HUMAN RIGHTS ACTIVITIES WITHIN THE POLICE IN TURKEY*

Dr. Fatih Karaosmanoğlu, Barrister,

LLB (Ankara), LLM (Nottingham), PhD (Surrey)

Lecturer international Law and Human Rights

Police Academy in Turkey

Introduction**

Human rights, which is a universal value, has become a legal part of today's international law with the developments in international relations after the second world war. Regarding this issue, during the post-war period, various institutions, whether one with global or regional character, such as the United Nations (UN), the Council of Europe (CE), the Organisation for Security and Cooperation in Europe (OSCE), have adopted numerous human rights instruments. For instance, since its establishment in 1949, the CE has played a significant role in the formulation of the following treaties: the European Convention on Human Rights (ECHR), the European Convention for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment (ECPT). But such activities are concerned with standard-setting.

International instruments or legislation reflecting human rights standards cannot alone guarantee that such standards will be met. Obviously, standard-keeping is needed, that is, human rights norms should be practiced. It should not be thought that standard-setting activities is not important, but the most important thing is standard-keeping activities (1). Among others, Cooperation among states, human rights training within the police etc. are able to be seen as the means for the achievement of standard-keeping. The use of such means is thus necessary given that the police are essential protectors of human rights in a democratic society. That is the reason why, a new, pan-European programme "police and human rights 1997-2000" and the working conference, entitled "policing and human rights, a matter of good practice", initiated by the CE would have a significant role towards the realisation of human rights within the police in the member states.

Turkey & the Law Enforcement System

The Republic of Turkey is a state which respects for human rights, is bound by Atatürk nationalism, democratic, laic (secular), social, and the state of law (2). For over one decade it has been fighting to combat terrorism violating human rights. Its population is about 65 million, and geographically, 780 576 square kilometres.

As far as the Law Enforcement Service is concerned, there exists a dual organisation: the administration of the police and the gendarme is carried out by the General Directorate of Security (GDS) and by the General Command of Gendarme (GCG) respectively. Whereas the police perform the security within the boundaries of municipalities in cities, the gendarme perform the security in the rural areas. The Interior Ministry has the overall responsibility for the Country's security and the maintaining of public order. Both the GDS and the GCG are responsible to the Interior Ministry.

The GDS, which its personnel are 144 872, is organised on a central and a local level. The General Director is responsible for the total organisation. He is assisted by five 5 deputies who are responsible for the performance of their respective departments such as the Public Order, Traffic, Anti-terrorism, Logistics , Personnel and Training. On a local level, there is a City Directorate of Security in 80 cities. The Head of a local organisation is a Director of Security who is accountable to the City Governor and the GDS.

As far as the police education system is concerned, it is organised as follows:

Police College: it is only one and located in Ankara, and applying the Ministry of National Education' curriculum prepared for a high school (science branch). t is the main source of the Police Academy. All students learn one foreign language at the preparation class. After the four-year education students take an entrance examination of the Police Academy in order to become a ranking officer within the police organisation.

Police Schools: there are 23 Police Schools, which are boarding schools. Students undergo a 9-mounth basic police training. After the graduation they are assigned to different forces as non-commissioned officers which is the lowest rank within the police. They also follow special courses and seminars such as the the firearms training, foreign language.

Police Academy: it is a higher education institution, only one and located in Ankara. It has a four-year education. It is also an international academy: There are students coming from Central Asian and Balcan Countries. The President of the Police Academy is responsible to the General Director of Security. Students of the Academy mainly comes from the Police College. However, the graduates of ordinary high schools are also acceptable provided that they pass the exams made by the the Academy. Students live in the campus of the Academy and take subjects such as law, self-defence and firearms, human rights, history, sports, sociology, psychology, traffic, criminology, etc. After the completion of their education graduates join the police service as a sergeant.

Developments on Human Rights and Police in Turkey

Before addressing the possible intentions of Turkey for future human rights activities within the police, it is better to mention what has happened recently in the field of human rights.

