| BÜYÜK TAARRUZ Yunanistan bir an için gerçekleştirmek üzere olduğu büyük hayallerini Sakarya savaşında kaybetmiştir. Yunanlıların” Anadolu macerası” 1922 yılı sonuna gelindiğinde “Küçük Asya” felaketine dönüşecektir, çünkü Konstantinin ordusu tedavisi mümkün olmayan bir hastalığa mübteladır: Bozgunculuk(34) Türklerdeki durum ise Büyük Taarruza karar verilmek üzere Akşehirde yapılan son toplantıda İsmet Paşa gibi bazı kumandanlar bazı sebeplerle ordunun henüz taarruza hazır bulunmadığını ifade ederlerken aksini iddia eden Mustafa Kemal Paşayı destekleyip, onun taarruz kararına tereddüt etmeden katılan yine Fevzi Paşadır. Büyük Taarruzun planı Fevzi Paşa tarafından hazırlanmıştır. Fevzi Paşanın hazırlamış olduğu bu saldırı planının ana fikri ise “...ordularımızın Kuva-yı Asliyesini düşman cephesinin her cenabında ve mümkün olduğu kadar cenah-ı haricisinde toplayarak, bir imha meydan muharebesi yapmaktır. “(35)Bu imha muharebesinde taarruz ani bir baskınla yapılacaktır. Fevzi Paşa bu baskında ilk olarak Afyonda ki Yunan birliklerini hedef almıştır. Eğer taarruz başarılı olursa 15 gün içinde İzmire ulaşılabilecekti. Dolayısıyla bir ölüm-kalım mücadelesi gerçekleştirilecektir ve Yunanlılar Anadolu topraklarından atılacaktır. 28 Temmuz da düzenlenen bir futbol maçını seyretmek bahanesiyle Akşehire çağrılan ordu komutanlarıyla 28-29 gecesi yapılan toplantıda Mustafa Kemal Paşa, Fevzi Paşa, İsmet Paşa ve Kazım Paşa planı bir defa daha inceleyerek bütün hazırlıkları tamamlamışladır. Hazırlıklar tamamlandıktan sonra 26 Ağustos sabahı taarruza geçildi. ve 30 Ağustos günü düşman imha edildi. Muharebeden sonra Fevzi Paşa Mareşalliğe terfi edildi. VI.BÖLÜM MAREŞAL FEVZİ ÇAKMAK’IN CUMHURİYET DÖNEMİ Büyük zaferin ardından İsmet Paşa Lozanda barış görüşmelerine devam ederken Mustafa Kemal ve Fevzi Paşa meydana gelebilecek bir anlaşmazlık ve savaş ihtimaline karşı gerekli tedbirleri almaktaydılar. İler ki dönemlerde ise Mecliste Hükümet buhranı çıkmış, Başbakan Fethi Beye mecliste muhalefet oluşmuştur. Bu gelişmeler üzerine Atatürk Fevzi Paşa hariç tüm kabinenin istifasına karar vermiştir. Fevzi Paşanın istifa ettirilmemesinin sebebi ordu, idare ve kumandasının tesadüfi bir kişiye verilmesinin uygun görülmemesi olarak ifade edilebilir. Daha sonraki dönemlerde ise ordunun politikaya bulaşmasını engellemek amacıyla Aralık1923tarihinde Fevzi Paşanın Genelkurmay başkanlığı döneminde ordu yasalarla kesin olarak politikadan uzaklaştırılacaktır.(36) Fevzi Paşa, Atatürkün Başkumandanlığa seçilişinden sonra getirildiği Genelkurmay bşk.görevini aralıksız 1944 yılına kadar 23 yıl boyunca sürdürmüştür. 1938 de Atatürkün Siroz Hastalığını kesin olarak yenemeyeceği anlaşılınca ölümünden sonra Cumhurbaşkanlığına kimin seçileceği konusunda tartışmaya meydan vermemek için orduda kalmayı tercih etmiştir. ____________________- (34)Dumont, Paul,Mustafa Kemal, çev.Zeki Çelikkol,Ank.94 s.93 (35)Nutuk, c.II.s.894 (36)Bozdemir,Mevlüt, Türk Ordusunun Tarihsel Kaynakları, Ank.82 s.166 |