Lig Tarihçesi ,Tüm Sezonlar  Lig ve Kupa Şampiyonları, Gol Kralları ,100'ler  Klübü, Lig Tarihinden Milli Golcüler 
    İlk gol Özcan Altuğ'dan geldi 
  1959 yılında dönemin Futbol Federasyonu Başkanı Orhan Şeref Apak tarafından hayata geçirilen Türkiye 1. Futbol Ligi, ilk senesinde iki grup halinde oynandı. Kırmızı ve beyaz gruplarda sekizer ekip mücadele etti. Türkiye Birinci Futbol Ligi'nin ilk golünü ise 21 Şubat 1959 tarihinde yapılan İzmirspor-Beykoz (2-1) karşılaşmasının 11. dakikasında İzmirsporlu Özcan Altuğ, Beykozlu kaleci Sıtkı'yı geçerek kaydetti. Birinci Lig'de ilk penaltı Karagümrük-Vefa maçında, Karagümrük lehine verildi. Kadri Aytaç'ın kullandığı penaltıyı Vefa kalecisi Baskın kurtardı. İlk penaltı golü ise 15 Mart 1959 tarihinde Fenerbahçe-Beykoz maçının 89. dakikasında Lefter Küçükandonyadis tarafından atıldı. Grup karşılaşmaları sonucunda Kırmızı Grup lideri Galatasaray ile Beyaz Grup lideri Fenerbahçe finale kaldılar. İlk karşılaşmayı Metin Oktay'ın tarihe "ağları yırtan gol" olarak geçen golü ile 1-0 kazanan sarı-kırmızılılar, rövanş maçını 4-0 gibi farklı bir skorla kaybetti. Böylece Türkiye 1. Futbol Ligi'nin ilk şampiyonluğuFenerbahçe kazandı. 
    İlk sezondan sadece yedi takım kaldı 
  Türkiye Birinci Futbol Ligi'nin kurulduğu ilk sezon mücadele eden takımlardan sadece altısı 2001-2002 sezonunda da Birinci Lig'de oynayacak. Fenerbahçe, Galatasaray, Beşiktaş, Gençlerbirliği, Ankaragücü, Göztepe ve İstanbulspor ilk sezondan kalan takımlar olarak göze çarparken; Vefa, Ankara Demirspor, Karagümrük, Karşıyaka, Adalet, Altay, İzmirspor, Hacettepe ve Beykoz artık Türkiye 1. Futbol Ligi'nde değiller. Bu takımların bazıları 2 ve 3. Liglerde mücadele ederken, kimilerinin isimleri de tarih sayfalarında kaldı. 
    57 değişik takım mücadele etti 
  Birinci Lig'de 1959'dan 2002 yılına kadar tam 58 değişik takım mücadele etti. İstanbul'dan 14, Ankara'dan 9, İzmir'den ise 5 takım Birinci Lig'de boy gösterdi. Galatasaray, Fenerbahçe ve Beşiktaş tüm sezonlarda ligde yer alırken, Petrolofisi, Balıkesirspor, Kahramanmaraşspor ve Kırıkkalespor yalnızca bir sezon 1. Lig'de mücadele ettiler. 
    Dört takım şampiyonluğa ulaştı 
  Ligde 1959'dan 2001 yılına kadar sadece 4 takım şampiyonluğa ulaşabildi. Galatasaray 15 kez, Fenerbahçe 14  kez mutlu sona ulaşırken, Beşiktaş 9 şampiyonluk elde etti. Trabzonspor, Anadolu'dan çıkan tek şampiyon olarak tarihteki yerini aldı. Bordo mavili takımın altı şampiyonluğu mevcut. 

    Şampiyon Teknik Direktörler
  Beşiktaş, kazandığı şampiyonlukların tamamını yabancı hocalarla elde etti. Fenerbahçe ise tarihindeki ilk yerli hoca şampiyonluğunu Mustafa Denizli ile 2000-01 sezonunda  kazandı. Sarı-lacivertli takıma Molnar, Didi ve Veselinoviç ikişer, Szekelly, Kokotoviç, Oscar Hold, Trian Ionescu, Kaloperoviç, Stankoviç, Parreira ve Mustafa Denizli birer şampiyonluk kazandırdı. Beşiktaş'ın şampiyonluklarında ise Gordon Milne (3), Spajiç (2), Andrea Kutik, Stankoviç ve Daum'un imzası var. Galatasaray'ın kazandığı şampiyonluklarda hem Türk, hem de yabancı hocaların isimleri yazılı. Sarı-kırmızılı takıma Brian Birch (3), Jupp Derwall (2), Kaloporoviç, Feldkamp ve Hollmann birer şampiyonluk kazandırdı. Galatasaray'a şampiyonluk sevinci tattıran yerli hocalar ise Fatih Terim (4), Gündüz Kılıç ve Coşkun Özarı. Trabzonspor ise altı şampiyonluğunu da yerli hocalarla elde ederken, yabancılarla bu sevinci hiç tadamadı. Bordo-mavili takıma Ahmet Suat Özyazıcı (4) ve Özkan Sümer (2) şampiyonluk sevinci yaşattı. 
 