Legal developments (3)

The following amendments have been made to the Criminal Procedure Act in 1992 and 1997; inter alia,

- The restriction on reasons of the arrest of a suspect,

- The removal of restrictions on free access to a lawyer during an interrogation,

- The reduction of detention periods (as a general rule, it is 24 hours, but can be extended by the written order of the public prosecutor and the decision of the judge for collective crimes until 4 and 7 days (it was 8 before) for collective crimes respectively. For the Jurisdiction of the State Security Court (SSC), it is 48 hours for individual and collective crimes (it was 15 days before for collective crimes), but can be extended by by the written order of the public prosecutor and the decision of the judge for collective crimes until 4 and 7 days respectevely. For the jurisdiction of the SSC in the area of the state of emergency, it is 48 hours for individual and collective crimes (it was 30 days for collective crimes), but can be extended by the written order of the public prosecutor and the decision of the judge for collective crimes until 4 and 10 days respectevely.

- The improvement of a suspect's right to silence (police officers inform the suspect of his right to silence),

- The establishment of modern methods of interrogation and obtaining statements,

- The adoption of the rule of an unacceptability of unlawful evidence,

- The priority of concrete facts and evidence in solving crimes,

Organisational developments (4)

The Human Rights and Foreign Relations Branch (HRFRB) was established within the police organisation in 1996.

The Human Rrights Working Group (HRWG) was established in 1997 at the Police Academy for, in the field of human rights,: the preparation of proposals about new legislations and law enforcements, providing an accurate and a uniform application of the laws throughout the country, providing the unification of instruction in the police educational institutions, the investigations of allegations and critisisms and then the preparation of proposals based on such investigations.

Regarding the crime scene investigation (CSI), The lab for CSI at which practical activities are done has been established at the Police Academy. 14 CSI vehicles were distributed by the GDS throughout the country, mainly to metropolitans.

The Automatic Fingerprint Identification System (AFIS), which is supported by the World Bank, has been established.

The police have taken steps to standardise custody matters in similar to those in Europe. In 1997 the organisation had 50 billion TL (Turkish Lira) from the budget for modification to 132 custody places. However, it is being considered to offer 200 billion TL for 1998 year.

In 1995, Custody Watch Units, affiliated to the Provincial Security Directorates, were established to provide information to relatives of detanees and to give opportunity to contact each other.

Also, new regulations on detention, interrogation and taking statements were made and issued to all units of the police in 1992 and 1995. Persons detained, in accordance with the Criminal Procedure Act, for committing a crime which is out of the jurisdiction of the State Security Court, are given a form, printed in Turkish, English, French, German, expressing their rights.

Regarding the lost persons, the Research Bureau for the Lost Persons, dependent upon the HRFRB of the Anti-terrorism Department, was established in 1996. This Bureau is accessible by telephones and faxes 24 hours a day. The Mobile Center for the Lost Persons was also established by using a bus fully equipped with computer, telephone, fax, and megaphone.

In 1997, the allegations, put forward by the NGO, that some detained persons were lost and of the execution without trial, and of the murders with the unknown makers were researched, and then its results were announced.

Educational and Training Developments

The human rights subject was put in the curriculum of Police Academy and Police Schools in 1991 and 1992 respectively.

Since 1994, at the Police Academy, 36 conferances and symposiums on various issues were given by various persons such as lawyers, scholars, chief constables, journalists, and the president of religious affairs. The last symposium was the Turkish Police in the Process of European Union. In that symposium, it was discussed whether Turkey was compatible with the European standards in the field of human rights and the organisation of the police. Lessons on Modern techniques for self-defence and arresting are also given to students.

Some booklets about suspects' and citizens' rights were published in different languages and distributed to all the units of the Police in 1995 and 1997. Also in 1997 brochures about terrorism, titled "Co-operation Against Terrorism" and " No Terrorism for our future", were prepared and distributed to all all cities for prevention of people especially students from being a member of terrorist organisations.

Various courses concerning modern interrogation methods and public order events were given to chief police officers in 1996.

