อิทธิพลของไฟป่า

ไฟป่านั้นมีทั้งโทษและประโยชน์ ระบบนิเวศป่าไม้บางระบบก็มีไฟป่าเป็นองค์ประกอบที่สำคัญ เช่น ป่าที่แห้งแล้งผลัดใบ ป่าทุ่งหญ้าสาวันนา เป็นต้น ด้านการทำลายไฟป่าทำให้คุณภาพของเนื้อไม้ลดลง ลำต้นเป็นโพรง เป็นแผล รวมทั้งยังมีผลต่อการอนุรักษ์ดินและน้ำ และในบางครั้งยังทำลายทรัพย์สินและที่อยู่อาศัยของมนุษย์และสัตว์ด้วย ไฟป่านั้นมีบทบาทในทางนิเวศวิทยาหลายอย่าง ป่าหรือระบบนิเวศบางประเภทที่อัตราการย่อยสลายช้า ช่วยควบคุมการสะสมของอินทรีย์วัตถุ กำจัดต้นไม้ที่เป็นโรคและแมลง ความร้อนจากไฟช่วยให้ผลของต้นไม้บางชนิดอ้า โปรยเมล็ดหลุดออกมาได้ และยังช่วยเร่งการงอกของเมล็ดพืชที่มีเปลือกหนา ช่วยลดการแก่งแย่งน้ำ อาหารและแสงแดด ไฟเป็นที่โปรดปรานของพืชและสัตว์ที่ชอบไฟ โดยเฉพาะอย่างยิ่งพวกหากินตามพื้นดิน หาเมล็ดพืช เมล็ดหญ้า หรืออาหารอื่นๆ ได้ง่าย พวกสัตว์ขนาดเล็กที่เคลื่อนไหวช้า หรือพบอยู่เฉพาะที่เฉพาะแห่ง หรือชนิดที่มีอาณาเขต อาจถูกกระทบกระเทือนนก สัตว์เลื้อยคลาน สัตว์ที่เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมขนาดเล็ก แต่ถ้าหากไฟไหม้มากๆ ติดต่อกันตามด้วยฝนตกหนัก หน้าดินก็ถูกกัดเซาะ พืชฟื้นตัวยาก บริเวณที่ไฟไหม้หนักๆ ก็กลายเป็นทุ่งหญ้า เพราะหญ้ามีลำต้นใต้ดินและทนไฟ

ผลของไฟป่า
ผลของไฟป่าจะมีมากน้อยขึ้นอยู่กับลักษณะการไหม้ของไฟ และปัจจัยต่างๆ นั่นคือว่า ไหม้ที่ไหน ไหม้อย่างไร เรียกรวมๆ ว่า fire regime ซึ่งได้แก่
1. ความถี่ (fire frequency) ว่าไหม้ทุกปีหรือเปล่า
2. ฤดูที่ไฟไหม้ กล่าวคือเป็นไฟต้นฤดู (early burning) ที่อากาศยังหนาวอยู่ หรือไหม้ปลายฤดูแล้งที่อากาศแล้งร้อนจัด (late burning)
3. ปริมาณเชื้อเพลิง ผ่าบางหย่อมบางตอนมีไม้แห้งไม้ตาย เชื้อเพลิงมากไฟก็แรง
4. ระยะเวลาที่ไฟไหม้ ถ้าไฟไหม้นานรากพืชก็จะเป็นอันตรายได้ง่าย
5. เหตุการณ์หลังไฟไหม้ เช่น ถ้าไฟไหม้แล้วเริ่มฤดูฝนทันที หรือการปล่อยสัตว์กินหญ้าที่ไม่ได้ควบคุมปริมาณ ก็อาจเกิดอันตรายต่อการกัดเซาะหน้าดิน
6. ชนิดของระบบนิเวศว่าสามารถทนไฟได้มากน้อยเท่าไร
เดี๋ยวนี้ทุ่งหญ้าคามีสาบเสือ กล้วยป่าขึ้นทดแทน มีไม้เถามากมาย เป็นอาหารอันโอชะของกระทิงที่เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ หมูป่า อีเห็น ชะมด กวาง หมี ไก่ป่า และงูชุกชุม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หมูป่าช่วยขุดคุ้ยดินเดี๋ยวนี้มีลูกไม้ยาง กระทุ่งน้ำ ปอหูช้าง งอก และต้นไม้อื่นๆ ก็เพิ่มขึ้น สายน้ำเริ่มไหลกลับคืน ชุมชนรองข้างภูมิใจ มีคนภายนอกสนใจไปดูฝูงกระทิงฝูงใหญ่ที่ออกมาหากินในป่าที่กำลังฟื้นตัว และเล็มเถาวัลย์ ไม้ล้มลุก ไม้พุ่มและไผ่ ไม่เพียงแต่ป่าเท่านั้นที่ฟื้นกลับคืนมาแต่ทัศนคติของชุมชนก็เปลี่ยนไป