah ve cephane sevkiyatı gibi çok yararlı hizmetlerde bulunuyordu. Temsil Heyeti başkanı Mustafa Kemal Paşanın 7 şubat 1920 tarihinde Rauf Beye gönderdiği şifrede”...bizce Cemal Paşanın ayrılması bir sorun değildir. En çok Fevzi Paşayla çalışabilir kanısındayız...” (22)şeklindeki sözleri Fevzi Paşanın Harbiye Nezaretine tayininin Mustafa Kemal Paşa için oldukça önemli olduğunu göstermektedir, çünkü 15 Mayıs 1919 tarihinde üzerinde anlaştıkları Milli mukavemetin tesis edilebilmesi için Fevzi Paşanın bu makamlarda görev alması gerekmektedir. Ardından 16 Mart 1920 İstanbulun İngilizler tarafından işgali üzerine bu şartlar altında çalışamayacağını anlayan Fevzi Paşa Anadoluya geçmek için harekete geçti. Sıkıntılı bir yolculuktan sonra Ankaraya ulaşan Osmanlı Hükümeti eski Harbiye Nazırı Fevzi Paşa(23) 27 Nisan 1920 tarihinde Büyük Millet Meclisine gelmiş ve Milli kuvvetlere resmen katılmıştır. Fevzi Paşa daha Ankaraya gelmeden T.B.M.M azalığına katılmıştı. Fevzi Paşa Meçlis de yaptığı konuşmasında İngilizler tarafından işgal edilen İstanbulun ve zor durumda ki İstanbul Hükümetinin içler acısı durumu hakkında bir beyanat verdi. Bu beyanat Mustafa Kemalin teklifiyle çoğaltılarak yurdun çeşitli yerlerinde yayınlandı. İler ki dönemlerde Fevzi Paşa önce Milli Müdafaa vekili sonra Erkan-ı Harbiye reisi ve Başvekil görevlerinde bulundu. Fevzi Paşanın Anadoluya geçmesi İstanbul Hükümetine büyük bir darbe vurmuştur. Dürüst ve Milliyetci bir insan olan Fevzi Paşaya karşı, halkın beslediği sevgi ve güven duygusundan artık Milli Hükümet yani Ankara Hükümeti faydalanacaktır. Bu durum karşısında İstanbul Hükümetinin alacağı tavır belli olmuştur, idam... ----------___________________ (20)Çakmak a.g.e (21)Tansel,Selahattin ,Mondrostan Mudanyaya Kadar, ist.1991 c.I s.232 (22)Atatürk, Nutuk, c.I s.487 (23)Tansel a.g.e c.III.s. 100 |