Seminars on human rights were given in 1996 and 1997 to City Governers, and Anti-terrorism Branch Directors of the Provincial Directorates of Security, personals who were in the HRFRB, and the representatives of the GCG. In the same years, seminars on human rights and terrorism were given to 80 Directors of Anti-terrorism Branch of the Provincial Direcrorates of Security.

A seminar on human rights was given by the Raoul Wallenberg Institution (Lund-Sweden) in 1997 to 80 Directors of Anti-rerrorism Branch of the Provincial Direcrorates of Security. In this seminar, international standards about the human rights problems facing law enforcement officials were put forward.

Moreover, within the framework of the programme Police and Human Rights 1997-2000 Turkey as a member was/is in cooperation with the Council of Europe about the human rights training.

Future Human Rights Activities Within the Police(5)

Within the police educational and training activities such as giving lectures, seminars, courses, conferances, and symposiums will be continued. Proposals concerning the amendments to the laws about human rights will be made and submitted to the authorities. Organisational developments will also be continued in the next years. As far as the human rights training is concerned, by the end of the year 1998 six seminars on the poice training wiIl be given by the Raoul Wallenberg Institution. Also a book with the subject of human rights and police will be translated into Turkish and delivered to the police. The decision on that issue was given by the General Director of Security in 1997.

A symposium on the Criminal Justice System will be given by the experts at the Police Academy in 1998. Moreover, the HRWG established at the Police Academy will cooperate with the University of Warwick in England in the area of criminal policing under the programme 1997-2000 made between the parties. According to the programme, in 1997 British academics will give seminar in Turkey on arrest and detention In the first half of 1998 researchers and police officers will be sent to England to study on the working project. In the second half of 1998 British academics will come to Turkey and assess the first findings of the research made by the HRWG. In the first half of the 1999, studies made in England will be assessed by Turkish academics. In the second half of 1999, a meeting will be made in Turkey with British academics for the preparation of an ultimate draft report. Finally, it is considered to be held a symposium on that issue in 2000. This programme will be financially supported by the Foundation for Supporting to the Turkish Police Organisation

As a result of the coordinated studies with the CE in this year, a draft proposal for a feasibility study for the reorganisation of the content of the basic and management training in the police has been prepared. The draft proposal includes the description, improvement, development, implementation, organisation and costs of the project with regard to a "police and human rights educational support programme", which its development is one of the three main focus areas of the CE' a new programme "Police and Human Rights 1997-2000". After its assessment by the related departments and persons its official submission will be made to the authority for an ultimate decision. The basic philosophy behind this project is that a quality of performance of police officers is essential for the prevention of human rights violations, that upholding human rights should be a constant focal point within the entire criminal justice process, and that human rights are often violated as the result of lack of know-how and skills in practical situations as how to act in a professional, efficient and humane manner.

Conclusion

Generally, Turkey have made developments in the field of human rights activities within the police organisation. Such developments included legal, organisational, and educational and training components. In the future, human rights activities within the police will be continued on the national and international basis. Specifically, the project, if it is approved by the authority, will be the turning point for Turkey because it demanded a total change of the police organisation as a whole and thus a total re-organisation of the existing educational and training system. Such a re-organisation will result in the total and structural integration of human rights awareness in the educational system, and the development of the concrete tools which can be used by the police officers in their daily duty. Nonetheless, given that Turkey is a big country, making the enormous change is able to be achieved in a reasonable time.

Hopefully, Turkey will enter into the 21th century as a country which have taken steps to do human rights activities with the desired level within the police.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

* This is a statement which will be presented at the Conference, Policing and Human Rights: a matter of good practice, held by the CE on 12 December 1997 in Strasbourg/France.

** I acknowledge the assistance of Mr. Ahmet Kaya, Commissioner, in the Human Rights Branch of the Anti-terrorism Department, in the preparation of this statement.

References

1. Karaosmanoğlu, Fatih, Human Rights Norms in CSCE and the Behaviour of a State: Perceptions of Elites in Turkey, an unpublished thesis, (Surrey University, 1996).

