ในเดือน พฤษภาคม 2516 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้เดินทางไปตรวจราชการที่จังหวัดพังงา ซึ่งผู้ว่าราชการจังหวัดพังงารายงานว่าเห็นควรให้กรมป่าไม้ดำเนินการจัดสถานที่ต่างๆที่สวยงามของจังหวัด เช่น ถ้ำฤๅษีสวรรค์ ถ้ำลอด เกาะปันหยี เขาพิงกัน ฯลฯ เป็นวนอุทยาน โดยจังหวัดได้มีหนังสือที่ พง.09/12038 ลงวันที่ 30 พฤษภาคม 2516 ยืนยันให้กรมป่าไม้พิจารณาดำเนินการ กองอุทยานแห่งชาติได้ไปทำการสำรวจเมื่อวันที่ 25 มิถุนายน 2516 ปรากฏว่า ที่ดินรอบๆถ้ำฤๅษีสวรรค์เป็นของการรถไฟแห่งประเทศไทย มอบให้เทศบาลจังหวัดพังงาเป็นผู้ดูแล และที่ประชุมสมาชิกเทศบาลเมื่อวันที่ 27 เมษายน 2517 ส่วนใหญ่ไม่เห็นชอบด้วยในการที่จะมอบให้กรมป่าไม้จัดเป็นวนอุทยาน ดังนั้นกรมป่าไม้จึงมีหนังสือที่ กส.0708/13244 ลงวันที่ 30 สิงหาคม 2516 ขอรับเฉพาะถ้ำลอด เกาะปันหยี และเขาพิงกันมาดำเนินการจัดตั้งเป็นวนอุทยาน ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2517 เป็นต้นมา โดยอยู่ในความดูแลรับผิดชอบของป่าไม้จังหวัดพังงา ใช้ชื่อว่า "วนอุทยานศรีพังงา"

ต่อมาจังหวัดพังงาได้มีหนังสือด่วนมากที่ พง.อก.19/2880 ลงวันที่ 18 กรกฎาคม 2517 และหนังสือด่วนมากที่ พง.อก.19/2880 ลงวันที่ 11 มิถุนายน 2519 ขอให้กรมป่าไม้ ดำเนินการสำรวจเกาะแก่งต่างๆในบริเวณอ่าวพังงาอีกครั้งหนึ่ง และเมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม 2520 ป่าไม้เขตนครศรีธรรมราช ป่าไม้จังหวัดพังงา ได้แจ้งให้กองอุทยานแห่งชาติรีบดำเนินการสำรวจบริเวณอ่าวพังงาเพื่อจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติ เพราะปัจจุบันนักท่องเที่ยวนิยมไปท่องเที่ยวกันเป็นจำนวนมาก หากดำเนินการช้าอาจจะเป็นปัญหาต่างๆได้ กองอุทยานแห่งชาติจึงได้มีหนังสือที่ กส.0808/1764 ลงวันที่ 18 พฤษภาคม 2520 ให้เจ้าหน้าที่ไปดำเนินการสำรวจ ปรากฏว่าสภาพภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นเกาะและภูเขาหินปูนที่มีลักษณะแปลกและสวยงาม มีเอกลักษณะทางธรรมชาติที่สำคัญหลายแห่ง เช่น เขาพิงกัน ถ้ำลอด เขาตะปู ฯลฯ จึงดำเนินการวางโครงการอุทยานแห่งชาติอ่าวพังงาไว้ ตามรายงานลงวันที่ 30 มิถุนายน 2520