    Bir maçta 12 gol 
  Ligin 42 yıllık tarihinde en fazla gol atılan karşılaşma 1991-92 sezonunun 30. haftasında Fenerbahçe-Gaziantepspor (8-4) arasında gerçekleşti. Bugüne kadar en farklı skoru ise 1989-90 sezonunun 6.haftasında Beşiktaş, Adana Demirspor (10-0) maçında elde etti. Deplasmanda en farklı galibiyeti ise 1992-93 sezonunun son haftasında Galatasaray, Ankaragücü önünde (8-0) gerçekleştirdi. 
    Metin Oktay "Kralların kralı" 
  Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde en çok krallık tacı giyen futbolcu altı kere gol krallığı tahtına oturan Galatasaraylı Metin Oktay oldu. Efsane golcünün 1962-63 sezonunda 26 maçta attığı 38 gollük rekor ise 25 sene sonra 1987-88 sezonunda Tanju Çolak tarafından 38 maçta 39 golle kırıldı. Tanju'nun o sezonki gol ortalaması 1.02 iken Metin Oktay'ın ortalaması 1.46'dır. 
   Dört büyükler dışında şampiyon çıkmadı 
  Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde kuruluşundan bu yana dört takım şampiyon oldu. Dört büyükler dışında ilk ikiye girmeyi başaran iki takım var. Eskişehirspor (3 kez), Adanaspor ise (1 kez) ligi ikinci sırada bitirdi. Ligde dört büyükler haricinde ilk üçe giren takımlar ise şunlar; Eskişehirspor, Samsunspor, Altay, Adanaspor, Vefa, Gençlerbirliği, Göztepe, Boluspor, Zonguldakspor, Malatyaspor ve Gaziantepspor. 
   Anadolu'nun gururu Trabzonspor
  1975-76 sezonuna kadar Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde Üç Büyükler'in dışında şampiyon çıkmamıştı. O sezon şampiyonluğu ilk defa İstanbul dışına taşıyan Trabzonspor, sonraki dokuz yılda müthiş bir performans sergiledi. Bordo-mavililer, 1975-76 sezonu ile 1983-84 sezonu arasında 6 şampiyonluk, iki de ikincilik elde etti. Bu performansa bugüne kadar hiçbir takım ulaşamadı. 
   Hiç küme düşmeyen takımlar
  Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde bugüne kadar hiç küme düşmeyen takımlar şunlar; Fenerbahçe, Galatasaray, Beşiktaş, Trabzonspor ve Bursaspor. Ligde en çok küme düşen takımlar ise Karşıyaka (6), Adana Demir Spor, Kayserispor, Samsunspor (5'er kez), Şekerspor, Mersin İdman Yurdu ve Göztepe (4'er kez). 
  F.Bahçe'nin müthiş performansı 
  Lig tarihinde bugüne kadar en iyi performansı gösteren takım Fenerbahçe. Sarı-lacivertliler 1988-89 sezonunda şampiyonluğa ulaşırken oynadığı 36 maçın 29'unu kazandı. 6'sında berabere kaldı ve sadece birinde mağlup oldu. Yüzde 88.8'lik bir performans yakalayan Fenerbahçe ayrıca o sezon lig tarihinin en iyi averajını da elde etti. Rakip filelere 103 gol bırakan Fenerbahçe,kendi kalesinde 27 gol gördü ve +76 averajla sezonu noktaladı. Lig tarihinin en kötü performansını ise Zeytinburnuspor gösterdi. 1996-97 sezonunda 34 maçta 2 galibiyet, beş beraberlik alabilen Zeytinburnuspor, sadece 13.2'lik bir performans yakalayabildi. Lacivert-beyazlılar o sezon lig tarihinin en kötü averajına da sahip oldu. Attığı 26 gole karşılık kalesinde 86 gol gören Zeytinburnuspor sezonu -60 averajla bitirdi. 
    Galatasaray'ın inanılmaz rekoru 
  Türkiye Birinci Futbol Ligi'nde üst üste dört sezon şampiyonluğu yakalayan Galatasaray, bu alanda erişilmesi güç bir rekora imzasını attı. 42 yıllık lig tarihinde 742 galibiyetle en çok kazanan takım unvanını elinde bulunduran sarı-kırmızılılar, 2297 golle en çok gol atan takım konumunda bulunuyor. Deplasmanda tam 40 maç yenilmeyerek ayrı bir rekora imza atan Galatasaray, UEFA Kupası'nı kazanarak Türkiye'ye ilk Avrupa Şampiyonluğu'nu getiren takım olma özelliğini de taşıyor. 
  ---- 
Türkiye Ligi ve Türkiye Kupası Şampiyonları