2. 1982 Constitution, Article 2.

3. The 1992 and 1997 Amendments to the Criminal Procedure Act

4. The Document of the GDS (EGM TEMüH) dated 14.10.1997 (unpublished)
5. Ibid.

TüRK POLİS TEŞKİLATINDA İNSAN HAKLARI FAALİYETLERİ*

Dr. Av. Fatih Karaosmanoğlu

LLB (Ankara), LLM (Nottingham), PhD (Surrey)

Uluslararası Hukuk ve İnsan Hakları

öğretim Görevlisi/Polis Akademisi

Giriş**

Evrensel bir değere sahip olan insan hakları, İkinci Dünya savaşı sonrası uluslararası ilişkilerde meydana gelen gelişmelerle birlikte günümüz uluslararası hukukunun bir parçası haline gelmeye başlamıştır. Bu hususla ilgili olarak, soğuk savaş döneminde Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Konseyi (AK) ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) gibi global veya yerel karakterli çeşitli uluslararası kuruluşlar çok sayıda insan hakları belgeleri kabul ettiler. örnek olarak, 1949'ta kurulduğundan beri, AK aşağıdaki sözleşmelerin formulasyonunda önemli rol oynadılar: İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi (İHAS), İşkence ve İnsanlık Dışı yahut Onur Kırıcı Muamele veya Cezalandırmanın önlenmesine ilişkin Avrupa Sözleşmesi (İöAS). Fakat, sözkonusu faaliyetler standart koyma ile ilişkilidir.

İnsan hakları standartlarını yansıtan uluslararası belge veya kanunlar tek başlarına bu standartların yerine getirilmesini garanti edemezler. Açıkcası, standart korunumuna ihtiyaç vardır. Yani, insan hakları normları uygulanmalıdır. Standart koyma faaliyetlerinin önemli olmadığı düşünülmemeli, ancak en önemli şey standart koruma faaliyetleridir. Diğerleri yanında, devletler arası işbirliği, polis teşkilatı içinde insan hakları eğitimi vs. standart korumayı başarmanın araçları olarak görülebilirler. Dolayısıyle, demokratik toplumlarda polisin insan haklarının temel koruyucusu olduğu düşünülürse bu araçların kullanımı önem arzetmektedir. Bu nedenlerden dolayı, AK'nin girişimi sonucu, yeni bir Pan-Avrupa programı olan "Polis ve İnsan Hakları 1997-2000" ve "Polislik ve İnsan Hakları, iyi bir uygulama konusu" başlıklı çalışma konferansı, üye ülkelerin polis teşkilatlarında insan haklarının pratiğe geçirilmesinde önemli bir role sahip olacaktır.

Türkiye ve Kolluk Sistemi

Türkiye Cumhuriyeti, 1982 Anayasası'na göre, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı demokratik, laik, sosyal bir hukuk devletidir (2). On seneyi aşkın bir süredir insan haklarını ihlal eden terörizm ile mücâdele etmektedir. Nüfusu yaklaşık 65 milyon olup, coğrafi olarak 780 576 km2'dir.

Kolluk hizmetleri bakımından ikili bir yapı vardır: Polisin yönetimi Emniyet Genel Müdürlüü (EGM), Jandarma'nın yönetimi ise Jandarma Genel Komutanlığı (JGK) tarafından yerine getirilmektedir. Polis, şehirlerde belediye sınırları içinde güvenliği sağlarken, Jandarma kırsal kesimde güvenliği sağlamaktadır. İçişleri Bakanlığı ise, ülke güvenliği ve kamu düzeninin sağlanması bakımından tam sorumluluğa sahiptir. EGM ve JGK İçişleri Bakanlığı'na karşı sorumludur.