ในปี 2522กองอุทยานแห่งชาติ จึงได้เริ่มดำเนินการจัดตั้งบริเวณอ่าวพังงา เป็นอุทยานแห่งชาติ ซึ่งคณะกรรมการอุทยานแห่งชาติในคราวประชุมครั้งที่ 1/2523 เมื่อวันที่ 8 มกราคม 2523 ได้มีมติให้ความเห็นชอบกำหนดอ่าวพังงาเป็นอุทยานแห่งชาติ โดยได้มีพระราชกฤษฎีกากำหนดบริเวณที่ดินป่าอ่าวพังงา ในท้องที่ตำบลกระโสม ตำบลกะไหล ตำบลคลองเคียน อำเภอตะกั่วทุ่ง ตำบลเกาะปันหยี อำเภอเมือง และตำบลเกาะยาวน้อย ตำบลเกาะยาวใหญ่ กิ่งอำเภอเกาะยาง อำเภอเมือง จังหวัดพังงา ให้เป็นอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2524 ซึ่งประกาศไว้ในราชกิจจานุเบกษาเล่ม 98 ตอนที่ 64 นับเป็นอุทยานแห่งชาติแห่งที่ 25 ของประเทศ

ลักษณะภูมิประเทศ

สภาพภูมิประเทศของอ่าวพังงาส่วนใหญ่เป็นทะเลและเกาะใหญ่น้อยประมาณ 40 เกาะ มีภูเขาลักษณะเป็นหินปูนทั้งชนิดที่ขึ้นอยู่โดดเดี่ยวลูกเดียว เช่น เขาตะปู และชนิดที่ขึ้นอยู่หลายลูกติดกันจนทำให้ดูเป็นทิวสลับซับซ้อนอยู่โดยทั่วไป ซึ่งมีหินงอกหินย้อยสวยงาม ตามชะง่อนผาจะเห็นชั้นของหินและร่องรอยการกัดกร่อนของน้ำตามเขาต่างๆในระดับน้ำ ก่อให้เกิดภูมิประเทศแปลกตา มีเกาะแก่งรูปทรงประหลาด บริเวณรอบๆมีสภาพเป็นพื้นที่ป่าชายเลน

ลักษณะภูมิอากาศ

ในระหว่าง เดือนพฤษภาคม-ตุลาคม เป็นช่วงที่มีฝนตกชุก คลื่นลมแรง ระหว่างเดือนพฤศจิกายน-กุมภาพันธ์ เป็นช่วงที่มีอากาศสบายที่สุด และระหว่างเดือนมีนาคม-เมษายน อากาศค่อนข้างร้อน อุณหภูมิโดยเฉลี่ยตลอดทั้งปีประมาณ 28 องศาเซลเซียส

พันธุ์ไม้และสัตว์ป่า

ประกอบด้วยป่าหลายประเภท คือ

ป่าดงดิบชื้น มีอยู่บริเวณเกาะใหญ่ๆได้แก่ เกาะโบยเหนือ เกาะโบยใต้ เกาะนากาย่า เขาพัง มีพันธุ์ไม้ที่สำคัญได้แก่ พะยอม เสียดช่อ กระบาก มะม่วงป่า ตะเคียนทอง ตะเคียนหิน ตะเคียนทราย ตะเคียนสามพอน หลุมพอ เคี่ยม ยาง ยูง บุนนาค กันเกรา

ป่าแคระแกรน ขึ้นอยู่ทั่วไปบนเขาสูงเกาะต่างๆ ซึ่งเป็นภูเขาหินปูนที่สูงชัน พันธุ์ไม้ที่ขึ้นอยู่ได้แก่ จันทร์แดง จันทร์ผา ปรงเขา สลัดได

ป่าชายเลน มีอยู่ทั่วไปบริเวณชายฝั่งของอ่าวพังงา ชนิดพันธุ์ไม้ที่สำคัญ ได้แก่ โกงกางใบเล็ก โกงกางใบใหญ่ โกงกางหัวสุม ตะบูน แสม ถั่ว ปะสัก ฯลฯ สำหรับไม้ชั้นล่างในป่าชายเลน ได้แก่ เหงือกปลาหมอ ปรง จาก ฯลฯ