Türkiye Liglerinin ve Türkiye Kupasının Düzenlenemeye başlamasından buyana  lig şampiyonları ve ikincileri ve kupa şampiyonlarının tamamı aşağıdaki listede sunulmuştur
 

Türkiye 1. (Süper) Ligi Şampiyonları ve kaybedenler 

Yıl     Şampiyon               Kaybeden 
2002  Galatasaray               Fenerbahçe
2001  Fenerbahçe             Galatasaray
2000  Galatasaray               Besiktas 
1999  Galatasaray               Besiktas 
1998  Galatasaray               Fenerbahce 
1997  Galatasaray               Besiktas 
1996  Fenerbahce             Trabzonspor 
1995  Besiktas                    Trabzonspor 
1994  Galatasaray               Fenerbahce 
1993  Galatasaray               Besiktas 
1992  Besiktas                    Fenerbahce 
1991  Besiktas                    Galatasaray 
1990  Besiktas                    Fenerbahce 
1989  Fenerbahce             Besiktas 
1988  Galatasaray               Besiktas 
1987  Galatasaray               Besiktas 
1986  Besiktas                    Galatasaray 
1985  Fenerbahce             Besiktas 
1984  Trabzonspor             Fenerbahce 
1983  Fenerbahce             Trabzonspor 
1982  Besiktas                    Trabzonspor 
1981  Trabzonspor              Adanaspor 
1980  Trabzonspor              Fenerbahce 
1979  Trabzonspor              Galatasaray 
1978  Fenerbahce              Trabzonspor 
1977  Trabzonspor              Fenerbahce 
1976  Trabzonspor              Fenerbahce 
1975  Fenerbahce              Galatasaray 
1974  Fenerbahce              Besiktas 
1973  Galatasaray                Fenerbahce 
1972  Galatasaray                Eskisehirspor 
1971  Galatasaray                Fenerbahce 
1970  Fenerbahce              Eskisehirspor 
1969  Galatasaray                Eskisehirspor 
1968  Fenerbahce              Besiktas 
1967  Besiktas                     Fenerbahce 
1966  Besiktas                     Galatasaray 
1965  Fenerbahce              Besiktas 
1964  Fenerbahce              Besiktas 
1963  Galatasaray                Besiktas 
1962  Galatasaray                Fenerbahce 
1961  Fenerbahce               Galatasaray 
1960  Besiktas                      Fenerbahce 
1959  Fenerbahce               Galatasaray 

Türkiye Kupası

Yıl     Şampiyon                 Finalist 
2002  Kocaeli                     Beşiktaş
2001  Gençlerbirliği             Fenerbahçe
2000  Galatasaray               Antalyaspor 
1999  Galatasaray               Besiktas 
1998  Besiktas                   Galatasaray 
1997  Kocaelispor              Trabzonspor 
1996  Galatasaray               Fenerbahce 
1995  Trabzonspor              Galatasaray 
1994  Besiktas                    Galatasaray 
1993  Galatasaray                Besiktas 
1992  Trabzonspor              Bursaspor 
1991  Galatasaray                Ankaragücü 
1990  Besiktas                     Trabzonspor 
1989  Besiktas                     Fenerbahce 
1988  Sakaryaspor               Samsunspor 
1987  Genclirbirligi               Eskisehirspor 
1986  Bursaspor                  Altay Izmir 
1985  Galatasaray                Trabzonspor 
1984  Trabzonspor               Besiktas 
1983  Fenerbahce              Mersin Idmanyurdu 
1982  Galatasaray                Ankaragücü 
1981  Ankaragücü                Boluspor 
1980  Altay Izmir                 Galatasaray 
1979  Fenerbahce              Altay Izmir 
1978  Trabzonspor               Adana Demirspor 
1977  Trabzonspor                Besiktas 
1976  Galatasaray                 Trabzonspor 
1975  Besiktas                      Trabzonspor 
1974  Fenerbahce               Bursaspor 
1973  Galatasaray                 Ankaragücü 
1972  Ankaragücü                 Altay Izmir 
1971  Eskisehirspor               Besiktas 
1970  Göztepe Izmir              Eskisehirspor 
1969  Göztepe Izmir              Galatasaray 
1968  Fenerbahce                Altay Izmir 
1967  Altay Izmir                   Göztepe Izmir 
1966  Galatasaray                  Besiktas 
1965  Galatasaray                  Fenerbahce 
1964  Galatasaray                 Altay Izmir 
1963  Galatasaray                 Fenerbahce 
 

Kaynak    :İnternet 
Derleyen :Şeref Solmazer
 

      Mail: fenerbahcecumhuriyeti@fenerbahce.com