Personeli 144 872' olan EGM, merkezi ve yerel seviyede teşkilatlanmıştır. Emniyet Genel Müdürü bütün teşkilattan sorumludur. Asayiş, Trafik, Terörle mücadele, Lojistik, Personel ve Eğitim gibi ilgili dairelerinin faaliyetlerinden sorumlu 5 genel Müdür yardımcısı vardır. Yerel düzeyde ise, 80 İl Emniyet Müdürlüğü vardır. Yerel teşkilatın başında, Vali ve EGM'ne karşı sorumlu olan bir Emniyet Müdürü vardır.

Polis eğitim sistemi bakımından aşağıdaki şekilde teşkilatlanmıştır:

Polis koleji: sadece bir tane olup Ankara'dadır. Lise fen kolu için hazırlanan Milli Eğitim Bakanlığı'nın müfredatını takip etmektedir. Polis Akademi'sinin temel öğrenci kaynağıdır. Bütün öğrenciler hazırlık sınıfında bir yabancı dil öğrenmektedirler. 4 yıllık eğitimden sonra öğrenciler polis teşkilatında rütbeli polis olabilmek için Polis Akademisi Giriş Sınavı'na girerler.

Polis Okulları: 23 yatılı Polis Okulu vardır. Öğrenciler 9 aylık temel polis eğitimi alırlar. Mezuniyet sonrası, teşkilattaki farklı birimlere en düşük rütbeliler olarak atanırlar. Daha sonra, yine ateşli silahlar eğitimi, yabancı dil gibi özel kurs ve seminerleri takip ederler.

Polis Akademisi: Sadece bir tane ve Ankara'da olup tek polis yüksek öğrenim kurumudur. 4 yıllık bir eğitimi vardır. Ayrıca uluslararası bir akademidir. çünkü, Orta Asya ve Balkan ülkelerinden gelen öğrenciler de eğitim görmektedirler. Polis Akademisi Başkanı Emniyet Genel Müdürüne karşı sorumludur. Akademi öğrencileri temel olarak Polis Koleji'nden gelmekte olup, ancak, Akademi tarafından yapılan sınavları geçmek şartı ile normal lise mezunları da kabul edilmektedir. Öğrenciler Akademi kampüsünde yaşarlar ve hukuk, savunma, ateşli silahlar, insan hakları, tarih, beden eğitimi, psikoloji, sosyoloji, tafik, kriminoloji vs. gibi dersler almaktadırlar. Eğitimlerini tamamlamalarından sonra mezunlar, Emniyet Teşkilatı'nda Komiser Yardımcısı olarak göreve başlarlar.

Türkiye'de Polis ve İnsan Haklarına İlişkin Gelişmeler

Türkiye'nin gelecekte Polis Teşkilatı içinde yapmayı amaçladığı insan hakları faaliyetlerine geçmeden önce, insan hakları alanında yakın zamanda nelerin yapıldığını genel olarak bahsetmek faydalı olur.

Hukuki Gelişmeler (3)

1992 ve 1997'de Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nda (CMUK) yapılan bazı değişiklikler şunlardır:

- Sanığın yakalanma nedenlerinin sınırlandırılması,

- Sorgulama esnasında avukat ile serbestçe görüşmeye ilişkin sınırlamaların kaldırılması,

- Gözaltı sürelerinin indirilmesi (Genel hükümler bakımından, münferit suçlarda 24 saat olup, Savcı'nın yazılı emri ile 4 güne kadar uzatılabilir. Hâkim kararı ile uzatma süresi 8 günden 7 güne indirilmiştir. DGM kapsamındaki suç bakımından, münferit süçlarda 48 saat olup, toplu suçlarda 15 günden 48 saate indirilmiştir. Hakim kararı ile en çok 7 güne kadar uzatılabilir. OHAL bölgesinde DGM kapsamındaki suçlar için, Münferit suçlarda 4 günden 48 saate, toplu suçlarda 30 günden 48 saate indirilmiş olup, hakim kararı ile en çok 10 güne kadar uzatılabilir.)