สัตว์ป่า สัตว์ป่าที่สำรวจพบมีชุกชุมพอสมควร ได้แก่ เลียงผา ซึ่งอาศัยอยู่บริเวณเขาพ่อตา ขุนทอง เขาพัง เขาเซียน สัตว์ที่พบทั่วไปในบริเวณป่าชายเลนได้แก่ หมูป่า กระรอก ค่าง ลิงแสม ลิงลม สัตว์จำพวกนกได้แก่ นกกาฮัง นกเงือก พบมากที่เกาะโบย นกเปล้า นกกางเขนบ้าน นกกางเขนดง นกนางนวล ฯลฯ นอกจากนี้ยังมีค้างคาวอีกหลายชนิดที่อาศัยอยู่ตามถ้ำต่างๆบนเกาะ โดยเฉพาะที่เกาะพนัก

เนื่องจากอ่าวพังงามีบริเวณที่เป็นพื้นน้ำอยู่ประมาณ 355 ตารางกิโลเมตร จึงมีสัตว์น้ำอาศัยอยู่มากมาย เป็นแหล่งเพาะขยายพันธุ์และเป็นแหล่งหลบภัย รวมทั้งเป็นแหล่งเจริญเติบโตของสัตว์น้ำระยะวัยอ่อน มีทั้ง กุ้ง ปู ปลา หอย ฯลฯ ทั้งนี้เพราะพื้นที่ชายฝั่งส่วนใหญ่เป็นดินเลน และมีป่าโกงกางขึ้นอยู่ทั่วไป นอกจากนี้ยังมีปลาโลมาอยู่หลายฝูง ฝูงละประมาณ 5-6 ตัว

จุดเด่นที่น่าสนใจ

ภูเขา ภูเขาในอ่าวพังงา เป็นภูเขาหินที่มีลักษณะแปลกสวยงามอยู่มากมาย ซึ่งมีชื่อเรียกตามลักษณะที่ปรากฏ เช่น

เขาหมาจู มีลักษณะเหมือนหมาจูกำลังหมอบ เห็นส่วนหัว ลำตัว และหาง ที่เป็นพู่

เขาพัง เป็นภูเขาที่สูงชัน และมีร่องรอยของการพังทลายของหินก้อนใหญ่ๆที่พังลงมา ปรากฏให้เห็นอยู่มากมาย ทั้งนี้เนื่องจากการกัดเซาะของน้ำฝน

เขาพิงกัน มีลักษณะเป็นเขา 2 ลูกมาพิงกัน ลักษณะของส่วนของเขาที่มาพิงนี้ เรียบเหมือนกับใครเอามีดมาปาด แต่มิใช่เกิดจากการตกแต่ง เป็นความงามของธรรมชาติที่เกิดจากภูเขาลูกเดียวกัน และมีรอยแตกของหินเลื่อนลงมา เป็นสิ่งที่แปลกและหาดูได้ยาก

เกาะ เกาะใหญ่น้อยมีอยู่ประมาณ 40 เกาะ ที่สวยงามได้แก่ เกาะเขารายา เกาะนมสาวน้อย เกาะยาง นอกจากนี้ยังมีเกาะโบย เกาะไข่ เกาะนกแอ่น เกาะนากาย่า เกาะหินมดแดง เกาะห้อง เกาะชาวเลใต้ ซึ่งแต่ละเกาะต่างมีสภาพปรากฏการณ์ธรรมชาติผิดแผก และสวยงามแตกต่างกันไป

ถ้ำ ที่สวยงามในเขตอุทยานแห่งชาติอ่าวพังงา มีอยู่มากมาย ที่สำคัญๆได้แก่

ถ้ำลอด สามารถที่จะล่องเรือลอดผ่านใต้ถ้ำไปได้ ภายในถ้ำมีหินย้อยสวยงามมาก เป็นถ้ำที่กว้างใหญ่ประมาณ 20 เมตร และยาวประมาณ 70 เมตร