- Sanığın susma hakkının polis tarafından sanığa bildirilmesi,

- Modern sorgulama ve ifade alma yöntemlerinin açıkça tesbit edilmesi,

- Hukuka aykırı delillerin kabul edilemezliğinin kabulü,

- Suçların aydınlatılmasında laboratuar tesbitli maddi unsurlar ve delillerin önceliği,

Yapısal Gelişmeler (4)

1996'da Teşkilat içinde İnsan Hakları ve Dış İlişkiler Şube Müdürlüğü kurulmuştur.

1997'de Polis Akademisi'nde İnsan Hakları çalışma Grubu (İHçG) oluşturulmuştur. İHçG'nun amaçları: İnsan hakları alanında, 1) yeni kanunlar ve kanunların uygulanması hakkında öneriler hazırlamak, 2) Güvenlik güçlerinin uygulamalarında ülkenin her yerinde kanunların yeknesak ve doğru uygulanmasını sağlamak, 3) Güvenlik güçlerinin eğitildiği her derecedeki öğretim kurumlarında eğitim ve öğretim birliğini sağlamak, 4) Yurtiçi ve yurtdışında yapılan eleştiri ve iddiaları araştırarak, tesbitler yapma ve bu tesbitlere dayalı öneriler hazırlamaktır.

Polis Akademisi'nde Olay Yeri İnceleme Laboratuarı kurulup uygulamalı hale getirildi. Ayrıca, EGM 14 adet Olay Yeri İnceleme arabasını genelde büyük şehirler olmak üzere bütün ülkeye dağıttı.

Projenin Dünya Bankası tarafından desteklendiği Otomatik Parmak İzi Sistemi (OPİS) tesis edildi.

Avrupa'dakine benzer biçimde, nezarethanelerin standartlaştırılmasına yönelik Polis Teşkilatı belli adımlar atmıştır. 1997'de Teşkilat 132 nezarethanenin ıslahı için bütçeden 50 milyar TL.'lık ödenek ayırmış, ancak 1998 senesi için bu miktarın 200 milyar TL. olarak önerilmesi edilmesi düşünülmektedir.

1995'te, Gözaltına alınanların akrabalarına bilgi verme ve birbirleri ile kontak kurmasını sağlamak için İl Emniyet Müdürlükleri ile ilişkili Gözaltı İzleme Birimleri oluşturulmuştur.

1992 ve 1995'te Gözaltına alma, sorgulama ve ifade almaya ilişkin yeni düzenlemeler yapıldı ve Polis Teşkilatı'nın bütün birimlerine dağıtıldı. DGM'nın görev alanı dışında kalan suçlardan CMUK'a göre gözaltına alınan kişilere haklarını belirten formlardan bir suret verilmektedir, Bu formlar Türkçe, İngilizce, Fransızca ve Almanca olarak basılmıştır.

Kayıp kişilerle ilgili olarak, Terörle Mücadele Dairesi İnsan hakları ve Dış İlişkiler Şubesine bağlı Kayıp Kişileri Araştırma Bürosu kuruldu. Bu büroya günde 24 saat fax ve telefonlar ile ulaşılabilmektedir. Ayrıca, kompüter, telefon, fax ve megafonlu tam teçhizatlı bir otobüs kullanılarak Kayıp Kişileri Araştırma Gezici Merkezi de kuruldu.

1997'de, Sivil kuruluşlar tarafından ileri sürülen bazı gözaltına alınmış kişilerin kayboldması, yargısız infaz, ve faili meçhul cinayetlerin işlendiği iddiaları araştırılmış ve kamuoyuna duyurulmuştur.

Eğitim ve öğretim Alanında Gelişmeler

1991 ve 92 yıllarında Polis Akademisi ve Polis Okulları'na İnsan Hakları dersi konuldu ve uygulanmaktadır.

1994'ten beri Polis Akademisi'nde hukukçu, bilimadamı, emniyet müdürü, gazeteci ve Diyanet İşleri Başkanı gibi kişiler tarafından çeşitli konular üzerinde tam 36 konferans ve sempozyum verilmiştir. En son düzenlenen sempozyum "Avrupa Birliği Süreci'nde Türk Polisi" olup, Türkiye'nin insan hakları ve polis alanında Avrupa standartlarına uyumu konu edildi. Ayrıca, yakın savunma ve yakalamaya ilişkin dersler verildi ve verilmeye devam ediyor.

1995 ve 1997 yıllarında sanık ve vatandaşların haklarına ilişkin yabancı dillerde bazı kitapçıklar yayınlanıp bütün Polis Teşkilat birimlerine dağıtıldı. Ayrıca, 1997'de halkın ve özellikle de öğrencilerin terör örgütlerinin tuzağına düşmelerini engelleme amacıyle "Teröre Karşı El Ele" ve "Yarınlarımız için Teröre Hayır" başlıklı bröşürler hazırlanıp bütün vatandaşlara dağıtıldı.

1996 yılında Modern sorgulama ve Toplumsal Olaylar Amir Bilgilendirme kursları düzenlenerek personel eğitilmiştir.

1996 ve 1997 yıllarında Mülki Amirler, İl Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şube Müdürleri, İnsan Hakları Şube Müdürlüğü'ndeki personele ve Jandarma Genel Komutanlığı'ndan gelen temsilcilere insan hakları seminerleri verilmiştir. Yine aynı yıllarda, insan hakları ve terör konulu seminerler 80 İl Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şube Müdürlerine verilmiştir.

Yine 1997'de İsveç Lund kentinden Raoul Wallenberg Enstitüsü tarafından 80 İl Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şube Müdürleri'ne insan hakları üzerine bir seminer verilmiştir. Bu seminerde, kolluk güçlerinin karşılaştığı insan hakları problemleri hakkında uluslararası standartlar üzerinde durulmuştur.

Ayrıca, "Polis ve İnsan Hakları 1997-2000" programı çerçevesinde, Türkiye insan hakları eğitimi alanında Avrupa Konseyi ile işbirliğine girmiştir.

Polis İçinde Gelecekte Yapılacak İnsan Hakları Faaliyetleri (5)

Polis Teşkilatı içinde ders, seminer, konferans ve sempozyum gibi eğitim ve öğretime yönelik faaliyetlere devam edilecektir. İnsan hakları ile ilgili kanun değişikliğine ilişkin öneriler yapılıp yetkililere sunulacak ve ayrıca gelecek yıllarda yapısal gelişmelere devam edilecektir. İnsan hakları eğitimi ile ilgili olarak, 1998 yıl sonuna kadar Raoul Wallenberg Enstitüsü tarafından polis eğitimine ilişkin 6 seminer verilecektir. Ayrıca, insan hakları ve polis konulu bir kitap tercüme edilip polise dağıtılacaktır. Bu konuya ilişkin karar 1997 yılı içinde Emniyet Genel Müdürü tarafından verilmiştir.

1998 yılı içinde Polis Akademisi'nde uzmanlar tarafından Ceza Adalet Sistemine ilişkin bir sempozyum verilecektir. Ayrıca, Polis Akademisi bünyesinde kurulan İHçG, taraflar arasında yapılan 1997-2000 programı çerçevesinde kriminal polislik alanında İngiltere Warwick üniversitesi ile işbirliği yapacaktır. Bu programa göre, 1997 yılı içinde İngiliz bilimadamları Türkiye'de yakalama ve gözaltına almaya ilişkin seminer verecektir. 1998'in ilk yarısında, araştırmacı ve polis görevlileri çalışma projesinin işleyişine ilişkin çalışma yapma amacıyle İngiltere'ye gönderilecek, 1998'in ikinci yarısında ise, İngiliz bilimadamları Türkiye'ye gelip İHçG tarafından yapılan araştırmanın ilk bulgularını değerlendireceklerdir. 1999'un ilk yarısında, İngiltere'de yapılan çalışmalar Türk bilimadamları tarafından değerlendirilecek, ikinci yarısında ise, nihai bir rapor taslağı hazırlama amacı ile İngiliz bilimadamları ile birlikte Türkiye'de bir toplantı düzenlenecektir. Nihai olarak ise, bu konu ile ilgili olarak 2000 yılında bir sempozyum yapılması düşünülmektedir. Bu programın Türk Polis Teşkilatını Güçlendirme Vakfı tarafından desteklenmesine ilişkin karar da çıkmıştır.