ถ้ำเขาทะลุนอก-ใน มีลักษณะเหมือนถ้ำลอด แต่มีขนาดเล็กกว่า

ถ้ำนาค เป็นถ้ำที่กว้างใหญ่ ภายในถ้ำมีหลืบหินงอก หินย้อยที่สวยงามมาก ที่บริเวณปากถ้ำมีหินงอกลักษณะคล้ายพญานาค ส่วนถัดจากหัวที่ลำตัวของนาคนั้นมีลักษณะเป็นเกล็ดแวววาวงดงามมาก

นอกจากนี้ยังมีถ้ำอีกมากมาย เช่น ถ้ำพ่อขุนทอง ถ้ำเกาะพนัก ถ้ำแก้ว และถ้ำเกาะไข่ เป็นต้น

หาดทราย ที่สวยงามมีอยู่ที่บริเวณด้านทิศตะวันตกของเกาะละวะใหญ่ นอกจากนี้ยังมีหาดทรายเล็กๆที่บริเวณเกาะโบยด้านทิศใต้ และเกาะพนักด้านทิศตะวันตก

ปะการัง มีปะการังสีต่างๆที่สวยงาม เช่น สีขาว สีแดง อยู่บริเวณด้านทิศใต้ของเกาะห้อง ด้านทิศเหนือของเกาะนกคุ้ม และทางด้านทิศตะวันออกของเกาะพนัก

ภาพเขียนโบราณ อยู่ที่เขาเขียน ซึ่งกรมศิลปากรเคยทำการศึกษามาแล้ว ปรากฏว่ามีอายุประมาณ 3,000 ปี มีภาพของสัตว์หลายชนิด สันนิษฐานว่า ภาพเขียนเหล่านี้เขียนขึ้นโดยผู้เดินเรือในสมัยโบราณที่ได้มาจอดเรือบริเวณนี้ นับว่ามีคุณค่าทางประวัติศาสตร์อย่างยิ่ง

โดยสารทางรถยนต์ ไปตามถนนเพชรเกษม จากกรุงเทพฯถึง จังหวัดพังงา ระยะทาง 700 กิโลเมตร ใช้เวลาประมาณ 12 ชั่วโมง

โดยทางเครื่องบิน ไปลงที่สนามบินภูเก็ต แล้วต่อรถยนต์ไปยังจังหวัดพังงา ระยะทางจากสนามบินไปถึงจังหวัดพังงาประมาณ 60 กิโลเมตร

หลังจากนั้นเดินทางต่อโดยทางเรือ โดยลงเรือที่ท่าเรือขององค์การบริหารส่วนจังหวัดพังงา ที่บ้านท่าด่าน ตำบลเกาะปันหยี อำเภอเมืองพังงา หรือที่ท่าเรือสุรกิล อำเภอตะกั่วทุ่ง จังหวัดพังงา ซึ่งจะมีเรือของเอกชนคอยบริการตลอดเวลา

อุทยานแห่งชาติอ่าวพังงา มีบ้านพักไว้บริการนักท่องเที่ยว จำนวน 9 หลัง พักได้หลังละ 5-15 คน ค่าธรรมเนียมที่พัก 250-500 บาท/คืน และอุทยานฯ ได้จัดสถานที่สำหรับกางเต้นท์ไว้สำหรับผู้ที่นำเต้นท์ไปเอง

ขอเชิญท่านที่เคยท่องเที่ยวหรือมีความทรงจำถึงอดีตต่ออุทยานแห่งชาติอ่าวพังงา บันทึกเรื่องราวของท่าน เพื่อเป็นการระลึกถึงและเป็นประโยชน์ต่อท่านอื่นๆ
บันทึกเรื่องราวของท่านได้ที่นี่

บันทึกจากประสบการณ์การเดินทาง
อ่านเรื่องราวจากประสบการณ์ของเพื่อนๆที่เคยเดินทางไปท่องเที่ยวที่อุทยานแห่งชาติอ่าวพังงาได้ที่นี่

หน้าแรก > อุทยานแห่งชาติ >อุทยานแห่งชาติภาคใต้ > อ่าวพังงา