Bu sene içinde AK ile yapılan koordineli çalışmaların bir sonucu olarak, polis teşkilatı içinde temel ve yönetici eğitiminin yeniden reorganizasyonuna yönelik bir fizibilite çalışmaya ilişkin bir taslak öneri hazırlandı. Bu taslak öneri, geliştirilmesi AK'nin "Polis ve İnsan Hakları 1997-2000" isimli yeni programının üç temel ilgi alanından biri olan "polis ve insan hakları eğitim destek programı" ile ilgili olan projenin, tanımlanması, ilerletilmesi, geliştirilmesi, uygulanması, organizasyonu ve maliyetini içermektedir. Bu öneri, İlgili daireler ve kişiler tarafından değerlendirildikten sonra, nihai karar için makama sunulacaktır. Bu projenin dayandığı temel düşünce şudur: 1) Polisin performans kalitesi insan hakları ihlallerini önlemede temeldir. 2) İnsan haklarını uygulama ve sürdürme ceza adalet sürecinin tamamında sürekli bir dayanak noktası olmalıdır. 3) İnsan hakları, bir mesleki, verimli ve insani davranış yöntemi içinde nasıl faaliyet yapılacağına ilişkin, pratik durumlarda usul ve beceri eksikliğinin bir sonucu olarak sık sık ihlal edilmektedir.

Sonuç

Genel olarak, Türkiye Polis Teşkilatı içinde insan hakları faaliyetleri bakımından gelişme kaydetti. Bu gelişmeler hukuki, yapısal ve eğitim ve öğretim alanlarında oldu. Gelecekte, polis teşkilatı içinde yapılan bu tür gelişmeler ulusal ve uluslararası zeminde sürdürülecektir. Özel olarak, yukarıda bahsedilen proje onaylandığı takdirde Türkiye bakımından bir dönüm noktası olacaktır. Çünkü proje, polis teşkilat yapısı ve mevcut eğitim-öğretim sisteminde tam bir değişiklik ve yeniden yapılanma istemektedir. Böyle bir yeniden yapılanma ise, eğitim sisteminde insan hakları bilincinin tam ve yapısal entegrasyonunu ve polislerin günlük görevlerini yaparken kullanabilecekleri somut araçların gelişimini sağlayacaktır. Bununla birlikte, Türkiye'nin büyük bir ülke olduğu göz önüne alınırsa, böyle büyük bir değişikliği başarma ancak makul bir süre içinde mümkün olabilecektir.

Türkiye'nin, polis teşkilatı içinde arzulanan seviyede insan hakları faaliyetlerini yapmada adımlar atmış bir ülke olarak 21. yy'a gireceğini ümit ederim.

________________________________________________________________

* Bu bildiri, 12 Aralık 1997 tarihinde, Strazburg'da Avrupa Konseyi tarafından düzenlenecek Polislik ve İnsan Hakları: İyi bir uygulama konusu konulu Konferans'ta sunulacaktır.

* EGM Terörle Mücadele Dairesi İnsan Hakları Şubesi'nden Sayın Kom. Ahmet Kaya'ya bu Bildiri'nin hazırlanmasında yapmış olduğu yardımlarından dolayı teşekkür ederim.

Referanslar

1. Karaosmanoğlu, Fatih, "Human Rights Norms in CSCE and the Behaviour of a State: Perceptions of Elites in Turkey", Yayınlanmamış Tez, (Surrey University, 1996).

2. 1982 Anayasası, md 2.

3. CMUK'a 1992 ve 1997'de yapılan değişiklikler.

4. 14. 10. 1997 tarihli EGM TEMÜH Dökümanı

5. A.g.e.